ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                    ๒๙๖. ๙. อุสภตฺเถรคาถาวณฺณนา
      อมฺพปลฺลวสงฺกาสนฺติ อายสฺมโต อุสภตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺานิ กโรนฺโต สิขิสฺส
ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺุตํ ปตฺโต เอกทิวสํ สตฺถารํ ปิณฺฑาย
จรนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส โกสมฺพผลํ อทาสิ. โส เตน ปุญฺกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ
สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท กปิลวตฺถุสฺมึ สากิยราชกุเล นิพฺพตฺติตฺวา อุสโภติ
@เชิงอรรถ:  สี.,ม. ชาติชรามรณสฺส          อิ.,ม. อานนฺทนียตาย
ลทฺธนาโม วยปฺปตฺโต สตฺถุ าติสมาคเม พุทฺธานุภาวํ ทิสฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ
ปพฺพชิ. โส ปพฺพชิตกาลโต ปฏฺาย สมณธมฺมํ อกตฺวา ทิวา สงฺคณิการาโม
สกลรตฺตึ นิทฺทายมาโน วีตินาเมติ. โส เอกทิวสํ มุฏฺสฺสติ อสมฺปชาโน นิทฺทํ
โอกฺกนฺโต สุปิเน ๑- เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา อมฺพปลฺลววณฺณํ จีวรํ ปารุปิตฺวา หตฺถิ-
คีวายํ นิสีทิตฺวา นครํ ปิณฺฑาย ปวิฏฺ ๒- ตตฺเถว ๓- มนุสฺเส สมฺปตฺเต ทิสฺวา
ลชฺชาย หตฺถิกฺขนฺธโต โอรุยฺห อตฺตานํ ทิสฺวา ปฏิพุทฺโธ "อีทิสํ นาม สุปินํ
มุฏฺสฺสตินา อสมฺปชาเนน นิทฺทายมาเนน ๔- มยา ทิฏฺนฺ"ติ อุปฺปนฺนสํเวโค วิปสฺสนํ
ปฏฺเปตฺวา น จิรสฺเสว อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๕- :-
          "กกุธํ วิลสนฺตํว            เทวเทวํ นราสภํ
           รถิยํ ปฏิปชฺชนฺตํ           โกสมฺพํ อททึ ตทา.
           เอกตึเส อิโต กปฺเป       ยํ ผลํ อททึ ตทา
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ         ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ  กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อถ เถโร ยถาทิฏฺ สุปินํ องฺกุสํ กตฺวา อรหตฺตสฺส อธิคตตฺตา ตสฺเสว
สุปินสฺส กิตฺตนวเสน อญฺ พฺยากโรนฺโต:-
    [๑๙๗] "อมฺพปลฺลวสงฺกาสํ          อํเส กตฺวาน จีวรํ
           นิสินฺโน หตฺถิคีวายํ         คามํ ปิณฺฑาย ปาวิสึ.
    [๑๙๘]  หตฺถิกฺขนฺธโต โอรุยฺห       สํเวคํ อลภึ ตทา
           โสหํ ทิตฺโต ตทา สนฺโต     ปตฺโต เม อาสวกฺขโย"ติ
คาถาทฺวยมาห.
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. สุปิเนน    อิ.,ม. ปวิฏฺโ    สี.,อิ. ตตฺถ จ    อิ.,ม. มุฏฺสฺสติ
@อสมฺปชาโน หุตฺวา นิทฺทายเนน   ขุ.อป. ๓๓/๑๐๓/๑๕๓ โกสุมฺพผลิยตฺเถราปทาน (สฺยา)
      ตตฺถ อมฺพปลฺลวสงฺกาสํ, อํเส กตฺวาน จีวรนฺติ อมฺพปลฺลวาการํ ปวาฬวณฺณํ ๑-
จีวรํ ขนฺเธ กริตฺวา อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา. คามนฺติ อตฺตโน ราชธานึ หตฺถิกฺขนฺเธ
นิสินฺโน ปิณฺฑาย ปาวิสึ, ปวิฏฺมตฺโตว มหาชเนน โอโลกิยมาโน หตฺถิกฺขนฺธโต
โอรุยฺห ิโต ปฏิพุชฺฌึ, ปพุทฺโธว ๒- สํเวคํ อลภึ ตทา "มุฏฺสฺสติ อสมฺปชาโน
หุตฺวา นิทฺทาโยกฺกมเนน เอตํ ชาตนฺ"ติ. อปเร ปน "ราชาว หุตฺวา รตฺติภาเค
เอวรูปํ สุปินํ ทิสฺวา วิภาตาย รตฺติยา หตฺถิกฺขนฺธํ อารุยฺห นครวีถิยํ จรนฺโต ตํ
สุปินํ สริตฺวา หตฺถิกฺขนฺธโต โอรุยฺห สํเวคํ ลภิตฺวา สตฺถุ สนฺติเก ปพฺพชิตฺวา
อรหตฺตํ ปตฺวา อุทานํ อุทาเนนฺโต อิมา คาถา อภาสี"ติ วทนฺติ. ทิตฺโตติ
ตสฺมึ ราชกาเล ๓- ชาติมทโภคมทาทิปริทปฺปิโต สมาโน สํเวคมลภินฺติ โยชนา.
                     อุสภตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺิตา.
                          -------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๔๙๑-๔๙๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=11002&modeTY=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=11002&modeTY=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=296              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5953              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6088              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6088              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]