บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๑

หน้าที่ ๒๘๖.

๑๒๘. ๘. คูถขาทกเปตวตฺถุวณฺณนา คูถกูปโต อุคฺคนฺตฺวาติ อิทํ สตฺถริ เชตวเน วิหรนฺเต เอกํ คูถขาทกเปตํ อารพฺภ วุตฺตํ. สาวตฺถิยา กิร อวิทูเร อญฺญตรสฺมึ คามเก เอโก กุฏุมฺพิโก อตฺตโน กุลูปกํ ภิกฺขุํ อุทฺทิสฺส วิหารํ กาเรสิ, ตตฺถ นานาชนปทโต ภิกฺขู อาคนฺตฺวา ปฏิวสึสุ. เต ทิสฺวา มนุสฺสา ปสนฺนจิตฺตา ปณีเตน ปจฺจเยน อุปฏฺฐหึสุ. กุลูปโก ภิกฺขุ ตํ อสหมาโน อิสฺสาปกโต หุตฺวา เตสํ ภิกฺขูนํ โทสํ วทนฺโต กุฏุมฺพิกํ อุชฺฌาเปสิ, กุฏุมฺพิโก เต ภิกฺขู กุลูปกญฺจ ปริภวนฺโต ปริภาสิ. อถ กุลูปโก กาลํ กตฺวา ตสฺมึเยว วิหาเร วจฺจกุฏิยํ เปโต หุตฺวา นิพฺพตฺติ, กุฏุมฺพิโก ปน กาลํ กตฺวา ตสฺเสว อุปริ เปโต หุตฺวา นิพฺพตฺติ. อถายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน ตํ ทิสฺวา ปุจฺฉนฺโต:- [๗๖๖] "คูถกูปโต อุคฺคนฺตฺวา โก นุ ทีโน ปติฏฺฐสิ ^๑- นิสฺสํสยํ ปาปกมฺมนฺโต กึ นุ สทฺทหเส ตุวนฺ"ติ คาถมาห. ตํ สุตฺวา เปโต:- [๗๖๗] "อหํ ภทนฺเต เปโตมฺหิ ทุคฺคโต ยมโลกิโก ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คโต"ติ คาถาย อตฺตานํ อาจิกฺขิ. อถ นํ เถโร [๗๖๘] "กึ นุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺสกมฺมวิปาเกน อิทํ ทุกฺขํ นิคจฺฉสี"ติ คาถาย เตน กตกมฺมํ ปุจฺฉิ. โส เปโต:- @เชิงอรรถ: ^๑ สี. โก นุ ทีโน หิ ติฏฺฐสิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๗.

[๗๖๙] "อหุ อาวาสิโก มยฺหํ อิสฺสุกี กุลมจฺฉรี อชฺฌาสิโต ^๑- มยฺหํ ฆเร กทริโย ปริภาสโก. [๗๗๐] ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา ภิกฺขโว ปริภาสิสํ ตสฺสกมฺมวิปาเกน เปตโลกํ อิโต คโต"ติ ทฺวีหิ คาถาหิ อตฺตนา กตกมฺมํ กเถสิ. #[๗๖๙] ตตฺถ อหุ อาวาสิโก มยฺหนฺติ มยฺหํ อาวาเส มยา กตวิหาเร เอโก ภิกฺขุ อาวาสิโก นิพทฺธวสนโก อโหสิ. อชฺฌาสิโต มยฺหํ ฆเรติ กุลูปกภาเวน มม เคเห ตณฺหาภินิเวสวเสน อภินิวิฏฺโฐ. #[๗๗๐] ตสฺสาติ ตสฺส กุลูปกภิกฺขุสฺส. ภิกฺขโวติ ภิกฺขู. ปริภาสิสนฺติ อกฺโกสึ. เปตโลกํ อิโต คโตติ อิมินา อากาเรน เปตโยนึ อุปคโต เปตภูโต. ตํ สุตฺวา เถโร อิตรสฺส คตึ ปุจฺฉนฺโต:- [๗๗๑] "อมิตฺโต มิตฺตวณฺเณน โย เต อาสิ กุลูปโก กายสฺส เภทา ทุปฺปญฺโญ กึ นุ เปจฺจ คตึ คโต"ติ คาถมาห. ตตฺถ มิตฺตวณฺเณนาติ มิตฺตปฏิรูเปน มิตฺตปฏิรูปตาย. ปุน เปโต เถรสฺส ตมตฺถํ อาจิกฺขนฺโต:- [๗๗๒] "ตสฺเสวาหํ ปาปกมฺมสฺส สีเส ติฏฺฐามิ มตฺถเก โส จ ปรวิสยํ ปตฺโต มเมว ปริจารโก. [๗๗๓] ยํ ภทนฺเต หทนฺตญฺเญ เอตํ เม โหติ โภชนํ อหญฺจ โข ยํ หทามิ เอตํ โส อุปชีวตี"ติ คาถาทฺวยมาห. @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อชฺโฌสิโต. เอวมุปริปิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๘.

#[๗๗๒] ตตฺถ ตสฺเสวาติ ตสฺเสว มยฺหํ ปุพฺเพ กุลูปกภิกฺขุภูตสฺส เปตสฺส. ปาปกมฺมสฺสาติ ปาปสมาจารสฺส. สีเส ติฏฺฐามิ มตฺถเกติ สีเส ติฏฺฐามิ, ติฏฺฐนฺโต จ มตฺถเก เอว ติฏฺฐามิ, น สีสปฺปมาเณ อากาเสติ อตฺโถ. ปรวิสยํ ปตฺโตติ มนุสฺสโลกํ อุปาทาย ปรวิสยภูตํ เปตฺติวิสยํ ปตฺโต. มเมวาติ มยฺหํ เอว ปริจารโก อโหสีติ วจนเสโส. #[๗๗๓] ยํ ภทนฺเต หทนฺตญฺเญติ ภทนฺเต อยฺย มหาโมคฺคลฺลาน ตสฺสํ วจฺจกุฏิยํ ยํ อญฺเญ อุหทนฺติ วจฺจํ โอสฺสชนฺติ. เอตํ เม โหติ โภชนนฺติ เอตํ วจฺจํ มยฺหํ ทิวเส ทิวเส โภชนํ โหติ. ยํ หทามีติ ตํ ปน วจฺจํ ขาทิตฺวา ยมฺปหํ วจฺจํ กโรมิ. เอตํ โส อุปชีวตีติ เอตํ มม วจฺจํ โส กุลูปกเปโต ทิวเส ทิวเส ขาทนวเสน อุปชีวติ, อตฺตภาวํ ยาเปตีติ อตฺโถ. เตสุ กุฏุมฺพิโก เปสเล ภิกฺขู "เอวํ อาหารปริโภคโต วรํ ตุมฺหากํ คูถขาทนนฺ"ติ อกฺโกสิ. กุลูปโก ปน กุฏุมฺพิกมฺปิ ตถาวจเน สมาทเปตฺวา สยํ ตถา อกฺโกสิ, เตนสฺส ตโตปิ ปฏิกุฏฺฐตรา ^๑- ชีวิกา อโหสิ. อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน ตํ ปวตฺตึ ภควโต อาโรเจสิ. ภควา ตมตฺถํ อฏฺฐุปฺปตฺตึ กตฺวา อุปวาเท อาทีนวํ ทสฺเสตฺวา สมฺปตฺตปริสาย ธมฺมํ เทเสสิ, สา เทสนา มหาชนสฺส สาตฺถิกา อโหสีติ. คูถขาทกเปตวตฺถุวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ---------------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๑ หน้า ๒๘๖-๒๘๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=31&A=6341&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=31&A=6341&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=128 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=4786 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5139 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5139 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26