ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                   ๓๑๙. ๑๓. อภิภูตตฺเถรคาถาวณฺณนา
      สุณาถ ญาตโย สพฺเพติ อายสฺมโต อภิภูตตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต
เวสฺสภุสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต ตาทิเสน
กลฺยาณมิตฺตสนฺนิสฺสเยน สาสเน อภิปฺปสนฺโน อโหสิ. โส สตฺถริ ปรินิพฺพุเต ตสฺส
ธาตุํ คเหตุํ มหาชเน อุสฺสาหํ กโรนฺเต สยํ สพฺพปฐมํ คนฺโธทเกน จิตกํ นิพฺพาเปสิ.
โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท เวฏฺฐปุรนคเร ๑-
ราชกุเล นิพฺพตฺติตฺวา อภิภูโตติ ลทฺธนาโม ปิตุ อจฺจเยน รชฺชํ กาเรติ. ตสฺมึ
จ สมเย ภควา ชนปทจาริกํ จรนฺโต อนุปุพฺเพน ตํ นครํ ปาปุณิ. ตโต
โส ราชา "ภควา กิร มม นครํ อนุปฺปตฺโต"ติ สุตฺวา สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา
ธมฺมํ สุตฺวา ทุติยทิวเส มหาทานํ ปวตฺเตสิ. ภควา ภุตฺตาวี ตสฺส รญฺโญ
อชฺฌาสยานุรูปํ อนุโมทนํ กโรนฺโตเยว วิตฺถารโต ธมฺมํ เทเสสิ. โส ธมฺมํ สุตฺวา
ลทฺธปฺปสาโท รชฺชํ ปหาย ปพฺพชิตฺวา อรหตฺตํ สจฺฉากาสิ. เตน วุตฺตํ
อปทาเน ๒- :-
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. เวฐปุรนคเร, สี. เวฐิปุรนคเร, อิ. เวฏฺฐิปุรนคเร
@ ขุ.อป. ๓๓/๕๓/๗๘ จิตกนิพฺพาปกตฺเถราปทาน (สฺยา)
          "ฑยฺหมาเน ๑- สรีรมฺหิ      เวสฺสภุสฺส มเหสิโน
           คนฺโธทกํ คเหตฺวาน        จิตํ นิพฺพาปยึ อหํ.
           เอกตึเส อิโต กปฺเป       จิตํ นิพฺพาปยึ อหํ
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ         คนฺโธทกสฺสิทํ ผลํ.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ  กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา วิมุตฺติสุเขน วิหรนฺเต ตสฺมึ ตสฺส ญาตกา อมจฺจา
ปาริสชฺชา นาครา ชานปทาติ สพฺเพ สมาคนฺตฺวา "ภนฺเต กสฺมา ตฺวํ อเมฺห
อนาเถ กตฺวา ปพฺพชิโต"ติ ปริเทวึสุ. เถโร เต ญาติปมุเข มนุสฺเส ปริเทวนฺเต
ทิสฺวา เตสํ อตฺตโน ปพฺพชฺชาการณวิภาวนมุเขน ธมฺมํ กเถนฺโต:-
    [๒๕๕] "สุณาถ ญาตโย สพฺเพ       ยาวนฺเตตฺถ สมาคตา
           ธมฺมํ โว เทสยิสฺสามิ       ทุกฺขา ชาติ ปุนปฺปุนํ.
    [๒๕๖]  อารภถ ๓- นิกฺกมถ        ยุญฺชถ พุทฺธสาสเน
           ธุนาถ มจฺจุโน เสนํ        นฬาคารํว กุญฺชโร
    [๒๕๗]  โย อิมสฺมึ ธมฺมวินเย       อปฺปมตฺโต วิเหสฺสติ ๔-
           ปหาย ชาติสํสารํ          ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสตี"ติ
ติสฺโส คาถา อภาสิ.
      ตตฺถ สุณาถาติ นิสาเมถ, อิทานิ มยา วุจฺจมานํ โอหิตโสตทฺวารานุสาเรน ๕-
อุปธาเรถาติ อตฺโถ. ญาตโยติ ญาตี ปมุเข ๖- กตฺวา เตสํ สพฺเพสํ อาลปนํ, เตนาห
"สพฺเพ ยาวนฺเตตฺถ สมาคตา"ติ, ยาวนฺโต ยตฺตกา เอตฺถ สมาคเม, เอติสฺสํ
วา มม ปพฺพชฺชาย สมาคตาติ อตฺโถ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. ทยฺหมาเน      ฉ.ม. ปพฺพชฺช...       ฉ.ม. อารมฺภถ      ฉ.ม. วิหสฺสติ
@ ฉ.ม. โอหิตโสตา โสตทฺวารานุสาเรน          สี.,อิ. ญาติปมุเข
      อิทานิ ยํ สนฺธาย "สุณาถา"ติ สวนาณตฺติกวจนํ กตํ, ตํ "ธมฺมํ โว
เทสยิสฺสามี"ติ ปฏิชานิตฺวา "ทุกฺขา ชาติ ปุนปฺปุนนฺ"ติอาทินา เทเสตุํ อารภิ.
ตตฺถ ทุกฺขา ชาติ ปุนปฺปุนนฺติ ชาติ นาเมสา คพฺโภกฺกนฺติมูลกาทิเภทสฺส ๑-
ชราทิเภทสฺส จ อเนกวิหิตสฺส ทุกฺขสฺส อธิฏฺฐานภาวโต ทุกฺขา. สา ปุนปฺปุนํ
ปวตฺตมานา อติวิย ทุกฺขา.
      ตสฺสา ปน ชาติยา สมติกฺกมนตฺถํ อุสฺสาโห กรณีโยติ ทสฺเสนฺโต อาห
"อารภถา"ติอาทิ. ตตฺถ อารภถาติ อารมฺภธาตุสงฺขาตํ วิริยํ กโรถ. นิกฺกมถาติ
โกสชฺชปกฺขโต นิกฺขนฺตตฺตา นิกฺกมธาตุสงฺขาตํ ตทุตฺตรึ วิริยํ กโรถ. ยุญฺชถ
พุทฺธสาสเนติ ยสฺมา สีลสํวโร อินฺทฺริเยสุ คุตฺตทฺวารตา โภชเน มตฺตญฺญุตา
อติสมฺปชญฺญนฺติ อิเมสุ ธมฺเมสุ ปติฏฺฐิตานํ ชาคริยานุโยควเสน อารมฺภนิกฺกมธาตุโย
สมฺปชฺชนฺติ, ตสฺมา ตถาภูตา สมถวิปสฺสนาสงฺขาเต อธิสีลสิกฺขาทิสงฺขาเต วา
ภควโต สาสเน ยุตฺตปฺปยุตฺตา โหถ. ธุนาถ มจฺจุโน เสนํ, นฬาคารํว
กุญฺชโรติ เอวํ ปฏิปชฺชนฺตา จ เตธาตุอิสฺสรสฺส มจฺจุราชสฺส วสํ สตฺเต เนตีติ
ตสฺส เสนาสงฺขาตํ อพลํ ทุพฺพลํ ยถา นาม ถามพลูปปนฺโน กุญฺชโร นเฬหิ
กตํ อคารํ ขเณเนว วิทฺธํเสติ, เอวเมว กิเลสคณํ ๒- ธุนาถ วิธมถ วิทฺธํเสถาติ
อตฺโถ.
      เอวํ ปน พุทฺธสาสเน อุสฺสาหํ กโรนฺตสฺส เอกํสิโก ชาติทุกฺขสฺส สมติกฺกโมติ
ทสฺเสนฺโต "โย อิมสฺมินฺ"ติอาทินา ตติยํ คาถมาห. ตํ สุวิญฺเญยฺยเมว.
                    อภิภูตตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                        ----------------
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. คพฺโภกฺกนฺติกมูลกาทิเภทสฺส             ม. กิเลสคหํ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๕๗๔-๕๗๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=12888&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=12888&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=319              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6151              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6268              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6268              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]