บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๒๘๔. ๗. นนฺทกตฺเถรคาถาวณฺณนา ยถาปิ ภทฺโท อาชญฺโญติ อายสฺมโต นนฺทกตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ? อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ กโรนฺโต สิขิสฺส ภควโต กาเล ปจฺจนฺตเทเส อุปฺปชฺชิตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต วนจาริโก หุตฺวา วิจรนฺโต เอกทิวสํ สตฺถุ จงฺกมนฏฺฐานํ ทิสฺวา ปสนฺนจิตฺโต วาลุกา โอกิริ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท จมฺปายํ คหปติกุเล นิพฺพตฺติ, ตสฺส นนฺทโกติ นามํ อกํสุ. เชฏฺฐกภาตา ปนสฺส ภารโต ๑- นาม. ตสฺส ปุพฺพโยโค อนนฺตรวตฺถุสฺมึ อาวิ ภวิสฺสติ. เต อุโภปิ วิญฺญุตํ ปตฺวา อายสฺมนฺตํ โสณํ โกฬิวิสํ ๒- ปพฺพชิตํ สุตฺวา "โสโณปิ นาม ตถาสุขุมาโล ปพฺพชิ, กิมงฺคํ ปน มยนฺ"ติ ปพฺพชึสุ. เตสุ ภารโต น จิรสฺเสว วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา ฉฬภิญฺโญ อโหสิ. นนฺทโก ปน กิเลสานํ พลวภาเวน ตาว วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตุํ นาสกฺขิ, วิปสฺสนาย กมฺมํ กโรติเอว. อถสฺส ภารตตฺเถโร อาสยํ ญตฺวา อวสฺสโย ภวิตุกาโม ตํ ปจฺฉาสมณํ กตฺวา วิหารโต นิกฺขมิตฺวา มคฺคสมีเป นิสินฺโน วิปสฺสนากถํ ๓- กเถสิ. เตน จ สมเยน สกฏสตฺเถ คจฺฉนฺเต เอโก สกเฏ ยุตฺโต ๔- โคโณ จิกฺขลฺลฏฺฐาเน ๕- สกฏํ อุทฺธริตุํ อสกฺโกนฺโต ปริปติ. ตโต นํ สตฺถวาโห สกฏา โมเจตฺวา ติณญฺจ ปานียญฺจ ทตฺวา ปริสฺสมํ อปเนตฺวา ปุน ธุเร โยเชสิ. ตโต โคโณ วูปสนฺตปริสฺสโม ลทฺธพโล ตํ สกฏํ จิกฺขลฺลฏฺฐานโต อุทฺธริตฺวา ถเล ปติฏฺฐาเปสิ. อถ ภารตตฺเถโร นนฺทกสฺส "ปสฺสสิ โน ตฺวํ อาวุโส นนฺทก อิมสฺส กมฺมนฺ"ติ @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. ภรโต. เอวมุปริปิ ๒ สี.,อิ. โกลิวีสํ ๓ สี. วิปสฺสนาย กถํ @๔ สี.,อิ. นิยุตฺโต ๕ อิ. จิกฺขลฺลาวเฏ ฐาเน, ม. จิกฺขลฺลกสเฏ ฐาเน ตํ นิทสฺเสตฺวา เตน "ปสฺสามี"ติ วุตฺเต "อิมมตฺถํ สุฏฺฐุ อุปธาเรหี"ติ อาห. อิตโร"ยถายํ โคโณ วูปสนฺตปริสฺสโม ปงฺกฏฺฐานโต ภารํ อุพฺพหติ, เอวํ มยาปิ สํสารปงฺกโต อตฺตา อุทฺธริตพฺโพ"ติ ตเมวารมฺมณํ กตฺวา วิปสฺสนาย กมฺมํ กโรนฺโต น จิรสฺเสว อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๑- :- "มิคลุทฺโท ปุเร อาสึ อรญฺเญ กานเน อหํ วาตมิคํ คเวสนฺโต จงฺกมํ อทฺทสํ อหํ. อุจฺฉงฺเคน ปุฬินํ คยฺห จงฺกเม โอกิรึ อหํ ปสนฺนจิตฺโต สุมโน สุคตสฺส สิรีมโต. เอกตึเส อิโต กปฺเป ปุฬินํ โอกิรึ อหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ปุฬินสฺส อิทํ ผลํ. กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ. อรหตฺตํ ปน ปตฺวา อตฺตโน เชฏฺฐภาติกสฺส ภารตตฺเถรสฺส สนฺติเก อญฺญํ พฺยากโรนฺโต:- [๑๗๓] "ยถาปิ ภทฺโท อาชญฺโญ ขลิตฺวา ปติติฏฺฐติ ภิยฺโย ลทฺธาน สํเวคํ อทีโน วหเต ธุรํ. [๑๗๔] เอวํ ทสฺสนสมฺปนฺนํ สมฺมาสมฺพุทฺธสาวกํ อาชานียํ มํ ธาเรถ ปุตฺตํ พุทฺธสฺส โอรสนฺ"ติ คาถาทฺวยํ อภาสิ. ตตฺถ ภิยฺโย ลทฺธาน สํเวคํ, อทีโน วหเต ธุรนฺติ "มยฺหํ ชาติพลวิริยานํ อนนุจฺฉวิกเมตํ ๒- ยทิทํ อาคตสฺส ภารสฺส อวหนนฺ"ติ ๓- สํเวคํ ลภิตฺวา อทีโน อทีนมานโส ๔- อลีนจิตฺโต. "อลีโน"ติ วา ปาโฐ, โสเอว อตฺโถ. ภิยฺโย ปุนปฺปุนํ ภิยฺโยโส @เชิงอรรถ: ๑ ขุ.อป. ๓๓/๗๐/๙๘ ปุฬินจงฺกมิยตฺเถราปทาน (สฺยา) ๒ ม. อนุจฺฉวิกเมตํ @๓ ม. อาวหนนฺติ ๔ สี. อลีนมานโส มตฺตาย อตฺตโน ธุรํ ภารํ วหเต อุพฺพหติ. เสสํ เหฏฺฐา รมณียวิหาริตฺเถรสฺส คาถาวณฺณนายํ วุตฺตนยเมว. นนฺทกตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. --------------อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๔๖๐-๔๖๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=10289&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=10289&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=284 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5856 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6007 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6007 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]