บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๑๕๕. ๘. สิงฺคาลปิตาเถรคาถาวณฺณนา ๕- อหุ พุทฺธสฺส ทายาโทติ สิงฺคาลปิตาเถรสฺส ๖- คาถา. ตสฺส ๗- กา อุปฺปตฺติ? โส กิร อิโต จตุนวุเต กปฺเป สตรํสึ นาม ปจฺเจกสมฺพุทฺธํ ปิณฺฑาย จรนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส วนฺทิตฺวา อตฺตโน หตฺถคตํ ตาลผลํ อทาสิ. เตน ปุญฺกมฺเมน เทวโลเก นิพฺพตฺโต อปราปรํ ปุญฺานิ กตฺวา สุคตีสุเยว สํสรนฺโต @เชิงอรรถ: ๑ ขุ.อป. ๓๓/๙๗-๘/๑๔๗ (สฺยา) ๒ ก. อชิโน ๓ ฉ.ม. องฺกุสภูตา @๔ ฉ.ม. ตยิทํ ๕ ปาลิ. สิงฺคาลตฺเถร..., ฉ.ม. สิงฺคาลปิตุตฺเถร... @๖ สี. สิคาล ๗ ฉ.ม. อยํ ปาโ น ทิสฺสติ กสฺสปสฺส ภควโต กาเล มนุสฺสโยนิยํ นิพฺพตฺโต สาสเน ปฏิลทฺธสทฺโธ หุตฺวา ปพฺพชิตฺวา อฏฺิกสญฺ ภาเวสิ. ปุน อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต ทารปริคฺคหํ กตฺวา เอกํ ปุตฺตํ ลภิตฺวา ตสฺส "สิงฺคาโล"ติ ๑- นามํ อทาสิ. ๒- เตน นํ สิงฺคาลปิตาติ โวหรนฺติ. โส อปรภาเค ฆรพนฺธํ ๓- ปหาย สาสเน ปพฺพชิ. ตสฺส ภควา อชฺฌาสยํ โอโลเกนฺโต ๔- อฏฺิกสญฺากมฺมฏฺานํ อทาสิ. โส ตํ คเหตฺวา ภคฺเคสุ วิหรติ สุํสุมารคิเร ๕- เภสกฬาวเน, อถสฺส ตสฺมึ วเน อธิวฏฺา เทวตา อุสฺสาหชนนตฺถํ "ภาวนาผลํ ๖- น จิรสฺเสว หตฺถคตํ กริสฺสตี"ติ ๗- อิมมตฺถํ อญฺาปเทเสน วิภาเวนฺตี:- ๘- "อหุ พุทฺธสฺส ทายาโท ภิกฺขุ เภสกฬาวเน เกวลํ อฏฺิสญฺาย อผริ ปวึ อิมํ มญฺเหํ กามราคํ โส ขิปฺปเมว ปหียตี"ติ คาถํ อภาสิ. ๘- [๑๘] ตตฺถ อหูติ โหติ, วตฺตมานตฺเถ หิ อิทํ อตีตกาลวจนํ. พุทฺธสฺสาติ สพฺพญฺุพุทฺธสฺส. ทายาโทติ ธมฺมทายาโท นววิธสฺส โลกุตฺตรธมฺมทายสฺส ๙- อตฺตโน สมฺมาปฏิปตฺติยา อาทายโก คณฺหนโก. อถวา อหูติ อโหสิ. เอวํนามสฺส พุทฺธสฺส ทายาทภาเว โกจิ นิพนฺโธ อิทาเนว ภวิสฺสตีติ อธิปฺปาโย. เตนาห "มญฺเหํ กามราคํ โส, ขิปฺปเมว ปหียตี"ติ. ๑๐- เภสกฬาวเนติ เภสเกน นาม ยกฺเขน ลภิตตฺตา ปริคฺคหิตตฺตา, เภสกฬานํ วา กฬาทีนํ ๑๑- พหุลตาย "เภสกฬาวนนฺ"ติ ลทฺธนาเม อรญฺเ. ตสฺส ภิกฺขุโน พุทฺธสฺส ทายาทภาเว การณํ ๑๒- วทนฺโต "เกวลํ อฏฺิสญฺาย, ๑๓- อผรี ปวึ อิมนฺ"ติ อาห. ตตฺถ เกวลนฺติ สกลํ อนวเสสํ. @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. สิงฺคาลโก ๒ ฉ.ม. อกาสิ ๓ ฉ.ม. ฆรพนฺธนํ ๔ สี., ม. โอโลเกตฺวา @๕ ฉ.ม. สุสุมารคิเร ๖ ม. ภาวนาพลํ ๗ สี. กริสฺสามีติ @๘-๘ ฉ.ม. "อหุ พุทฺธสฺส ทายาโท"ติ คาถํ อภาสิ, ก....อาห ๙ สี....ธมฺมทายาทสฺส @๑๐ ฉ.ม. วหิสฺสตีติ ๑๑ ฉ.ม. กฏฺาทีนํ ๑๒ สี. ทายาทภาวการณํ ๑๓ สี. อฏฺิกสญฺาย อฏฺิสญฺายาติ อฏฺิกภาวนาย. อผรีติ "อฏฺี"ติ อธิมุจฺจนวเสน ปตฺถริ. ปวินฺติ อตฺตภาวปวึ. อตฺตภาโว หิ อิธ "ปวี"ติ วุตฺโต "โก อิมํ ปวึ วิเชสฺสตี"ติ- ๑- อาทีสุ วิย. มญฺเหนฺติ มญฺเ อหํ. "มญฺาหนฺ"ติปิ ปาโ. โสติ โส ภิกฺขุ. ขิปฺปเมว น จริสฺเสว กามราคํ ปหิสฺสติ ปชหิสฺสตีติ มญฺเ. กสฺมา? อฏฺิกสญฺาย กามราคสฺส อุชุปฏิปกฺขภาวโต. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- โย เอกสฺมึ ปเทเส ลทฺธาย อฏฺิกสญฺาย สกลํ อตฺตโน สพฺเพสํ วา อตฺตภาวํ "อฏฺี"เตฺวว ผริตฺวา ิโต, โส ภิกฺขุ ตํ อฏฺิกฌานํ ปาทกํ กตฺวา วิปสฺสนฺโต น จิเรเนว อนาคามิมคฺเคน กามราคํ, สพฺพํ วา กามนฏฺเน "กาโม ", รญฺชนฏฺเน "ราโค"ติ จ ลทฺธนามํ ตณฺหํ อคฺคมคฺเคน ปชหิสฺสตีติ. อิมํ คาถํ สุตฺวา โส เถโร "อยํ เทวตา มยฺหํ อุสฺสาหชนนตฺถํ เอวมาหา"ติ อปฺปฏิวานวิริยํ อธิฏฺาย วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๒-:- "สตรํสี นาม ภควา สยมฺภู อปราชิโต วิเวกา อุฏฺหิตฺวาน ๓- โคจรายาภินิกฺขมิ. ผลหตฺโถ อหํ ทิสฺวา ๔- อุปคจฺฉึ นราสภํ ปสนฺนจิตฺโต สุมโน ตาลผลมทาสหํ. จตุนฺนวุติโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ. กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ. อรหตฺตํ ปน ปตฺวา ตาย เทวตาย วุตฺตวจนํ ปติมาเนนฺโต ตเมว คาถํ อุทานวเสน อภาสิ. ตเทวสฺส เถรสฺส อญฺาพฺยากรณํ อโหสีติ. สิงฺคาลปิตาเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺิตา. @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. วิจฺเจสฺสติ, ขุ.ธมฺม. ๒๕/๔๔/๒๔ ปญฺจสตภิกฺขุวตฺถุ ๒ ขุ.อป. ๓๓/๙๙/๑๔๙ @ ตาลผลิยตฺเถราปทาน (สฺยา) ๓ ปาลิ. วุฏฺหิตฺวาน ๔ สี. ผลหตฺโถ ตํ ทิสฺวานอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๑๐๕-๑๐๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=2393&modeTY=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=2393&modeTY=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=155 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5084 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5381 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5381 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]