ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลีอักษรไทย วินย.อ. (สมนฺต.๓)

     {๖๐} สารีปุตฺตโมคฺคลฺลานาติ สารีปุตฺโต จ โมคฺคลฺลาโน จ ฯ
เตหิ กติกา กตา โหติ โย ปฐมํ อมตํ อธิคจฺฉติ โส
อิตรสฺส อาโรเจตูติ ฯ เต กิร อุโภปิ คิหิกาเล อุปติสฺโส
โกลิโตติ เอวํ ปญฺญายมานนามา อฑฺฒเตยฺยสตมาณวกปริวารา
คิรคฺคสมชฺชํ อคมํสุ ฯ ตตฺถ เนสํ มหาชนํ ทิสฺวา เอตทโหสิ
อยํ นาม เอวํ มหาชนกาโย อปฺปตฺเต วสฺสสเต มรณมุเข
ปติสฺสตีติ ฯ อถ อุโภปิ อุฏฺฐิตาย ปริสาย อญฺญมญฺญํ ปุจฺฉิตฺวา
เอกชฺฌาสยา ปจฺจุปฏฺฐิตมรณสญฺญา มนฺตยึสุ สมฺม มรเณ สติ
อมเตนปิ ภวิตพฺพํ หนฺท มยํ อมตํ ปริเยสามาติ อมตปริเยสนตฺถํ
สญฺชยสฺส ฉนฺนปริพฺพาชกสฺส สนฺติเก สปริสา ปพฺพชิตฺวา
กติปาเหเนว ตสฺส ญาณวิสเย ปารํ คนฺตฺวา อมตํ อปสฺสนฺตา
ปุจฺฉึสุ กึ นุ โข อาจริย อญฺโญเปตฺถ สาโร อตฺถีติ นตฺถาวุโส
เอตฺตกเมว อิทนฺติ จ สุตฺวา ตุจฺฉํ อิทํ อาวุโส นิสฺสารํ
โยทานิ อมฺเหสุ ปฐมํ อมตํ อธิคจฺฉติ โส อิตรสฺส อาโรเจตูติ
กติกํ อกํสุ ฯ เตน วุตฺตํ เตหิ กติกา กตา โหนฺตีติ อาทิ ฯ
     ปาสาทิเกน อภิกฺกนฺเตนาติอาทีสุ อิตฺถมฺภูตลกฺขเณ กรณวจนํ
เวทิตพฺพํ ฯ อตฺถิเกหิ อุปญาตํ มคฺคนฺติ เอตํ อนุพนฺธนสฺส
การณวจนํ ฯ อิทํ หิ วุตฺตํ โหติ ยนฺนูนาหํ อิมํ ภิกฺขุํ
ปิฏฺฐิโต ปิฏฺฐิโต อนุพนฺเธยฺยํ กสฺมา ยสฺมา อิทํ ปิฏฺฐิโต
ปิฏฺฐิโต อนุพนฺธนํ นาม อตฺถิเกหิ อุปญาตํ มคฺคํ ญาโต เจว
อุปคโต จ มคฺโคติ อตฺโถ ฯ อถวา อตฺถิเกหิ อมฺเหหิ มรเณ
สติ อมเตนาปิ ภวิตพฺพนฺติ เอวํ เกวลํ อตฺถีติ อุปญาตํ นิพฺพานํ
นาม ตํ มคฺคนฺโต ปริเยสนฺโตติ เอวเมตฺถ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพ ฯ
     ปิณฺฑปาตํ อาทาย ปฏิกฺกมีติ สุทินฺนกณฺเฑ วุตฺตปฺปการํ อญฺญตรํ
กุฑฺฑมูลํ อุปสงฺกมิตฺวา นิสีทิ ฯ สารีปุตฺโตปิ โข อกาโล โข
ตาว ปญฺหํ ปุจฺฉิตุนฺติ กาลํ อาคมยมาโน ฐตฺวา วตฺตปฏิปตฺติปูรณตฺถํ
กตภตฺตกิจฺจสฺส เถรสฺส อตฺตโน กมณฺฑลุโต อุทกํ ทตฺวา
โธตหตฺถปาเทน เถเรน สทฺธึ ปฏิสนฺถารํ กตฺวา ปญฺหํ ปุจฺฉิ ฯ
เตน วุตฺตํ อถโข สารีปุตฺโต ปริพฺพาชโกติ อาทิ ฯ น ตาหํ
สกฺโกมีติ น เต อหํ สกฺโกมิ ฯ เอตฺถ จ ปฏิสมฺภิทปฺปตฺโต เถโร
น เอตฺตกํ น สกฺโกติ อถโข อิมสฺส ธมฺมคารวํ อุปฺปาเทสฺสามีติ
สพฺพากาเรน พุทฺธวิสเย อวิสยภาวํ คเหตฺวา เอวมาห ฯ
     เย ธมฺมา เหตุปฺปภวาติ เหตุปฺปภวา นาม ปญฺจกฺขนฺธา ฯ เตนสฺส
ทุกฺขสจฺจํ ทสฺเสติ ฯ เตสํ เหตุํ ตถาคโต อาหาติ เตสํ เหตุ
นาม สมุทยสจฺจํ ตญฺจ ตถาคโต อาหาติ ทสฺเสติ ฯ เตสญฺจ
โย นิโรโธติ เตสํ อุภินฺนํปิ สจฺจานํ โย อปฺปวตฺตินิโรโธ ตญฺจ
ตถาคโต อาหาติ อตฺโถ ฯ เตนสฺส นิโรธสจฺจํ ทสฺเสติ ฯ
มคฺคสจฺจํ ปเนตฺถ สรูปโต อทสฺสิตํปิ นยโต ทสฺสิตํ โหติ ฯ
นิโรเธ หิ วุตฺเต ตสฺส สมฺปาปโก มคฺโค วุตฺโต ว โหติ ฯ
อถวา เตสญฺจ โย นิโรโธติ เอตฺถ เตสํ โย นิโรโธ จ
นิโรธุปาโย จาติ เอวํ เทฺวปิ สจฺจานิ ทสฺสิตานิ โหนฺตีติ ฯ อิทานิ
ตเมวตฺถํ ปฏิปาเทนฺโต อาห เอวํวาที มหาสมโณติ ฯ เอเสว
ธมฺโม ยทิ ตาวเทวาติ สเจปิ อิโต อุตฺตรึ นตฺถิ เอตฺตกเมว
อิทํ โสตาปตฺติผลมตฺตเมว ปตฺตพฺพํ ตถาปิ เอโสเอว ธมฺโมติ
อตฺโถ ฯ ปจฺจพฺยถา ปทมโสกนฺติ ยํ มยํ ปริเยสมานา วิจราม
ตํ ปทมโสกํ ปฏิวิทฺธถ ตุมฺเหว ปตฺตํ ตํ ตุมฺเหหีติ อตฺโถ ฯ
อทิฏฺฐํ อพฺภตีตํ พหุเกหิ กปฺปนหุเตหีติ อมฺเหหิ นาม อิทํ ปทมโสกํ
พหุเกหิ กปฺปนหุเตหิ อทิฏฺฐเมว อพฺภตีตํ ฯ อิติ ตสฺส ปทสฺส
อทิฏฺฐภาเวน ทีฆรตฺตํ อตฺตโน มหาชานิยภาวํ ทีเปติ ฯ {๖๒} คมฺภีเร
ญาณวิสเยติ คมฺภีเร เจว คมฺภีรสฺส จ ญาณสฺส วิสยภูเต ฯ
อนุตฺตเร อุปธิสงฺขเยติ นิพฺพาเน ฯ วิมุตฺเตติ ตทารมฺมณาย
วิมุตฺติยา วิมุตฺเต ฯ พฺยากาสีติ เอตํ เม สาวกยุคํ ภวิสฺสติ อคฺคํ
ภทฺทยุคนฺติ วทนฺโต สาวกปารมิญาเณ พฺยากาสิ ฯ สาว เตสํ
อายสฺมนฺตานํ อุปสมฺปทา อโหสีติ สา เอหิภิกฺขุอุปสมฺปทาว เตสํ
อุปสมฺปทา อโหสิ ฯ เอวํ อุปสมฺปนฺเนสุ จ เตสุ มหาโมคฺคลฺลานตฺ-
เถโร สตฺตหิ ทิวเสหิ อรหตฺเต ปติฏฺฐิโต สารีปุตฺตตฺเถโร
อฑฺฒมาเสน ฯ อตีเต กิร อโนมทสฺสี นาม พุทฺโธ โลเก
อุทปาทิ ฯ ตสฺส สรโท นาม ตาปโส สเก อสฺสเม
นานาปุปฺเผหิ มณฺฑปํ กตฺวา ปุปฺผาสเนเยว ภควนฺตํ นิสีทาเปตฺวา
ภิกฺขุสงฺฆสฺสาปิ ตเถว มณฺฑปํ กตฺวา ปุปฺผาสนานิ ปญฺญาเปตฺวา
อคฺคสาวกภาวํ ปตฺเถสิ ฯ ปตฺถยิตฺวา จ สิริวฑฺฒสฺส นาม
เสฏฺฐิโน เปเสสิ มยา อคฺคสาวกฏฺฐานํ ปตฺถิตํ ตฺวํปิ อาคนฺตฺวา
เอกํ ฐานํ ปตฺเถหีติ ฯ เสฏฺฐี นีลุปฺปลมณฺฑปํ กตฺวา พุทฺธปฺปมุขํ
ภิกฺขุสงฺฆํ ตตฺถ โภเชติ โภเชตฺวา ทุติยสาวกภาวํ ปตฺเถสิ ฯ
เตสุ สรทตาปโส สารีปุตฺตตฺเถโร ชาโต สิริวฑฺโฒ
มหาโมคฺคลฺลานตฺเถโรติ ฯ อิทํ เตสํ ปุพฺพกมฺมํ ฯ
     {๖๓} อปุตฺตกตายาติอาทีสุ เยสํ ปุตฺตา ปพฺพชนฺติ เตสํ
อปุตฺตกตาย ฯ ยาสํ ปติโน ปพฺพชนฺติ ตาสํ เวธพฺยาย
วิธวภาวาย ฯ อุภเยนาปิ กุลุปจฺเฉทาย ฯ สญฺชยานีติ สญฺชยสฺส
อนฺเตวาสิกานิ ฯ มาคธานํ คิริพฺพชนฺติ มาคธานํ ชนปทสฺส คิริพฺพชํ
นครํ ฯ มหาวีราติ มหาวิริยวนฺตา ฯ นียมานานนฺติ นียมาเนสุ ฯ
ภุมฺมตฺเถ สามิวจนํ อุปโยคตฺเถ วา ฯ กา อุสฺสูยา วิชานตนฺติ
ธมฺเมน นยนฺตีติ เอวํ วิชานนฺตานํ กา อุสฺสูยา ฯ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๓๐-๓๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=625&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=625&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=64              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=1358              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=1458              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=1458              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_4

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]