ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

              ๓๐๒. ๕. วิสาขปญฺจาลีปุตฺตตฺเถรคาถาวณฺณนา ๔-
      น อุกฺขิเป โน จ ปริกฺขิเป ปเรติ อายสฺมโต วิสาขสฺส ปญฺจาลีปุตฺตตฺ-
เถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ ปุญฺญํ
อุปจินนฺโต อิโต จุทฺทเส กปฺเป ปจฺจนฺตคาเม ทลิทฺทกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ
ปตฺโต เอกทิวสํ ผลปริเยสนํ จรนฺเตหิ ตสฺมึ คาเม มนุสฺเสหิ สทฺธึ อรญฺญํ
คโต ตตฺถ เอกํ ปจฺเจกพุทฺธํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส วลฺลิผลํ อทาสิ. โส เตน
ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท มคธรฏฺเฐ มณฺฑลิกราชกุเล
นิพฺพตฺติตฺวา วิสาโขติ ลทฺธนาโม ปญฺจาลีราชธีตุยา ปุตฺตภาวโต ปจฺฉา ปญฺจาลี-
ปุตฺโตติ ปญฺญายิตฺถ. โส ปิตริ มเต รชฺชํ กาเรนฺโต สตฺถริ อตฺตโน คามสมีปคเต
สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา ธมฺมํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา สตฺถารา สทฺธึ
@เชิงอรรถ:  สี. พหุวจนวเสน    สี. ลภนฺโต, อิ. ลภนฺตา     สี.,อิ. เสยฺยนฺติ สหเสยฺยํ
@ ฉ.ม. วิสาขปญฺจาลปุตฺตตฺเถร.....,สี.,อิ. วิสาขปญฺจาลิปุตฺตตฺเถร... เอวมุปริปิ
สาวตฺถึ คโต วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา น จิรสฺเสว ฉฬภิญฺโญ อโหสิ. เตน วุตฺตํ
อปทาเน ๑- :-
          "สพฺเพ ชนา สมาคมฺม        อคมึสุ วนํ ตทา
           ผลมเนฺวสมานา เต         อลภึสุ ผลํ ตทา.
           ตตฺถทฺทสาสึ สมฺพุทฺธํ         สยมฺภุํ อปราชิตํ
           ปสนฺนจิตฺโต สุมโน          วลฺลิผลมทาสหํ.
           เอกตฺตึเส ๒- อิโต กปฺเป    ยํ ผลมททึ ตทา
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ          ผลทานสฺสิทํ ผลํ.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ   กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      ฉฬภิญฺโญ ปน หุตฺวา เถโร ญาตีนํ อนุกมฺปาย ชาติภูมึ อคมาสิ. ตตฺถ
มนุสฺสา เถรํ อุปสงฺกมิตฺวา กาเลน กาลํ ธมฺมํ สุณนฺตา เอกทิวสํ "กติหิ นุ
โข ภนฺเต องฺเคหิ สมนฺนาคโต ธมฺมกถิโก โหตี"ติ ธมฺมกถิกลกฺขณํ ปจฺฉึสุ.
เถโร เตสํ ธมฺมกถิกลกฺขณํ กเถนฺโต:-
           [๒๐๙] "น อุกฺขิเป โน จ ปริกฺขิเป ปเร
                  น โอกฺขิเป ปารคตํ น เอรเย
                  น จตฺตวณฺณํ ปริสาสุ พฺยาหเร
                  อนุทฺธโต สมฺมิตภาณิ สุพฺพโต.
           [๒๑๐]  สุสุขุมนิปุณตฺถทสฺสินา
                  มติกุสเลน นิวาตวุตฺตินา
                  สํเสวิตวุทฺธสีลินา
                  นิพฺพานํ น หิ เตน ทุลฺลภนฺ"ติ
คาถาทฺวยํ อภาสิ.
@เชิงอรรถ:  ขุ.อป. ๓๒/๓๑/๔๑๓ วลฺลิผลทายกตฺเถราปทาน      ฉ.ม. จตุทฺทเส
      ตตฺถ น อุกฺขิเปติ อตฺตานํ น อุกฺขิเปยฺย, ชาติอาทีหิ พาหุสจฺจาทีหิ จ
อตฺตุกฺกํสนํ น กเรยฺย. โน จ ปริกฺขิเป ปเรติ ปเร ปรปุคฺคเล เตเหว ชาติ-
อาทีหิ โน ปริกฺขิเป ปริจฺฉินฺทิตฺวา น ขิเปยฺย คุณปริธํสนวเสน วา น ขิเปยฺย.
น โอกฺขิเป ปเร อิจฺเจวํ สมฺพนฺโธ. ปเร โอชฺฌาปนวเสน ๑- น โอกฺขิเป เหฏฺฐโต
กตฺวา ปเร น โอโลกาเปยฺย, น โอชฺฌาเปยฺยาติ อตฺโถ. "น อุกฺขิเป"ติ เกจิ
ปฐนฺติ, โสเอวตฺโถ. ปารคตนฺติ สํสารปารํ วิย ๒- วิชฺชาย ๓- ปารํ คตํ ขีณาสวํ
เตวิชฺชํ ฉฬภิญฺญํ วา น เอรเย น วารเย น ฆฏฺฏเย น อาสาเทยฺย. ๔- น
จตฺตวณฺณํ ปริสาสุ พฺยาหเรติ อตฺตโน วณฺณํ คุณํ ๕- ลาภสกฺการสิโลกํ นิกามย-
มาโน ขตฺติยปริสาทีสุ น ภาเสยฺย. อนุทฺธโตติ อุทฺธจฺจรหิโต. อุทฺธตสฺส หิ วจนํ
นาทิยนฺติ. สมฺมิตภาณีติ สมฺมเทว มิตภาณี, กาเลน สาปเทสํ ปริยนฺตวตึ อตฺถ-
สญฺหิตเมว วาจํ ๖- ภาสนสีโลติ อตฺโถ. อิโต อญฺญถา วทนฺตสฺส วจนํ อคหณียํ
โหติ. สุพฺพโตติ สุนฺทรวโต สีลสมฺปนฺโน. "สิยา"ติ กิริยาปทํ อาเนตฺวา
โยเชตพฺพํ.
      เอวํ เถโร สงฺเขเปเนว ธมฺมกถิกลกฺขณํ วตฺวา เตสํ คุณานํ อตฺตนิ ลพฺภมานตํ
อธิมุจฺจิตฺวา ภิยฺโยโส มตฺตาย อภิปฺปสนฺนํ มหาชนํ ญตฺวา "เอวํวิธสฺส
ธมฺมกถิกสฺส วิมุตฺตายตนสนฺนิสฺสิตสฺส น นิพฺพานํ ทุลฺลภํ, อถ โข สุลภเมวา"ติ
ทสฺเสนฺโต สุสุขุมนิปุณตฺถทสฺสินา"ติ ทุติยคาถมาห. ตสฺสตฺโถ เหฏฺฐา วุตฺโตเยว.
                วิสาขปญฺจาลีปุตฺตตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                       ------------------
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. อุชฺฌาปนวเสน    ม. สํสารสฺส วิย    สี.,ม. อภิญฺญาย
@ สี. น ปหเรยฺย         สี.,อิ. วณฺณคุณํ     ม. วจนํ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๕๑๐-๕๑๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=11419&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=11419&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=302              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6008              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6137              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6137              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]