ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                    ๑๕๙. ๒. จิตฺตกตฺเถรคาถาวณฺณนา
      นีลาสุคีวาติ อายสฺมโต จิตฺตกตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      โส กิร ปทุมุตฺตรพุทฺธกาลโต ๑- ปฏฺฐาย วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ กุสลํ อาจินนฺโต อิโต
เอกนวุเต กปฺเป มนุสฺสโยนิยํ นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต วิปสฺสึ ภควนฺตํ
ปสฺสิตฺวา ปสนฺนมานโส ปุปฺเผหิ ปูชํ กตฺวา วนฺทิตฺวา "สนฺตธมฺเมน นาม เอตฺถ
ภวิตพฺพนฺ"ติ สตฺถริ นิพฺพาเน จ อธิมุจฺจิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน ตโต จุโต
ตาวตึสภวเน ๒- นิพฺพตฺโต อปราปรํ ปุญฺญานิ กตฺวา เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ
พุทฺธุปฺปาเท ราชคเห วิภวสมฺปนฺนสฺส พฺราหฺมณสฺส ปุตฺโต หุตฺวา นิพฺพตฺติ จิตฺตโก
นาม นาเมน. โส ภควติ ราชคหํ คนฺตฺวา เวฬุวเน วิหรนฺเต สตฺถารํ อุปสงฺกมิตฺวา
ธมฺมํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา จริยานุกูลํ กมฺมฏฺฐานํ คเหตฺวา อรญฺญายตนํ
ปวิสิตฺวา ภาวนานุยุตฺโต ฌานํ ๓- นิพฺพตฺเตตฺวา ฌานปาทกํ วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา
น จิเรเนว อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๔-:-
          "กณิการํว โชตนฺตํ       นิสินฺนํ ปพฺพตนฺตเร
           อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ       วิปสฺสึ โลกนายกํ.
           ตีณิ กิงฺกณิปุปฺผานิ       ปคฺคยฺห อภิโรปยึ
           สมฺพุทฺธํ อภิปูเชตฺวา     คจฺฉามิ ทกฺขิณามุโข.
           เตน กมฺเมน สุกเตน    เจตนาปณิธีหิ จ
           ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ     ตาวตึสํ อคจฺฉหํ. ๕-
           เอกนวุเต อิโต กปฺเป   ยํ พุทฺธ ๖- มภิปูชยึ
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ      พุทฺธปูชายิทํ ผลํ.
@เชิงอรรถ:  สี. ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาลโต    สี. ตาวตึเสสุ     สี. ฌานานิ
@ ขุ.อป. ๓๓/๘๑/๑๒๕ ตีณิกึกณิปุปฺผิยตฺเถราปทาน (สฺยา)
@ ปาลิ. อคญฺฉหํ                 ม.สมฺพุทฺธ....
         กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตวา สตฺถารํ วนฺทิตุํ ราชคหํ อุปคโต ตตฺถ ภิกฺขูหิ "กึ
อาวุโส อรญฺเญ อปฺปมตฺโต วิหาสี"ติ ปุฏฺโฐ อตฺตโน อปฺปมาทวิหารนิเวทเนน
อญฺญํ พฺยากโรนฺโต:-
       ๑- "นีลาสุคีวา สิขิโน       โมรา การวิยํ อภินทนฺติ
           เต สีตวาตกลิตา       สุตฺตํ ฌานํ นิโพเธนฺตี"ติ
คาถํ อภาสิ. ๑-
       [๒๒] ตตฺถ นีลาสุคีวาติ นีลสุคีวา, คาถาสุขตฺถญฺเจตฺถ ๒- ทีโฆ กโต,
ราชิวนฺตตาย สุนฺทราย คีวาย สมนฺนาคโตติ อตฺโถ. เต เยภุยฺเยน จ นีลวณฺณตาย
นีลา. โสภณกณฺฐตาย สุคีวา. สิขิโนติ มตฺถเก ชาตาย สิขาย สสฺสิริกภาเวน สิขิโน.
โมราติ มยูรา. การวิยนฺติ ๓- การมฺพรุกฺเข. การมฺภิยนฺติ วา ๔- ตสฺส วนสฺส
นามํ. ตสฺมา การมฺภิยนฺติ การมฺภนามเก ๕- วเนติ อตฺโถ. อภินทนฺตีติ ปาวุสฺสกาเล
เมฆคชฺชิตํ สุตฺวา เกกาสทฺทํ กโรนฺตา อุตุสมฺปทาสิทฺเธน สเรน หํสาทิเก
อภิภวนฺตา วิย นทนฺติ. เตติ เต โมรา. สีตวาตกลิตาติ ๖- สีเตน เมฆวาเตน
สญฺชาตกีฬิตา มธุรวสฺสิตํ วสฺสนฺตา. สุตฺตนฺติ ภตฺตสมฺมทวิโนทนตฺถํ สยิตํ,
กายกิลมถปฏิปสฺสมฺภนาย วา อนุญฺญาตเวลายํ สุปนฺตํ. ฌานนฺติ ๗- สมถวิปสฺสนา-
ฌาเนหิ ฌายนสีลํ ภาวนานุยุตฺตํ. นิโพเธนฺตีติ ปโพเธนฺติ. "อิเมปิ นาม นิทฺทํ
อนุปคนฺตฺวา ชาครนฺตา อตฺตนา กตฺตพฺพํ กโรนฺติ, กิมงฺคํ ปนาหนฺ"ติ เอวํ
สมฺปชญฺญุปฺปาทเนน สยนโต วุฏฺฐาเปนฺตีติ อธิปฺปาโย.
                    จิตฺตกตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
@เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม. "นีลาสุคีวา"ติ คาถํ อภาสิ    ฉ.ม....เหตฺถ    อิ. การํวิยํ,
@ฉ.ม. การมฺภิยํ. เอวมุปริปิ    สี. การํวิยนฺติ การํวรุกฺโข, การํวีติ วา
@ สี. การํวิยนฺติ การวินามเก    ฉ.ม. สีตวาตกีฬิตาติ    ฉ.ม. ฌายนฺติ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๑๑๘-๑๑๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=2665&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=2665&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=159              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5112              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5402              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5402              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]