ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๐ ภาษาบาลีอักษรไทย วิมาน.อ. (ปรมตฺถที.)

                       ๔๗. ๙.  ปีตวิมานวณฺณนา
     ปีตวตฺเถ ปีตธเชติ ปีตวิมานํ. ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควติ ปรินิพฺพุเต
รญฺญา อชาตสตฺตุนา อตฺตนา ปฏิลทฺธา ภควโต สรีรธาตุโย คเหตฺวา ถูเป
จ มเห จ กเต ราชคหวาสินี อญฺญตรา อุปาสิกา ปาโตว กตสรีรปฏิชคฺคนา
"สตฺถุ ถูปํ ปูเชสฺสามี"ติ ยถาลทฺธานิ จตฺตาริ โกสาตกีปุปฺผานิ คเหตฺวา
สทฺธาเวเคน สมุสฺสาหิตมานสา มคฺคปริสฺสยํ อนุปธาเรตฺวาว ถูปาภิมุขี คจฺฉติ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๐.

อถ นํ ตรุณวจฺฉา คาวี อภิธาวนฺตี เวเคน อาปติตฺวา สิงฺเคน ปหริตฺวา ชีวิตกฺขยํ ปาเปสิ. สา ตาวเทว กาลํ กตฺวา ๑- ตาวตึสภวเน นิพฺพตฺตนฺตี สกฺกสฺส เทวรญฺโญ อุยฺยานกีฬาย คจฺฉนฺตสฺส ปริวารภูตานํ อฑฺฒติยานํ นาฏกโกฏีนํ มชฺเฌ อตฺตโน สรีรปภาย ตา สพฺพา อภิภวนฺตี สห รเถน ปาตุรโหสิ. ตํ ทิสฺวา สกฺโก เทวราชา วิมฺหิตจิตฺโต อจฺฉริยพฺภุตชาโต "กีทิเสน นุ โข โอฬาริเกน กมฺมุนา อยํ เอทิสึ สุมหตึ เทวิทฺธิมุปาคตา"ติ ตํ อิมาหิ คาถาหิ ปุจฺฉิ:- [๗๙๕] "ปีตวตฺเถ ปีตธเช ปีตาลงฺการภูสิเต ปีตจนฺทนลิตฺตงฺเค ปีตุปฺปลมธารินี. ๒- [๗๙๖] ปีตปาสาทสยเน ปีตาสเน ปีตภาชเน ปีตฉตฺเต ปีตรเถ ปีตสฺเส ปีตวีชเน. [๗๙๗] กึ กมฺมมกรี ๓- ภทฺเท ปุพฺเพ มานุสเก ภเว เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลนฺติ. สาปิสฺส อิมาหิ คาถาหิ พฺยากาสิ:- [๗๙๘] "โกสาตกี นาม ลต'ตฺถิ ภนฺเต ติตฺติกา อนภิจฺฉิตา ตสฺสา จตฺตาริ ปุปฺผานิ ถูปํ อภิหรึ อหํ. [๗๙๙] สตฺถุ สรีรมุทฺทิสฺส วิปฺปสนฺเนน เจตสา นาสฺส มคฺคํ อเวกฺขิสฺสํ น ตคฺคมนสา ๔- สตี. [๘๐๐] ตโต มํ อวธิ คาวี ถูปํ อปตฺตมานสํ ตญฺจาหํ อภิสญฺเจยฺยํ ภิยฺโย ๕- นูน อิโต สิยา. @เชิงอรรถ: ฉ.ม. กาลํ กตฺวาติ ปาฐา น ทิสฺสนฺติ ฉ.ม. ปีตอุปฺปลมาลินี, @อิ. ปีตุปฺปลมาลินี ก. กมฺมํ อกรี สี. ตทคฺคามนสา สี. ภีโย

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๑.

[๘๐๑] เตน กมฺเมน เทวินฺท มฆวา เทวกุญฺชเร ปหาย มานุสํ เทหํ ตว สหพฺยมาคตา"ติ. ๑- #[๗๙๕-๖] ตตฺถ ปีตจนฺทนลิตฺตงฺเคติ สุวณฺณวณฺเณน จนฺทเนน อนุลิตฺตสรีเร. ปีตปาสาทสยเนติ สพฺพโสวณฺณมเยน ปาสาเทน สุวณฺณปริกฺขิตฺเตหิ สยเนหิ จ สมนฺนาคเต. เอวํ สพฺพตฺถ เหฏฺฐา อุปริ จ ปีตสทฺเทน สุวณฺณเมว คหิตนฺติ ทฏฺฐพฺพํ. #[๗๙๘] ลต'ตฺถีติ ลตา อตฺถิ. ภนฺเตติ สกฺกํ เทวราชานํ คารเวน อาลปติ. อนภิจฺฉิตาติ น อภิกงฺขิตา. #[๗๙๙] สรีรนฺติ สรีรภูตํ ธาตุํ. อวยเว จายํ สมุทายโวหาโร ยถา "ปโฏ ทฑฺโฒ, สมุทฺโท ทิฏฺโฐ"ติ จ. อสฺสาติ โครูปสฺส. มคฺคนฺติ อาคมนมคฺคํ. น อเวกฺขิสฺสนฺติ น โอโลกยึ. กสฺมา? น ตคฺคมนสา สตีติ, ๒- ตสฺสํ คาวิยํ คตมนา ฐปิตมนา น โหนฺตี, อญฺญทตฺถุ ภควโต ถูปคตมนา เอว สมานาติ อตฺโถ. "ตทงฺคมนสา สตี"ติ จ ปาโฐ. ตทงฺเค ตสฺส ภควโต ธาตุยา องฺเค มโน เอติสฺสาติ ตทงฺคมนสา. เอวํภูตา อหํ ตทา ตสฺสา มคฺคํ นาเวกฺขิสฺสนฺติ ทสฺเสติ. #[๘๐๐] ถูปํ อปตฺตมานสนฺติ ถูปํ เจติยํ อสมฺปตฺตอชฺฌาสยํ, มนสิ ภโวติ หิ มานโส, อชฺฌาสโย มโนรโถ. "ถูปํ อุปคนฺตฺวา ปุปฺเผหิ ปูเชสฺสามี"ติ อุปฺปนฺนมโนรถสฺส อสมฺปุณฺณตาย เอวํ วุตฺตํ. ถูปํ เจติยํ ปน ปุปฺเผหิ ปูชนจิตฺตํ สิทฺธเมว, เยน สา เทวโลเก อุปฺปนฺนา. ตญฺจาหํ อภิสญฺเจยฺยนฺติ ตญฺเจ อหํ อภิสญฺจิเนยฺยํ, ปุปฺผปูชเนน ๓- หิ ปุญฺญํ อหํ ถูปํ อภิคนฺตฺวา ยถาธิปฺปายํ @เชิงอรรถ: สี. สหพฺยตมาคตาติ สี. ยสฺมา ตทคฺคมนสา สตี สี. ตํ ปุปฺเผหิ ปูชเนน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๒.

ปูชเนน สมฺมเทว จิเนยฺยํ อุปจิเนยฺยนฺติ อตฺโถ. ภิยฺโย นูน อิโต สิยาติ อิโต ยถาลทฺธสมฺปตฺติโตปิ ภิยฺโย อุปริ อุตฺตริตรา สมฺปตฺติ สิยาติ มญฺเญติ อตฺโถ. #[๘๐๑] มฆวา เทวกุญฺชราติ อาลปนํ. ๑- ตตฺถ เทวกุญฺชราติ สพฺพพลปรกฺกมาทิวิเสเสหิ ๒- เทเวสุ กุญฺชรสทิส. สหพฺยนฺติ สหภาวํ. [๘๐๒] "อิทํ สุตฺวา ติทสาธิปติ มฆวา เทวกุญฺชโร ตาวตึเส ปสาเทนฺโต มาตลึ เอตทพฺรวี"ติ ๓- อิทํ ธมฺมสงฺคาหกวจนํ. ตโต สกฺโก มาตลิปมุขสฺส เทวคณสฺส อิมาหิ คาถาหิ ธมฺมํ เทเสสิ:- [๘๐๓] "ปสฺส มาตลิ อจฺเฉรํ จิตฺตํ กมฺมผลํ อิทํ อปฺปกมฺปิ กตํ เทยฺยํ ปุญฺญํ โหติ มหปฺผลํ. [๘๐๔] นตฺถิ จิตฺเต ปสนฺนมฺหิ อปฺปกา นาม ทกฺขิณา ตถาคเต วา สมฺพุทฺเธ อถ วา ตสฺส สาวเก. [๘๐๕] เอหิ มาตลิ อเมฺหปิ ภิยฺโย ภิยฺโย มเหมเส ตถาคตสฺส ธาตุโย สุโข ปุญฺญานมุจฺจโย. [๘๐๖] ติฏฺฐนฺเต นิพฺพุเต จาปิ สเม จิตฺเต สมํ ผลํ เจโตปณิธิเหตุ หิ สตฺตา คจฺฉนฺติ สุคฺคตึ. [๘๐๗] พหูนํ วต อตฺถาย อุปฺปชฺชนฺติ ตถาคตา ยตฺถ การํ กริตฺวาน สคฺคํ คจฺฉนฺติ ทายกา"ติ. @เชิงอรรถ: ก. สกฺกํ อาลปนํ สี. สพฺพพลปรกฺกมาทิวเสน เสเสสุ สี. เอตทพฺรุวีติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๓.

#[๘๐๒] ตตฺถ ปสาเทนฺโตติ ปสนฺเน กโรนฺโต, รตนตฺตเย สทฺธํ อุปฺปาเทนฺโตติ อตฺโถ. #[๘๐๓] จิตฺตนฺติ วิจิตฺตํ อจินฺเตยฺยํ. กมฺมผลนฺติ เทยฺยธมฺมสฺส อนุฬารตฺเตปิ เขตฺตสมฺปตฺติยา จ จิตฺตสมฺปตฺติยา จ อุฬารสฺส ปุญฺญกมฺมสฺส ผลํ ปสฺสาติ โยชนา. อปฺปกมฺปิ กตํ เทยฺยํ, ปุญฺญํ โหติ มหปฺผลนฺติ เอตฺถ กตนฺติ การณวเสน ๑- สกฺการวเสน อายตเน วินิยุตฺตํ. เทยฺยนฺติ ทาตพฺพวตฺถุํ. ปุญฺญนฺติ ตถาปวตฺตํ ปุญฺญกมฺมํ. #[๘๐๔] อิทานิ ยตฺถ อปฺปกมฺปิ กตํ ปุญฺญํ มหปฺผลํ โหติ, ตํ ปากฏํ กตฺวา ทสฺเสนฺโต "นตฺถิ จิตฺเต ปสนฺนมฺหี"ติ คาถมาห. ตํ สุวิญฺเญยฺยเมว. #[๘๐๕-๖] อเมฺหปีติ มยมฺปิ. มเหมเสติ มหามเส ปูชามเส. เจโตปณิธิเหตุ หีติ อตฺตโน จิตฺตสฺส สมฺมเทว ฐปนนิมิตฺตํ, อตฺตสมฺมาปณิธาเนนาติ อตฺโถ. เตนาห ภควา:- "น ตํ มาตา ปิตา กยิรา อญฺเญ วาปิ จ ญาตกา สมฺมาปณิหิตํ จิตฺตํ เสยฺยโส นํ ตโต กเร"ติ. ๒- เอวญฺจ ปน วตฺวา สกฺโก เทวานมินฺโท อุยฺยานกีฬาย อุสฺสาหํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตฺวา ตโตว ปฏินิวตฺติตฺวา อตฺตโน อภิณฺหํ ปูชนียฏฺฐานภูเต ๓- จุฬามณิเจติเย สตฺตาหํ ปูชํ อกาสิ. อถ อปเรน สมเยน เทวจาริกํ คตสฺส อายสฺมโต นารทตฺเถรสฺส ตํ ปวตฺตึ คาถาเหว กเถสิ, เถโร ธมฺมสงฺคาหกานํ อาโรเจสิ, เต ตถา นํ สงฺคหํ อาโรเปสุนฺติ. ๔- ปีตวิมานวณฺณนา นิฏฺฐิตา. @เชิงอรรถ: ม. กรณวเสน ขุ.ธ. ๒๕/๔๓/๒๔ @ ฉ.ม. อตฺตนา อภิณฺหํ ปูชเนยฺยฏฺฐานภูเต ก. อาโรเจสุนฺติ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้า ๒๒๙-๒๓๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=4837&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=4837&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=47              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=1643              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=1643              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=1643              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]