บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๑๗๖. ๙. ติสฺสตฺเถรคาถาวณฺณนา สตฺติยา วิย โอมฏฺโฐติ อายสฺมโต ติสฺสตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ? อยมฺปิ กิร ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ ปุญฺญํ อุปจินนฺโต ติสฺสสฺส ภควโต โพธิยา มูเล ปุราณปณฺณานิ ๔- นีหริตฺวา โสเธสิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท กปิลวตฺถุนคเร ภควโต ปิตุจฺฉาปุตฺโต หุตฺวา นิพฺพตฺติ ติสฺโส นาม นาเมน. โส ภควนฺตํ อนุปพฺพชิตฺวา อุปสมฺปนฺโน หุตฺวา อรญฺญายตเน วิหรนฺโต ชาตึ ปฏิจฺจ มานํ กโรนฺโต โกธูปายาสพหุโล จ อุชฺฌานพหุโล จ หุตฺวา วิจรติ, สมณธมฺเม อุสฺสุกฺกํ น กโรติ. อถ นํ สตฺถา เอกทิวสํ ทิวาฏฺฐาเน วิวฏมุขํ นิทฺทายนฺตํ ทิพฺพจกฺขุนา โอโลเกนฺโต สาวตฺถิโต อากาเสน คนฺตฺวา ตสฺส อุปริ อากาเสเยว ฐตฺวา โอภาสํ @เชิงอรรถ: ๑ ม. พนฺธนสมฺภูตานํ ๒ ม. เอชาการานํ ๓ สี. กามภวาทิเภทสฺส ๔ สี. ปณฺณสงฺกฏํ ผริตฺวา เตโนภาเสน ปฏิพุทฺธสฺส สตึ อุปฺปาเทตฺวา โอวาทํ เทนฺโต:- ๑- "สตฺติยา วิย โอมฏฺโฐ ฑยฺหมาเนว มตฺถเก กามราคปฺปหานาย สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเช"ติ คาถมาห. ๑- [๓๙] ตตฺถ สตฺติยาติ ๒- เทสนาสีสเมตํ, เอกโตธาราทินา สตฺเถนาติ อตฺโถ. โอมฏฺโฐติ ปหโต. จตฺตาโร หิ ปหารา โอมฏฺโฐ อุมฺมฏฺโฐ มฏฺโฐ วิมฏฺโฐติ. ตตฺถ อุปริ ฐตฺวา อโธมุขํ ทินฺนปหาโร โอมฏฺโฐ นาม, เหฏฺฐา ฐตฺวา อุทฺธมุขํ ทินฺนปหาโร อุมฺมฏฺโฐ นาม, อคฺคฬสูจิ วิย วินิวิชฺฌิตฺวา คโต ๓- มฏฺโฐ นาม, เสโส สพฺโพปิ วิมฏฺโฐ นาม. อิมสฺมึ ปน ฐาเน โอมฏฺโฐ คหิโต. โส หิ สพฺพทารุโณ ทุรุทฺธรณสลฺโล ทุตฺติกิจฺโฉ อนฺโตโทโส อนฺโตปุพฺพโลหิโตว โหติ, ปุพฺพโลหิตํ อนิกฺขมิตฺวา วณมุขํ ปริโยนนฺธิตฺวา ติฏฺฐติ. ปุพฺพโลหิตํ นีหริตุกาเมหิ มญฺเจน สทฺธึ พนฺธิตฺวา อโธสิโร กาตพฺโพ โหติ, มรณํ วา มรณมตฺตํ วา ทุกฺขํ ปาปุณนฺติ. ฑยฺหมาเนติ อคฺคินา ฌายมาเน. มตฺถเกติ สีเส. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- ยถา สตฺติยา โอมฏฺโฐ ปุริโส สลฺลุพฺพาหนวณติกิจฺฉนานํ ๔- อตฺถาย วิริยํ อารภติ ตาทิสํ ปโยคํ กโรติ ปรกฺกมติ, ยถา จ ฑยฺหมาเน มตฺถเก อาทิตฺตสีโส ปุริโส ตสฺส นิพฺพาปนตฺถํ วิริยํ อารภติ ตาทิสํ ปโยคํ กโรติ, เอวเมวํ ภิกฺขุ กามราคปฺปหานาย สโต อปฺปมตฺโต อติวิย อุสฺสาหชาโต หุตฺวา วิหเรยฺยาติ. เอวํ ภควา ตสฺส เถรสฺส โกธูปายาสวูปสมาย โอวาทํ เทนฺโต ตเทกฏฺฐตาย กามราคปฺปหานสีเสน เทสนํ นิฏฺฐาเปสิ. เถโร อิมํ คาถํ สุตฺวา สํวิคฺคหทโย วิปสฺสนาย ยุตฺตปฺปยุตฺโต วิหาสิ. ตสฺส อชฺฌาสยํ ญตฺวา สตฺถา สํยุตฺตเก ติสฺสตฺเถรสุตฺตํ ๕- เทเสสิ. โส เทสนาปริโยสาเน อรหตฺเต ปติฏฺฐาสิ. เตน วุตฺตํ @เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม. "สตฺติยา วิย โอมฏฺโฐ"ติ คาถํ อภาสิ ๒ สี. สตฺติยา วิยาติ ๓ ม. กโต @๔ สี. สลฺลพฺพาหรณ... ๕ สํ.นิ. ๑๖/๒๔๓/๒๖๗ ภิกฺขุสํยุตฺต อปทาเน ๑- :- "เทวโลเก มนุสฺเส วา ๒- อนุโภตฺวา อุโภ ยเส อวสาเน จ นิพฺพานํ สิวํ ปตฺโต อนุตฺตรํ. สมฺพุทฺธํ อุทฺทิสิตฺวาน โพธึ วา ตสฺส สตฺถุโน โย ปุญฺญํ ปสเว ๓- โปโส ตสฺส กึ นาม ทุลฺลภํ. มคฺเค ผเล อาคเม จ ฌานาภิญฺญาคุเณสุ จ อญฺเญสํ อธิโก หุตฺวา นิพฺพายามิ อนาสโว. ๔- ปุเรหํ โพธิยา ปตฺตํ ฉฑฺเฑตฺวา หฏฺฐมานโส อิเมหิ วีสตงฺเคหิ สมงฺคี โหมิ สพฺพถา. กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ. อรหตฺตํ ปน ปตฺวา เถโร อญฺญํ พฺยากโรนฺโต สตฺถารํ ปูเชตุํ ตเมว คาถํ อภาสิ. ติสฺสตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๑๖๒-๑๖๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=3645&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=3645&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=176 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5207 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5472 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5472 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]