ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                 ๑๗๔. ๗. กุมาปุตฺตสหายตฺเถรคาถาวณฺณนา
      นานาชนปทํ ยนฺตีติ อายสฺมโต กุมาปุตฺตสหายตฺเถรสฺส คาถา. กา
อุปฺปตฺติ?
      โส กิร ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ๔- วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ กุสลํ
อุปจินนฺโต อิโต จตุนวุเต กปฺเป สิทฺธตฺถสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา
วิญฺญุตํ ปตฺโต อรญฺญํ ปวิสิตฺวา พหุํ รุกฺขทณฺฑํ ฉินฺทิตฺวา กตฺตรยฏฺฐึ ๕- กตฺวา
สํฆสฺส อทาสิ. อญฺญญฺจ ยถาวิภวํ ปุญฺญํ กตฺวา เทเวสุ นิพฺพตฺติตฺวา ตโต
ปฏฺฐาย สุคตีสุเยว ปริวตฺเตนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท เวฬุกณฺฏกนคเร อิทฺเธ กุเล
นิพฺพตฺติ. สุทนฺโตติสฺส ๖- นามํ อโหสิ. "วาสุโล"ติ เกจิ วทนฺติ. โส กุมาปุตฺตสฺส
ปิยสหาโย หุตฺวา วิจรนฺโต "กุมาปุตฺโต ปพฺพชิโต"ติ สุตฺวา "น
หิ นูน โส โอรโก ธมฺมวินโย, ยตฺถ กุมาปุตฺโต ปพฺพชิโต"ติ ตทนุพนฺเธน
สยมฺปิ ปพฺพชิตุกาโม หุตฺวา สตฺถุ สนฺติกํ อุปสงฺกมิ. ตสฺส สตฺถา ธมฺมํ เทเสสิ.
@เชิงอรรถ:  สี.,ม. สามญฺญภาโว   ม. วตฺถุอปริคาหกสฺส   ฉ.ม...ปริคฺคหปฏิคฺคหณรหิตสฺสาติ
@ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ   สี. กตฺตรยฏฺฐิโย   สี. สุทตฺโต

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๘.

โส ภิยฺโยโส มตฺตาย ปพฺพชฺชาย สญฺชาตฉนฺโท ปพฺพชิตฺวา กุมาปุตฺเตเนว สทฺธึ ปริยนฺตปพฺพเต ภาวนานุยุตฺโต วิหรติ. เตน จ สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขู นานา- ชนปเทสุ ชนปทจาริกํ จรนฺตาปิ คจฺฉนฺตาปิ อาคจฺฉนฺตาปิ ตํ ฐานํ อุปคจฺฉนฺติ. เตน ตตฺถ โกลาหลํ โหติ. ตํ ทิสฺวา สุทนฺตตฺเถโร "อิเม ภิกฺขู นิยฺยานิกสาสเน ปพฺพชิตฺวา ชนปทวิตกฺกํ อนุวตฺเตนฺตา จิตฺตสมาธึ วิราเธนฺตี"ติ สํเวคชาโต ตเมว สํเวคํ อตฺตโน จิตฺตทมนสฺส องฺกุสํ กโรนฺโต:- ๑- "นานาชนปทํ ยนฺติ วิจรนฺตา อสญฺญตา สมาธิญฺจ วิราเธนฺติ กึสุ รฏฺฐจริยา กริสฺสติ ตสฺมา วิเนยฺย สารมฺภํ ฌาเยยฺย อปุรกฺขโต"ติ คาถํ อภาสิ. ๑- [๓๗] ตตฺถ นานาชนปทนฺติ วิสุํ วิสุํ นานาวิธํ ชนปทํ, กาสิโกสลาทิ- อเนกรฏฺฐนฺติ ๒- อตฺโถ. ยนฺตีติ คจฺฉนฺติ. วิจรนฺตาติ "อสุโก ชนปโท สุภิกฺโข สุลภปิณฺโฑ, อสุโก เขโม อโรโค"ติอาทิวิตกฺกวเสน ชนปทจาริกํ จรนฺตา. อสญฺญตาติ ตสฺเสว ชนปทวิตกฺกสฺส อปฺปหีนตาย จิตฺเตน อสํยตา. สมาธิญฺจ วิราเธนฺตีติ สพฺพสฺสปิ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมสฺส มูลภูตํ อุปจารปฺปนาเภทํ สมาธิญฺจ นาม วิราเธนฺติ. จสทฺโท สมฺภาวเน. เทสนฺตรจรเณน ฌายิตุํ โอกาสาภาเวน อนธิคตํ สมาธึ นาธิคจฺฉนฺตา, อธิคตญฺจ วสีภาวานาปาทเนน ชีรนฺตา วิราเธนฺติ นาม. กึสุ รฏฺฐจริยา กริสฺสตีติ สูติ นิปาตมตฺตํ. "เอวํภูตานํ รฏฺฐจริยา ชนปทจาริกา กึ กริสฺสติ, กึ นาม อตฺถํ สาเธสฺสติ, นิรตฺถกาวา"ติ ครหนฺโต วทติ. ตสฺมาติ ยสฺมา อีทิสี เทสนฺตรจริยา ภิกฺขุสฺส น อตฺถาวหา, อปิจ โข อนตฺถาวหา สมฺปตฺตีนํ ๓- วิราธนโต, ตสฺมา. วิเนยฺย สารมฺภนฺติ วสนปเทเส อรติวเสน อุปฺปนฺนํ สารมฺภํ จิตฺตสงฺกิเลสํ ตทนุรูเปน ปฏิสงฺขาเนน วิเนตฺวา @เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม. "นานาชนปทํ ยนฺตี"ติ คาถํ อภาสิ สี. กาสิโกสลาทิเภทํ อเนกรฏฺฐนฺติ @ สี. สมาปตฺตีนํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๙.

วูปสเมตฺวา. ฌาเยยฺยาติ อารมฺมณูปนิชฺฌาเนน ลกฺขณูปนิชฺฌาเนน จาติ ทุวิเธนปิ ฌาเนน ฌาเยยฺย. อปุรกฺขโตติ มิจฺฉาวิตกฺเกหิ ตณฺหาทีหิ วา น ปุรกฺขโตติ เตสํ วสํ อนุปคจฺฉนฺโต กมฺมฏฺฐานเมว มนสิ กเรยฺยาติ อตฺโถ. เอวํ ปน วตฺวา เถโร ตเมว สํเวคํ องฺกุสํ กตฺวา วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๑- :- "กานนํ วนโมคฺคยฺห เวฬุํ เฉตฺวานหํ ตทา อาลมฺพนํ กริตฺวาน สํฆสฺส อททึ พหุํ. ๒- เตน จิตฺตปฺปสาเทน สุพฺพเต อภิวาทิย ๓- อาลมฺพทณฺฑํ ทตฺวาน ปกฺกามึ อุตฺตรามุโข. จตุนฺนวุติโต กปฺเป ยํ ทณฺฑมททึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ทณฺฑทานสฺสิทํ ผลํ. กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ. ยํ ปนตฺถํ องฺกุสํ กตฺวา อยํ เถโร อรหตฺตํ ปตฺโต, ตเมวตฺถํ หทเย ฐเปตฺวา อรหตฺตํ ปตฺโตปิ "นานาชนปทํ ยนฺตี"ติ อิมเมว คาถํ อภาสิ. ตสฺมา ตเทวสฺส อญฺญาพฺยากรณํ อโหสีติ. กุมาปุตฺตสหายตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๑๕๗-๑๕๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=3529&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=3529&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=174              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5195              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5463              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5463              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]