อรรถกถาเล่มที่ ๓๐ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วิมาน.อ. (ปรมตฺถที.)

                  ๖๘. ๔. ปฐมอุปสฺสยทายกวิมานวณฺณนา
     จนฺโท ยถา วิคตวลาหเก นเภติ ปฐมอุปสฺสยทายกวิมานํ. ๑- ตสฺส กา
อุปฺปตฺติ? ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน. เตน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ
คามกาวาเส วสฺสํ วสิตฺวา วุตฺถวสฺโส ๒- ปวาเรตฺวา ภควนฺตํ วนฺทิตุํ ราชคหํ
คจฺฉนฺโต อนฺตรามคฺเค สายํ อญฺญตรํ คามํ ปวิสิตฺวา วสนฏฺฐานํ ปริเยสนฺโต
อญฺญตรํ อุปาสกํ ทิสฺวา ปุจฺฉิ "อุปาสก อิมสฺมึ คาเม อตฺถิ กิญฺจิ ปพฺพชิตานํ
วสนโยคฺคฏฺฐานนฺ"ติ. อุปาสโก ปสนฺนจิตฺโต เคหํ คนฺตฺวา ภริยาย สทฺธึ มนฺเตตฺวา
เถรสฺส วสนโยคฺคํ ฐานํ ปริจฺฉินฺทิตฺวา ตตฺถ อาสนํ ปญฺญาเปตฺวา ปาโททกํ
ปาทปีฐํ อุปฏฺฐเปตฺวา เถรํ ปเวเสตฺวา ตสฺมึ ปาเท โธวนฺเต ปทีปํ อุชฺชาเลตฺวา
มญฺเจ ปจฺจตฺถรณานิ ปญฺญาเปตฺวา อทาสิ, สฺวาตนาย จ นิมนฺเตตฺวา เถรสฺส
ทุติยทิวเส โภเชตฺวา ปานกตฺถาย คุฬปิณฺฑญฺจ ทตฺวา เถรํ คจฺฉนฺตํ อนุคนฺตฺวา
นิวตฺติ. โส อปเรน สมเยน สห ภริยาย กาลํ กตฺวา ตาวตึสภวเน ทฺวาทส-
โยชนิเก กนกวิมาเน นิพฺพตฺติ. ตํ อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน ทฺวีหิ คาถาหิ
ปฏิปุจฺฉิ:-
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อุปสฺสยทายกวิมานํ  ๒ ก. วุฏฺฐวสฺโส
     [๑๐๖๙]         "จนฺโท ยถา วิคตวลาหเก นเภ
                     โอภาสยํ คจฺฉติ อนฺตลิกฺเข
                     ตถูปมํ ตุยฺหมิทํ วิมานํ
                     โอภาสยํ ติฏฺฐติ อนฺตลิกฺเข.
     [๑๐๗๐]          เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว
                     มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ
                     เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว
                     วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี"ติ.
โส เทวปุตฺโต อิมาหิ คาถาหิ พฺยากาสิ:-
     [๑๐๗๑]  โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน    โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต
             ปญฺหํ ปุฏฺโฐ วิยากาสิ      ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ.
     [๑๐๗๒]         "อหญฺจ ภริยา จ มนุสฺสโลเก
                     อุปสฺสยํ อรหโต อทมฺห
                     อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺตา
                     สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทมฺห.
     [๑๐๗๓]  เตน เม'ตาทิโส วณฺโณ ฯเปฯ
                     วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตี"ติ.
     ตตฺถ คาถาสุ ยํ วตฺตพฺพํ, ตํ เหฏฺฐา วุตฺตนยเมว.
                  ปฐมอุปสฺสยทายกวิมานวณฺณนา  นิฏฺฐิตา.
                       -------------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้า ๓๓๘-๓๓๙.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=7139&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=7139&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=68
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=2391
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=2429
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=2429
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖
http://84000.org/tipitaka/read/?index_26