ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                ๒๙๔. ๗. โสณโปฏิริยปุตฺตตฺเถรคาถาวณฺณนา
      น ตาว สุปิตุํ โหตีติ อายสฺมโต โสณสฺส โปฏิริยปุตฺตสฺส ๓- คาถา. กา
อุปฺปตฺติ?
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร สิขิสฺส ภควโต กาเล วนจโร หุตฺวา
ชีวนฺโต เอกทิวสํ สตฺถารํ ทิสฺวา ปสนฺนจิตฺโต กุรญฺชิยผลํ ๔- สตฺถุโน อทาสิ. โส
เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท กปิลวตฺถุสฺมึ
โปฏิริยสฺส นาม คามโภชกสฺส ๕- ปุตฺโต หุตฺวา นิพฺพตฺติ, โสโณติสฺส นามํ อโหสิ.
โส วยปฺปตฺโต ภทฺทิยสฺส สากิยรญฺโญ เสนาปติ อโหสิ. อถ ภทฺทิยราเช เหฏฺฐา
วุตฺตนเยน ปพฺพชิเต เสนาปติ "ราชาปิ นาม ปพฺพชิ, กึ มยฺหํ ฆราวาเสนา"ติ
ปพฺพชิ. ปพฺพชิตฺวา ปน นิทฺทาราโม วิหรติ, น ภาวนมนุยุญฺชติ. ตํ ภควา
@เชิงอรรถ:  อิ. ตาทิภาวาวหเนน   สี.,อิ. อุตฺตมปุคฺคลํ   สี. โสณสฺส เสฏฺฐิปุตฺตตฺเถรสฺส
@ สี. กุรุญฺชิยผลํ, อิ. กุรณฺฑิยผลํ          สี. เสลิสฺสริยนามกสฺส คามโภชกสฺส
อนุปิยายํ อมฺพวเน วิหรนฺโต อตฺตโน โอภาสํ ผราเปตฺวา เตนสฺส สตึ ชเนตฺวา
อิมาย คาถาย ตํ โอวทนฺโต:-
    [๑๙๓] "น ตาว สุปิตุํ โหติ        รตฺติ นกฺขตฺตมาลินี
           ปฏิชคฺคิตุเมเวสา          รตฺติ โหติ วิชานตา.
    [๑๙๔]  หตฺถิกฺขนฺธาวปติตํ          กุญฺชโร เจ อนุกฺกเม
           สงฺคาเม เม มตํ เสยฺโย    ยญฺเจ ชีเว ปราชิโต"ติ
คาถาทฺวยํ อภาสิ.
      ตตฺถ น ตาว สุปิตุํ โหติ, รตฺติ นกฺขตฺตมาลินีติ อฏฺฐหิ อกฺขเณหิ วชฺชิตํ
นวมํ ขณํ ลภิตฺวา ฐิตสฺส วิญฺญุชาติกสฺส ยาว น อรหตฺตํ หตฺถคตํ โหติ,
ตาว อยํ นกฺขตฺตมาลินี รตฺติ สุปิตุํ นิทฺทายิตุํ น โหติ, สุปนสฺส กาโล น
โหติ. อปิจ โข ปฏิชคฺคิตุเมเวสา, รตฺติ โหติ วิชานตาติ เอสา รตฺติ นาม
มนุสฺสานํ มิคปกฺขีนญฺจ นิทฺทูปคมเนน วิเสสโต นิสฺสทฺทเวลาภูตา ปฏิปตฺตึ อตฺตนิ
สญฺชคฺคิตุํ ชาคริยานุโยคมนุยุญฺชิตุเมว ๑- วิชานตา วิญฺญุนา อิจฺฉิตา โหตีติ.
      ตํ สุตฺวา โสโณ สํวิคฺคตรมานโส ๒- หิโรตฺตปฺปํ ปจฺจุปฏฺฐเปตฺวา
อพฺโพกาสิกงฺคํ อธิฏฺฐาย วิปสฺสนาย กมฺมํ กโรนฺโต "หตฺถิกฺขนฺธาวปติตนฺ"ติ ทุติยํ
คาถมาห. ตตฺถ อวปติตนฺติ อวมุขํ ปติตํ อุทฺธํปาทํ อโธมุขํ ปติตํ. กุญฺชโร  เจ
อนุกฺกเมติ กุญฺชโร อนุกฺกเมยฺย เจ. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- ยทาหํ หตฺถิมารุหิตฺวา
สงฺคามํ ปวิฏฺโฐ หตฺถิกฺขนฺธโต ปติโต, ตทาหํ สงฺคาเม เตน หตฺถินา มทฺทิโต
มโต อโหสึ เจ, ตํ เม มรณํ เสยฺโย, ยญฺเจ  อิทานิ กิเลเสหิ ปราชิโต
ชีเวยฺยํ, ๓- ตํ น เสยฺโยติ. อิมํ คาถํ วทนฺโตเยว วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตฺวา
อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๔- :-
@เชิงอรรถ:  สี., อิ.....มนุยุญฺชิตุกาเมน             สี. ตํ สุตฺวา โส เตน สํวิคฺคมานโส
@ ม. ชีเวยฺย        ขุ.อป. ๓๓/๑๐๑/๑๕๒ กุรญฺชิยผลทายกตฺเถราปทาน (สฺยา)
          "มิคลุทฺโท ปุเร อาสึ         วิปิเน วิจรํ อหํ
           อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ           สพฺพธมฺมาน ปารคุํ.
           กุรญฺชิยผลํ คยฺห            พุทฺธเสฏฺฐสฺสทาสหํ
           ปุญฺญกฺเขตฺตสฺส ธีรสฺส ๑-     ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิ.
           เอกตึเส อิโต กปฺเป        ยํ ผลํ อททึ ตทา
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ          ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ   กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา "สตฺถารา วุตฺตํ, อตฺตนา วุตฺตนฺ"ติ อุภยํ หิ คาถํ
"หตฺถิกฺขนฺธาวปติตนฺ"ติอาทินา ปจฺจุทาหาสิ. เตน อิทเมว อญฺญาพฺยากรณํ
อโหสีติ.
                 โสณโปฏิริยปุตฺตตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                        -----------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๔๘๗-๔๘๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=10910&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=10910&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=294              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5939              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6077              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6077              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]