บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๑๖๔. ๗. โลมสกงฺคิยตฺเถรคาถาวณฺณนา ทพฺพํ กุสนฺติ อายสฺมโต โลมสกงฺคิยตฺเถรสฺส ๓- คาถา. กา อุปฺปตฺติ? โส กิร อิโต เอกนวุเต กปฺเป วิปสฺสึ ภควนฺตํ ปสฺสิตฺวา ปสนฺนมานโส นานาปุปฺเผหิ ๔- ปูเชตฺวา เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวโลเก นิพฺพตฺโต ปุน อปราปรํ ปุญฺญานิ กตฺวา สุคตีสุเยว สํสรนฺโต กสฺสปสฺส ภควโต สาสเน ปพฺพชิตฺวา สมณธมฺมํ กโรติ. เตน จ สมเยน สตฺถารา ภทฺเทกรตฺตปฏิปทาย กถิตาย อญฺญตโร ภิกฺขุ ภทฺเทกรตฺตสุตฺตวเสน เตน สากจฺฉํ กโรติ. โส ตํ น สมฺปายาสิ. อสมฺปายนฺโต "อหํ อนาคเต ตุยฺหํ ภทฺเทกรตฺตํ กเถตุํ สมตฺโถ ภเวยฺยนฺ"ติ ปณิธานํ อกาสิ, อิตโร "ปุจฺเฉยฺยนฺ"ติ. เอเตสุ ปฐโม เอกํ พุทฺธนฺตรํ เทวมนุสฺเสสุ สํสริตฺวา อมฺหากํ ภควโต กาเล กปิลวตฺถุสฺมึ สากิยราชกุเล นิพฺพตฺติ. ตสฺส สุขุมาลภาเวน โสณสฺส วิย ปาทตเลสุ โลมานิ ชาตานิ, เตนสฺส โลมสกงฺคิโยติ นามํ อโหสิ. อิตโร เทวโลเก นิพฺพตฺติตฺวา จนฺทโนติ ปญฺญายิตฺถ. โลมสกงฺคิโย @เชิงอรรถ: ๑ สี. ยสฺมา โส ปจฺจพฺยธิ ๒ สี. โกฏีสุ สิกฺขิโต ๓ ม. โลมสงฺกิยตฺเถรสฺส @๔ สี. นาคปุปฺเผหิ อนุรุทฺธาทีสุ สกฺยกุมาเรสุ ปพฺพชนฺเตสุ ปพฺพชิตุํ น อิจฺฉิ. อถ นํ สํเวเชตุํ จนฺทโน เทวปุตฺโต อุปสงฺกมิตฺวา ภทฺเทกรตฺตํ ปุจฺฉิ. อิตโร "น ชานามี"ติ. ๑- ปุน เทวปุตฺโต "อถ กสฺมา ตยา `ภทฺเทกรตฺตํ กเถยฺยนฺ'ติ สงฺคโร กโต, อิทานิ ปน นามมตฺตมฺปิ น ชานาสี"ติ โจเทสิ. อิตโร เตน สทฺธึ ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา "มยา กิร ภนฺเต ปุพฺเพ `อิมสฺส ภทฺเทกรตฺตํ กเถสฺสามี'ติ สงฺคโร กโต"ติ ปุจฺฉิ. ภควา "อาม กุลปุตฺต กสฺสปสฺส ภควโต กาเล ตยา เอวํ กตนฺ"ติ อาห. สฺวายมตฺโถ อุปริปณฺณาสเก ๒- อาคตนเยน วิตฺถารโต เวทิตพฺโพ. อถ โลมสกงฺคิโย "เตนหิ ภนฺเต ปพฺพาเชถ มนฺ"ติ อาห. ภควา "น โข ตถาคตา มาตาปิตูหิ อนนุญฺญาตํ ปุตฺตํ ปพฺพาเชนฺตี"ติ ปฏิกฺขิปิ. โส มาตุ สนฺติกํ คนฺตฺวา "อนุชานาหิ มํ อมฺม ปพฺพชิตุํ, ปพฺพชิสฺสามหนฺ"ติ วตฺวา มาตรา "ตาต สุขุมาโล ตฺวํ กถํ ปพฺพชิสฺสสี"ติ วุตฺเต อตฺตโน ปริสฺสยสหนภาวํ ปกาเสนฺโต:- ๓- "ทพฺพํ กุสํ โปฏกิลํ อุสีรํ มุญฺชปพฺพชํ อุรสา ปนุทิสฺสามิ วิเวกมนุพฺรูหยนฺ"ติ คาถํ อภาสิ. ๓- [๒๗] ตตฺถ ทพฺพนฺติ ทิพฺพติณมาห, ยํ "สทฺทุโล"ติปิ วุจฺจติ. กุสนฺติ กุสติณํ, โย "กาโส"ติ วุจฺจติ. โปฏกิลนฺติ สกณฺฏกํ อกณฺฏกญฺจ คจฺฉํ. อิธ ปน สกณฺฏกเมว อธิปฺเปตํ. อุสีราทีนิ สุวิญฺเญยฺยานิ. ทพฺพาทีนิ ติณานิ พีรณติณานิ ปาเทหิ อกฺกนฺตสฺสาปิ ทุกฺขชนกานิ คมนนฺตรายกรานิ จ, ตานิ จ ปนาหํ อุรสา ปนุทิสฺสามิ ๔- อุรสาปิ อปเนสฺสามิ. เอวํ อปเนนฺโต ตํ นิมิตฺตํ ทุกฺขํ สหนฺโต อรญฺญายตเน คุมฺพนฺตรํ ปวิสิตฺวา สมณธมฺมํ กาตุํ สกฺขิสฺสามิ. @เชิงอรรถ: ๑ สี. น ชานาติ ๒ ม.อุปริ. ๑๔/๒๘๖/๒๕๗ วิภงฺควคฺค @๓-๓ ฉ.ม. "ทพฺพํ กุสํ โปฏกิลนฺ"ติ คาถํ อภาสิ ๔ สี. อปนุทิสฺสามิ โส ปน วาโท ปาเทหิ อกฺกมเนติ ทสฺเสติ. วิเวกมนุพฺรูหยนฺติ กายวิเวกํ จิตฺตวิเวกํ อุปธิวิเวกญฺจ อนุพฺรูหยนฺโต. คณสงฺคณิกํ หิ ปหาย กายวิเวกํ อนุพฺรูหยนฺตสฺเสว อฏฺฐตึสาย อารมฺมเณสุ ยตฺถ กตฺถจิ จิตฺตํ สมาทหนฺตสฺส จิตฺตวิเวโก, น สงฺคณิกา- รตสฺส. สมาหิตสฺเสว วิปสฺสนาย กมฺมํ กโรนฺตสฺส สมถวิปสฺสนญฺจ ยุคนทฺธํ กโรนฺตสฺส กิเลสานํ เขปเนน อุปธิวิเวกาธิคโม, น อสมาหิตสฺส. เตน วุตฺตํ "วิเวกมนุพฺรูหยนฺติ กายวิเวกํ จิตฺตวิเวกํ อุปธิวิเวกญฺจ อนุพฺรูหยนฺโต"ติ. เอวํ ปน ปุตฺเตน วุตฺเต ๑- มาตา "เตนหิ ตาต ปพฺพชา"ติ อนุชานิ. โส ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา ปพฺพชฺชํ ยาจิ. ตํ สตฺถา ปพฺพาเชสิ. ตํ ปพฺพชิตฺวา กตปุพฺพกิจฺจํ กมฺมฏฺฐานํ คเหตฺวา อรญฺญํ ปวิสนฺตํ ภิกฺขู อาหํสุ "อาวุโส ตฺวํ สุขุมาโล กึ สกฺขิสฺสสิ อรญฺเญ วสิตุนฺ"ติ. โส เตสมฺปิ ตเมว คาถํ วตฺวา อรญฺญํ ปวิสิตฺวา ภาวนํ อนุยุญฺชนฺโต น จิรสฺเสว ฉฬภิญฺโญ อโหสิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๒-:- "สุวณฺณวณฺณํ สมฺพุทฺธํ อาหุตีนํ ปฏิคฺคหํ รถิยํ ปฏิปชฺชนฺตํ นานาปุปฺเผหิ ๓- ปูชยึ. เอกนวุติโต กปฺเป ยํ ปุปฺผมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ๔- ผลํ. กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ. อรหตฺตํ ปน ปตฺวา เถโร อญฺญํ พฺยากโรนฺโต ตํเยว คาถํ อภาสีติ. โลมสกงฺคิยตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. @เชิงอรรถ: ๑ สี. เอวํ ปน วุตฺเต ๒ ขุ.อป. ๓๓/๑๐๕/๑๕๕ นาคปุปฺผิยตฺเถราปทาน @๓ สี. นาคปุปฺเผหิ ๔ สี. ปุปฺผปูชายิทํอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๑๒๙-๑๓๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=2920&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=2920&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=164 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5135 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5419 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5419 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]