บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
ปาฏิโมกฺขฏฺฐปนกฺขนฺธกวณฺณนา ------- {๓๘๓} ปาฏิโมกฺขฏฺฐปนกฺขนฺธเก ฯ นนฺทิมุขิยา รตฺติยาติ อรุณุฏฺฐิตกาเล ปีติมุขา วิย รตฺติ ขายติ ฯ เตนาห นนฺทิมุขิยา รตฺติยาติ ฯ อนฺโตปูตินฺติ อนฺโตจิตฺตสนฺตาเน กิเลสปูติสภาเวน อนฺโตปูติ ฯ อวสฺสุตนฺติ กิเลสวสฺสนวเสน อวสฺสุตํ ฯ กสมฺพุชาตนฺติ อากิณฺณโทสตาย สงฺกิลิฏฺฐชาตํ ฯ ยาว พาหาคหณาปิ นามาติ อปริสุทฺธา อานนฺท ปริสาติ วจนํ สุตฺวาเยว หิ เตน ปกฺกมิตพฺพํ สิยา เอวํ อปกฺกมิตฺวา ยาว พาหาคหณาปิ นาม โส โมฆปุริโส อาคมิสฺสติ อจฺฉริยมิทนฺติ ทสฺเสติ ฯ {๓๘๔} น อายตเกเนว ปปาโต โหตีติ น ปฐมเมว คมฺภีโร อนุปุพฺเพน คมฺภีโรติ อตฺโถ ฯ ฐิตธมฺโม เวลํ นาติวตฺตตีติ วีจีนํ โอสกฺกนวฑฺฒนมริยาทเวลํ นาติกฺกมติ ฯ ตีรํ วาเหตีติ ตีรํ อปฺเปติ อุสฺสาเทตีติ อตฺโถ ฯ อญฺญาปฏิเวโธติ อรหตฺตปฏิเวโธ ฯ {๓๘๕} ฉนฺนมติวสฺสตีติ อาปตฺตึ อาปชฺชิตฺวา ปฏิจฺฉาเทนฺโต อญฺญํ นวํ อาปตฺตึ อาปชฺชตีติ อิทเมตํ สนฺธาย วุตฺตํ ฯ วิวฏํ นาติวสฺสตีติ อาปตฺตึ อาปชฺชิตฺวา วิวรนฺโต อญฺญํ อาปตฺตึ อาปชฺชตีติ อิทเมตํ สนฺธาย วุตฺตํ ฯ {๓๘๖} ฐปิตํ โหติ ปาฏิโมกฺขนฺติ เอตฺถ ปุเร วา ปจฺฉา วา ฐปิตํปิ อฐปิตํปิ โหติ เขตฺเต ฐปิตเมว ปน ฐปิตํ โหติ ตสฺมา--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๔.
สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ อชฺช อุโปสโถ ปณฺณรโส ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ อุโปสถํ กเรยฺยาติ เอตฺถ ยาว เรการํ ภณติ ตาว ฐเปตพฺพํ อิทํ หิ เขตฺตํ ฯ ยกาเร ปน วุตฺเต ฐเปนฺเตน ปจฺฉา ฐปิตํ นาม โหติ ฯ สุณาตุ เมติ อนารทฺเธว ฐเปนฺเตน ปุเร ฐปิตํ โหติ ฯ {๓๘๗} อมูลิกาย ทิฏฺฐิวิปตฺติยา ปาฏิโมกฺขํ ฐเปติ อกตายาติ เตน ปุคฺคเลน สา วิปตฺติ กตา วา โหตุ อกตา วา ปาฏิโมกฺขฏฺฐปนกสฺส สญฺญา อมูลกวเสน อมูลกา โหติ ฯ กตากตายาติ กตญฺจ อกตญฺจ อุภยํ คเหตฺวา วุตฺตํ ฯ ธมฺมิกํ สามคฺคึ น อุเปตีติ กมฺมํ โกเปตุกามตาย สงฺฆกมฺเม กยิรมาเน เนว อาคจฺฉติ น ฉนฺทํ เทติ สมฺมุขีภูโต จ ปฏิกฺโกสติ เตน ทุกฺกฏํ อาปชฺชติ ฯ อิจฺจสฺส สาปตฺติกสฺเสว ปาฏิโมกฺขํ ฐปิตํ โหติ ฯ ปจฺจาทิยตีติ ปุน กาตพฺพํ กมฺมนฺติ ปจฺจาทิยติ ฯ เตน อุกฺโกฏนเกน ปาจิตฺติยํ อาปชฺชติ ฯ อิจฺจสฺสาปิ สาปตฺติกสฺเสว ปาฏิโมกฺขํ ฐปิตํ โหติ ฯ {๓๘๘} เยหิ อากาเรหิ เยหิ ลิงฺเคหิ เยหิ นิมิตฺเตหีติ เอตฺถ มคฺเคน มคฺคปฏิปาทนาทีสุ อาการาทิสญฺญา เวทิตพฺพา ฯ เตน ทิฏฺเฐน เตน สุเตน ตาย ปริสงฺกายาติ เอตฺถ ทิฏฺฐญฺจ สุตญฺจ ปาลิยํ อาคตเมว ฯ สเจ ปน เตหิ ทิฏฺฐสุเตหิ ปริสงฺกํ อุปฺปาเทยฺย ตํ สนฺธาย วุตฺต ตาย ปริสงฺกายาติ ฯ {๓๙๘} อตฺตาทานํ อาทาตุกาเมนาติ เอตฺถ สาสนํ โสเธตุกาโม ภิกฺขุ ยํ อธิกรณํ อตฺตนา อาทิยติ ตํ อตฺตาทานนฺติ วุจฺจติ ฯ อกาโล อิมํ อตฺตาทานํ อาทาตุนฺติ เอตฺถ ราชภยํ โจรภยํ ทุพฺภิกฺขภยํ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๕.
วสฺสารตฺโตติ อยํ อกาโล วิปรีโต กาโล ฯ อภูตํ อิทํ อตฺตาทานนฺติ อสนฺตมิทํ มยา อธมฺโม วา ธมฺโมติ ธมฺโม วา อธมฺโมติ อวินโย วา วินโยติ วินโย วา อวินโยติ ทุสฺสีโล วา ปุคฺคโล สีลวาติ สีลวา ปุคฺคโล ทุสฺสีโลติ คหิโตติ อตฺโถ ฯ วิปริยาเยน ภูตํ เวทิตพฺพํ ฯ อนตฺถสญฺหิตํ อิทํ อตฺตาทานนฺติ เอตฺถ ยํ ชีวิตนฺตรายาย วา พฺรหฺมจริยนฺตรายาย วา สํวตฺตติ อิทํ อนตฺถสญฺหิตํ อตฺตาทานํ วิปรีตํ อตฺถสญฺหิตํ นาม ฯ น ลภิสฺสามิ สนฺทิฏฺเฐ สมฺภตฺเต ภิกฺขูติ อปฺเปกทา หิ ราชภยาทีสุ เอวรูปา อตฺตโน ปกฺขสฺส อุปตฺถมฺภกา ภิกฺขู ลทฺธุํ น สกฺกา โหนฺติ ตํ สนฺธาย วุตฺตํ น ลภิสฺสามีติ ฯ อปฺเปกทา ปน เขมสุภิกฺขาทีสุ ลทฺธุํ สกฺกา โหนฺติ ตํ สนฺธาย ลภิสฺสามีติ วุตฺตํ ฯ ภวิสฺสติ สงฺฆสฺส ตโตนิทานํ ภณฺฑนนฺติ โกสมฺพิกานํ วิย ภณฺฑนํ กลโห วิคฺคโห วิวาโท สงฺฆเภโท จ ภวิสฺสติ ฯ ปจฺฉาปิ อวิปฺปฏิสารกรํ ภวิสฺสตีติ สุภทฺทวุฑฺฒปพฺพชิตํ นิคฺคเหตฺวา ปญฺจสติกสงฺคีตึ กโรนฺตสฺส มหากสฺสปตฺเถรสฺเสว ทสวตฺถุเก อธิกรเณ ทส ภิกฺขุสหสฺสานิ นิคฺคเหตฺวา สตฺตสติกสงฺคีตึ กโรนฺตสฺส อายสฺมโต ยสสฺเสว สฏฺฐิภิกฺขุสหสฺสานิ นิคฺคเหตฺวา สหสฺสกสงฺคีตึ กโรนฺตสฺส โมคฺคลีปุตฺตติสฺสตฺเถรสฺเสว จ ปจฺฉา สมนุสฺสรณํ อวิปฺปฏิสารกรํ โหติ สาสนสฺส จ วิคตุปกฺกิเลสจนฺทิมสุริยสสฺสิรีกตาย สํวตฺตติ ฯ {๓๙๙} อจฺฉิทฺเทน อปฺปฏิมํเสนาติอาทีสุ เยน คหฏฺฐปพฺพชิเตสุ โยโกจิ ปหโต วา โหติ คิหีนํ คณฺฑผาลนาทีนิ เวชฺชกมฺมานิ วา กตานิ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๖.
ตสฺส กายสมาจาโร อุปจิกาหิ ขาทิตตาลปณฺณมิว ฉิทฺโท จ ปฏิมาสิตุํ ยตฺถกตฺถจิ คเหตฺวา อากฑฺฒิตุํ สกฺกุเณยฺยตาย สปฺปฏิมํโส จ โหติ วิปรีโต อจฺฉิทฺโท อปฺปฏิมํโสติ เวทิตพฺโพ ฯ วจีสมาจาโร ปน มุสาวาทโอมสวาทเปสุญฺญอมูลกานุทฺธํสนาทีหิ ฉิทฺโท จ สปฺปฏิมํโส จ โหติ วิปรีโต อจฺฉิทฺโท จ อปฺปฏิมํโส จ ฯ เมตฺตํ นุโขเมจิตฺตนฺติปลิโพเธ ฉินฺทิตฺวา กมฺมฏฺฐานภาวนานุโยเคน อธิคตํ เมตฺตํ จิตฺตํ ฯ อนาฆาตนฺติ อาฆาตวิรหิตํ วิกฺขมฺภนวเสน วิคตาฆาตนฺติ อตฺโถ ฯ อิทํ ปน อาวุโส กตฺถ วุตฺตํ ภควตาติ อิทํ สิกฺขาปทํ กตรสฺมึ นคเร วุตฺตนฺติ อตฺโถ ฯ {๔๐๐} กาเลน วกฺขามีติอาทีสุ เอโก ภิกฺขุ เอกํ โอกาสํ กาเรตฺวา โจเทนฺโต กาเลน วทติ นาม สงฺฆมชฺฌคณมชฺฌสลากคฺคยาคุอคฺควิตกฺกมาฬ- ภิกฺขาจารมคฺคอาสนสาลาทีสุ อุปฏฺฐาเกหิ ปริวาริตกฺขเณ วา โจเทนฺโต อกาเลน วทติ นาม ฯ ตจฺเฉน วทนฺโต ภูเตน วทติ นาม ฯ อมฺโภ มหลฺลก ปริสาวจร ปํสุกูลิก ธมฺมกถิก ปฏิรูปํ ตว อิทนฺติ วทนฺโต ผรุเสน วทติ นาม ฯ การณนิสฺสิตํ ปน กตฺวา ภนฺเต มหลฺลกตฺถ ปริสาวจรา ปํสุกูลิกา ธมฺมกถิกตฺถ ปฏิรูปํ ตุมฺหากํ อิทนฺติ วทนฺโต สณฺเหน วทติ นาม ฯ การณนิสฺสิตํ กตฺวา วทนฺโต อตฺถสญฺหิเตน วทติ นาม ฯ เมตฺตจิตฺโต วกฺขามิ โน โทสนฺตโรติ เมตฺตจิตฺตํ อุปฏฺฐเปตฺวา วกฺขามิ น ทุฏฺฐจิตฺโต หุตฺวา ฯ {๔๐๑} อชฺฌตฺตํ มนสิกริตฺวาติ อตตโน จิตฺตํ อุปฺปาเทตฺวา ฯ การุญฺญตาติ กรุณาภาโว ฯ อิมินา กรุณญฺจ กรุณาปุพฺพภาคญฺจ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๗.
ทสฺเสติ ฯ หิเตสิตาติ หิตคเวสนตา ฯ อนุกมฺปิตาติ เตน หิเตน สํโยชนา ฯ ทฺวีหิปิ เมตฺตญฺจ เมตฺตาปุพฺพภาคญฺจ ทสฺเสติ ฯ อาปตฺติวุฏฺฐานตาติ อาปตฺติโต วุฏฺฐาเปตฺวา สุทฺธนฺเต ปติฏฺฐาปนํ ฯ วตฺถุํ โจเทตฺวา สาเรตฺวา ปฏิญฺญํ อาโรเปตฺวา ยถาปฏิญฺญาย กมฺมกรณํ วินยปุเรกฺขารตา นาม ฯ อิเม ปญฺจ ธมฺเมติ เย เอเต การุญฺญตาติอาทินา นเยน วุตฺตา อิเม ปญฺจ ธมฺเม อชฺฌตฺตํ มนสิกริตฺวา ปโร โจเทตพฺโพติ ฯ สจฺเจ จ อกุปฺเป จาติ วจีสจฺเจ จ อกุปฺปนตาย จ จุทิตเกน หิ สจฺจญฺจ วตฺตพฺพํ โกโป จ น กาตพฺโพ เนว อตฺตนา กุชฺฌิตพฺพํ น ปโร ฆเฏตพฺโพติ อตฺโถ ฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ ฯ ปาฏิโมกฺขฏฺฐปนกฺขนฺธกวณฺณนา นิฏฺฐิตา ฯ ---------อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๔๔๓-๔๔๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=9085&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=9085&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=7&i=447 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=7&A=5360 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=7&A=5689 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=7&A=5689 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_7
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]