ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๐ ภาษาบาลีอักษรไทย วิมาน.อ. (ปรมตฺถที.)

หน้าที่ ๑๙๕.

๓๘. ๑๐. ปาริจฺฉตฺตกวิมานวณฺณนา ปาริจฺฉตฺตเก โกวิฬาเรติ ปาริจฺฉตฺตกวิมานํ. ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน. เตน สมเยน สาวตฺถิวาสี อญฺญตโร อุปาสโก ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา สฺวาตนาย นิมนฺเตตฺวา อตฺตโน เคหทฺวาเร มหนฺตํ มณฺฑปํ สชฺเชตฺวา สาณิปาการํ ปริกฺขิปิตฺวา อุปริ วิตานํ พนฺธิตฺวา ธชปฏากาทโย อุสฺสาเปตฺวา นานาวิราควณฺณานิ ๑- วตฺถานิ คนฺธทามปุปฺผทามมาลาทามานิ ๒- จ โอลมฺเพตฺวา สิตฺตสมฺมฏฺเฐ ๓- ปเทเส อาสนานิ ปญฺญาเปตฺวา ภควโต กาลํ อาโรเจสิ. อถ ภควา ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย เทววิมานํ วิย อลงฺกตปฏิยตฺตํ มณฺฑปํ ปวิสิตฺวา สหสฺสรํสี วิย อณฺณวกุจฺฉึ โอภาสยมาโน ปญฺญตฺเต อาสเน นิสีทิ, อุปาสโก คนฺธปุปฺผธูปปทีเปหิ ๔- ภควนฺตํ ปูเชสิ. เตน จ สมเยน อญฺญตรา กฏฺฐหาริกา อิตฺถี อนฺธวเน สุปุปฺผิตํ อโสกรุกฺขํ ทิสฺวา สปลฺลวงฺกุรานิ ปิณฺฑีกตานิ พหูนิ อโสกปุปฺผานิ คเหตฺวา อาคจฺฉนฺตี ภควนฺตํ ตตฺถ นิสินฺนํ ทิสฺวา ปสนฺนจิตฺตา อาสนสฺส สมนฺตโต เตหิ ปุปฺเผหิ ปุปฺผสนฺถรํ สนฺถรนฺตี ภควโต ปูชํ กตฺวา วนฺทิตฺวา ติกฺขตฺตุํ ปทกฺขิณํ กตฺวา นมสฺสมานา อคมาสิ. สา ปน อปเรน สมเยน กาลํ กตฺวา ตาวตึเสสุ นิพฺพตฺติ, อจฺฉราสหสฺสปริวารา เยภุยฺเยน นนฺทนวเน นจฺจนฺตี คายนฺตี ปาริจฺฉตฺตกมาลา คนฺเถนฺตี ปโมทมานา กีฬนฺตี สุขํ ๕- อนุภวติ. อถายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว ๖- เทวจาริกํ จรนฺโต ตาวตึสภวนํ คนฺตฺวา ตํ ทิสฺวา ตาย กตกมฺมํ อิมาหิ คาถาหิ ปุจฺฉิ:- @เชิงอรรถ: ม. นานาวิธวณฺณานิ ฉ.ม. คนฺธทามมาลาทามานิ @ ม. อุทกโปสิตสมฺมฏฺเฐ ฉ.ม. คนฺธปุปฺผธุมปทีเปหิ @ สี.,อิ. ฉณํ ฉ.ม. วุตฺตนเยน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๖.

[๖๘๐] "ปาริจฺฉตฺตเก โกวิฬาเร รมณีเย มโนรเม ทิพฺพมาลํ คนฺถมานา คายนฺตี สมฺปโมทสิ. [๖๘๑] ตสฺสา เต นจฺจมานาย องฺคมงฺเคหิ สพฺพโส ทิพฺพา สทฺทา นิจฺฉรนฺติ สวนียา มโนรมา. [๖๘๒] ตสฺสา เต นจฺจมานาย องฺคมงฺเคหิ สพฺพโส ทิพฺพา คนฺธา ปวายนฺติ สุจิคนฺธา มโนรมา. [๖๘๓] วิวตฺตมานา กาเยน ยา เวณีสุ ปิฬนฺธนา เตสํ สุยฺยติ นิคฺโฆโส ตูริเย ปญฺจงฺคิเก ยถา. [๖๘๔] วฏฺสกา วาตธุตา วาเตน สมฺปกมฺปิตา เตสํ สุยฺยติ นิคฺโฆโส ตูริเย ปญฺจงฺคิเก ยถา. [๖๘๕] ยาปิ เต สิรสฺมึ มาลา สุจิคนฺธา มโนรมา วาติ คนฺโธ ทิสา สพฺพา รุกฺโข มญฺชูสโก ยถา. [๖๘๖] ฆายเส ตํ สุจิคนฺธํ ๑- รูปํ ปสฺสสิ อมานุสํ เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลนฺ"ติ, #[๖๘๐] ตตฺถ ปาริจฺฉตฺตเก โกวิฬาเรติ ปาริจฺฉตฺตกนามเก โกวิฬารปุปฺเผ อาทาย ทิพฺพมาลํ คนฺถมานาติ โยชนา. ยํ หิ โลกิยา "ปาริชาตนฺ"ติ วทนฺติ, ตํ มาคธภาสาย "ปาริจฺฉตฺตกนฺ"ติ วุจฺจติ. โกวิฬาโรติ จ โกวิฬารชาติโก, โส จ มนุสฺสโลเกปิ เทวโลเกปิ โกวิฬาโร, ตสฺสาปิ ชาตีติ วทนฺติ. @เชิงอรรถ: สี. สุจึ คนฺธํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๗.

#[๖๘๑] ตสฺสา ปน เทวตาย นจฺจนกาเล องฺคภารวเสน สรีรโต จ ปิลนฺธนโต จ อติวิย มธุโร สทฺโท นิจฺฉรติ, คนฺโธ สทา สพฺพา ทิสาปิ ผริตฺวา ติฏฺฐติ. เตนาห "ตสฺสา เต นจฺจมานายา"ติอาทิ. ตตฺถ สวนียาติ โสตุํ ยุตฺตา, สวนสฺส วา หิตา, กณฺณสุขาติ อตฺโถ. #[๖๘๓] วิวตฺตมานา กาเยนาติ ตว กาเยน สรีเรน ปริวตฺตมาเนน, อิตฺถมฺภูตลกฺขเณ เจตํ กรณวจนํ. ยา เวณีสุ ปิลนฺธนาติ ยานิ เต เกสเวณีสุ ปิฬนฺธนานิ, วิภตฺติโลโป เจตฺถ ทฏฺฐพฺโพ, ลิงฺควิปลฺลาโส วา. #[๖๘๔] วฏํสกาติ รตนมยา กณฺณิกา วฏํสกาติ ๑- อตฺโถ. วาตธุตาติ มนฺเทน มาลุเตน ธูปยมานา. ๒- วาเตน สมฺปกมฺปิตาติ วาเตน สมนฺตโต วิเสสโต กมฺปิตา. จลิตา. อถ วา วฏํสกา วาตธุตา, วาเตน สมฺปกมฺปิตาติ อวาเตริตาปิ วาเตริกาปิ เย เต วฏํสกา กมฺปิตา, เตสํ สุยฺยติ นิคฺโฆโสติ อตฺถโยชนา. #[๖๘๕] วาติ คนฺโธ ทิสา สพฺพาติ ตสฺสา เต สิรสฺมึ ทิพฺพมาลาย คนฺโธ วายติ สพฺพา ทิสา. ยถา กึ? รุกฺโข มญฺชูสโก ยถาติ, ยถา นาม มญฺชูสโก รุกฺโข สุปุปฺผิโต อตฺตโน คนฺเธน พหูนิ โยชนานิ ผรมาโน สพฺพา ทิสา วายติ, เอวํ ตว สิรสฺมึ ปิฬนฺธนมาลาย คนฺโธติ อตฺโถ. โส กิร รุกฺโข คนฺธมาทเน ปจฺเจกพุทฺธานํ อุโปสถกรณมณฺฑลมาฬกมชฺเฌ ติฏฺฐติ. ยตฺตกานิ เทวโลเก จ มนุสฺสโลเก จ สุรภิกุสุมานิ, ตานิ ตสฺส สาขคฺเคสุ นิพฺพตฺตนฺติ. เตน โส อติวิย สุคนฺโธ โหติ. เอวํ ตาย เทวตาย ปิฬนฺธนมาลาย คนฺโธติ. ๓- เตน วุตฺตํ "รุกฺโข มญฺชูสโก ยถา"ติ. #[๖๘๖] ยทิปิ ตสฺส สคฺคสฺส ฉผสฺสายตนิกภาวโต สพฺพานิปิ ตตฺถ @เชิงอรรถ: สี. อวฏฺสกาติ สี. ธูยมานา สี. ปิฬนฺธนมาลา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๘.

อารมฺมณานิ ปิยรูปานิเยว, คนฺธรูปานํ ปน สวิเสสานํ ตสฺสา เทวตาย ลาภิภาวโต "ฆายเส ตํ สุจิคนฺธํ, รูปํ ปสฺสสิ อมานุสนฺ"ติ วุตฺตํ. อถ เทวตา ทฺวีหิ คาถาหิ พฺยากาสิ:- [๖๘๗] "ปภสฺสรํ อจฺจิมนฺตํ วณฺณคนฺเธน สํยุตํ ๑- อโสกปุปฺผมาลาหํ พุทฺธสฺส อุปนามยึ. [๖๘๘] ตาหํ กมฺมํ กริตฺวาน กุสลํ พุทฺธวณฺณิตํ อเปตโสกา สุขิตา สมฺปโมทาม'นามยา"ติ. #[๖๘๗] ตตฺถ สุโธตปวาฬสงฺฆาตสนฺนิภสฺส กิญฺชกฺขเกสรสมุทาเยน ภาณุรํสิชาลสฺส ๒- วิย อโสกปุปฺผุตฺตมสฺส ตทา อุปฏฺฐิตตํ สนฺธายาห "ปภสฺสรํ อจฺจิมนฺตนฺ"ติ. เสสํ วุตฺตนยเมว. อถายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน ตาย เทวตาย อตฺตโน สุจริตกมฺเม กถิเต สปริวาราย ตสฺมา ธมฺมํ เทเสตฺวา ตโต มนุสฺสโลกํ อาคนฺตฺวา ภควโต ตํ ปวตฺตึ กเถสิ. ภควา ตํ อฏฺฐุปฺปตฺตึ กตฺวา สมฺปตฺตมหาชนสฺส ธมฺมํ เทเสสิ, สา เทสนา มหาชนสฺส สาตฺถิกา อโหสีติ. ปาริจฺฉตฺตกวิมานวณฺณนา นิฏฺฐิตา. อิติ ปรมตฺถทีปนิยา ขุทฺทกฏฺฐกถาย วิมานวตฺถุสฺมึ ทสวตฺถุปฏิมณฺฑิตสฺส ตติยสฺส ปาริจฺฉตฺตกวคฺคสฺส อตฺถวณฺณนา นิฏฺฐิตา. @เชิงอรรถ: ก. สํยุตฺตํ สี. สุภาสุรสิขาชาลสฺส

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้า ๑๙๕-๑๙๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=4118&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=4118&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=38              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=1367              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=1353              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=1353              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]