ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๐ ภาษาบาลีอักษรไทย วิมาน.อ. (ปรมตฺถที.)

                     ๖๗.  ๓. ผลทายกวิมานวณฺณนา
     อุจฺจมิทํ มณิถูณนฺติ ผลทายกวิมานํ. ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควา ราชคเห
วิหรติ เวฬุวเน. เตน สมเยน รญฺโญ พิมฺพิสารสฺส อกาเล อมฺพผลานิ ปริภุญฺชิตุํ
อิจฺฉา อุปฺปชฺชิ. โส อารามปาลํ อาห "มยฺหํ โข ภเณ อมฺพผเลสุ อิจฺฉา
อุปฺปนฺนา, ตสฺมา อมฺพานิ เม อาเนตฺวา เทหี"ติ. เทว นตฺถิ อมฺเพสุ อมฺพผลํ,
อปิจาหํ ตถา กโรมิ, สเจ เทโว กิญฺจิ กาลํ อาคเมติ, ยถา อมฺพา นจิรสฺเสว
ผลํ คณฺหนฺตีติ. สาธุ ภเณ ตถา กโรหีติ. อารามปาโล อารามํ คนฺตฺวา
อมฺพรุกฺขมูเลสุ ปํสุํ อปเนตฺวา ตาทิสํ ปํสุํ อากิริ, ตาทิสญฺจ อุทกํ อาสิญฺจิ, ๑-
ยถา นจิรสฺเสว อมฺพรุกฺขา สจฺฉินฺนปตฺตา ๒- อเหสุํ. อถ นํ ปํสุํ อปเนตฺวา ผารุสก-
กสฏมิสฺสกํ ๓- ปากติกํ ปํสุํ อากิริตฺวา สาธุกํ ๔- อุทกํ อทาสิ. ตทา อมฺพรุกฺขา
นจิเรเนว โกรกิตา ปลฺลวิตา กุฑุมลกชาตา หุตฺวา ปุปฺผึสุ, ๕- อถ สลาฏุกชาตา
หุตฺวา ผลานิ คณฺหึสุ. ตตฺเถกสฺมึ อมฺพรุกฺเข ปฐมตรํ จตฺตาริ ผลานิ มโนสิลา-
จุณฺณปิญฺชรวณฺณานิ สมฺปนฺนคนฺธรสานิ ปริณตานิ อเหสุํ.
     โส ตานิ คเหตฺวา "รญฺโญ ทสฺสามี"ติ คจฺฉนฺโต  อนฺตรามคฺเค อายสฺมนฺตํ
มหาโมคฺคลฺลานํ ปิณฺฑาย จรมานํ ทิสฺวา จินฺเตสิ "อิมานิ อมฺพานิ อคฺคผลภูตานิ
อิมสฺส อยฺยสฺส ทสฺสามิ, กามํ มํ ราชา หนตุ วา ปพฺพาเชตุ วา, รญฺโญ หิ
ทินฺเน ทิฏฺฐธมฺเม ปูชามตฺตํ อปฺปมตฺตกํ ผลํ, อยฺยสฺส ทินฺเน ปน ทิฏฺฐธมฺมิกมฺปิ
สมฺปรายิกมฺปิ อปริมาณผลํ ภวิสฺสตี"ติ. เอวํ ปน จินฺเตตฺวา ตานิ ผลานิ เถรสฺส
ทตฺวา ราชานํ อุปสงฺกมิตฺวา รญฺโญ ตมตฺถํ อาโรเจสิ. ตํ สุตฺวา ราชา ราชปุริเส
อาณาเปสิ "วีมํสถ ตาว ภเณ ยถายํ อาหา"ติ. เถโร ปน ตานิ ผลานิ ภควโต
อุปนาเมสิ. ภควา เตสุ เอกํ สาริปุตฺตตฺเถรสฺส, เอกํ มหาโมคฺคลฺลานตฺ-
เถรสฺส, เอกํ มหากสฺสปตฺเถรสฺส ทตฺวา เอกํ อตฺตนา ปริภุญฺชิ. ปุริสา ตํ ปวตฺตึ
รญฺโญ อาโรเจสุํ.
     ราชา ตํ สุตฺวา "ธีโร วตายํ ปุริโส, โย อตฺตโน ชีวิตมฺปิ ปริจฺจชิตฺวา
ปุญฺญปสุโต อโหสิ, อตฺตโน ปริสฺสมญฺจ ฐานคตเมว อกาสี"ติ ตุฏฺฐจิตฺโต ตสฺส
เอกํ คามวรํ วตฺถาลงฺการาทีนิ จ ทตฺวา "ยํ ตยา ภเณ อมฺพผลทาเนน ปุญฺญํ
ปสุตํ, ตโต เม ปตฺตึ เทหี"ติ อาห. โส "เทมิ เทว, ยถาสุขํ ปตฺตึ คณฺหาหี"ติ
@เชิงอรรถ:  สี. อทาสิ   สี. สํสีนปตฺตา
@ สี. ผารุสกกสฏปริมิสฺสกํ   ม. มธุรํ   อิ. สปลฺลวิตา หุตฺวา ปุปฺผึสุ
อโวจ. อารามปาโล อปรภาเค กาลํ กตฺวา ตาวตึเสสุ อุปฺปชฺชิ. ตสฺส โสฬส-
โยชนิกํ กนกวิมานํ นิพฺพตฺติ สตฺตสตกูฏาคารปฏิมณฺฑิตํ. ตํ ทิสฺวา อายสฺมา
มหาโมคฺคลฺลาโน ปุจฺฉิ:-
     [๑๐๖๐]        "อุจฺจมิทํ มณิถูณํ วิมานํ
                    สมนฺตโต โสฬส โยชนานิ
                    กูฏาคารา สตฺตสตา อุฬารา
                    เวฬุริยถมฺภา รุจกตฺถตา สุภา.
     [๑๐๖๑]         ตตฺถจฺฉสิ ปิวสิ ขาทสิ จ
                    ทิพฺพา จ วีณา ปวทนฺติ วคฺคุํ
                    อฏฺฐฏฺฐกา สิกฺขิตา สาธุรูปา
                    ทิพฺพา จ กญฺญา ติทสจรา อุฬารา
                    นจฺจนฺติ คายนฺติ ปโมทยนฺติ.
     [๑๐๖๒]         เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว
                    มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ
                    เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว
                    วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี"ติ.
     [๑๐๖๓]  โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน      โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต
             ปญฺหํ ปุฏฺโฐ วิยากาสิ        ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ.
     [๑๐๖๔]        "ผลทายี ผลํ วิปุลํ ลภติ
                    ทท'มุชุคเตสุ ปสนฺนมานโส
                    โส หิ ปโมทติ สคฺคคโต ติทิเว
                    อนุโภติ จ ปุญฺญผลํ วิปุลํ.
     [๑๐๖๕]  ตเววาหํ ๑- มหามุนิ        อทาสึ จตุโร ผเล.
     [๑๐๖๖]         ตสฺมา หิ ผลํ อลเมว ทาตุํ
                    นิจฺจํ มนุสฺเสน สุขตฺถิเกน
                    ทิพฺพานิ วา ปตฺถยตา สุขานิ
                    มนุสฺสโสภคฺคตมิจฺฉตา วา.
     [๑๐๖๗]  เตน เม'ตาทิโส วณฺโณ      เตน เม อิธ มิชฺฌติ
             อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา      เย เกจิ มนโส ปิยา.
     [๑๐๖๘]         อกฺขามิ ตํ ภิกฺขุ มหานุภาว
                    มนุสฺสภูโต ยมกาสิ ปุญฺญํ
                    เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาโว
                    วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตี"ติ
โสปิสฺส พฺยากาสิ.
    #[๑๐๖๑]  ตตฺถ อฏฺฐฏฺฐกาติ เอเกกสฺมึ กูฏาคาเร อฏฺฐฏฺฐกา จตุสฏฺฐิ-
ปริมาณา. สาธุรูปาติ รูปสมฺปตฺติยา จ สีลาจารสมฺปตฺติยา จ สิกฺขาสมฺปตฺติยา
จ สุนฺทรสภาวา. ทิพฺพา จ กญฺญาติ เทวจฺฉราโย. ติทสจราติ ติทเสสุ สุขาจารา
สุขวิหารินิโย. อุฬาราติ อุฬารวิภวา.
    #[๑๐๖๔]  ผลทายีติ อตฺตนา อมฺพผลสฺส ทินฺนตฺตา อตฺตานํ สนฺธาย วทติ. ผลนฺติ
ปุญฺญผลํ. วิปุลนฺติ มหนฺตํ ลภติ มนุสฺสโลเก ปติฏฺฐิโตติ อธิปฺปาโย. ททนฺติ
ททนฺโต ทานเหตุ. อุชุคเตสูติ อุชุปฏิปนฺเนสุ. สคฺคคโตติ อุปฺปชฺชนวเสน สคฺคํ
คโต, ตตฺถาปิ ติทิเว ตาวตึสภวเน อนุโภติ จ ปุญฺญผลํ วิปุลํ ยถา'หํ, เอวํ
อญฺโญปีติ อตฺโถ.
@เชิงอรรถ:  สี. ตเถวาหํ
    #[๑๐๖๖]  ตสฺมาติ ยสฺมา จตุนฺนํ ผลานํ ทานมตฺเตน อีทิสี สมฺปตฺติ อธิคตา,
ตสฺมา. อลเมว ยุตฺตเมว. นิจฺจนฺติ สพฺพกาลํ ทิพฺพานีติ เทวโลกปริยาปนฺนานิ.
มนุสฺสโสภคฺคตนฺติ มนุสฺเสสุ สุภคภาวํ. เสสํ วุตฺตนยเมว.
                     ผลทายกวิมานวณฺณนา  นิฏฺฐิตา.
                      --------------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้า ๓๓๔-๓๓๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=7061&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=7061&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=67              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=2370              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=2399              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=2399              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]