ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                    ๑๘๓. ๖. สมิทฺธิตฺเถรคาถาวณฺณนา
      สทฺธายาหํ ปพฺพชิโตติ อายสฺมโต สมิทฺธิตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต
อิโต จตุนวุเต กปฺเป สิทฺธตฺถํ ภควนฺตํ ปสฺสิตฺวา ปสนฺนมานโส สวณฺฏานิ ปุปฺผานิ
กณฺณิกพทฺธานิ คเหตฺวา ปูเชสิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวโลเก นิพฺพตฺติตฺวา
อปราปรํ ปุญฺญานิ กตฺวา สุคตีสุเยว ปริวตฺเตนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท ราชคเห
กุลเคเห นิพฺพตฺติ. ตสฺส ชาตกาลโต ๓- ปฏฺฐาย ตํ กุลํ ธนธญฺญาทีหิ วฑฺฒิ,
อตฺตภาโว จสฺส อภิรูโป ทสฺสนีโย คุณวา, อิติ วิภวสมิทฺธิยา จ คุณสมิทฺธิยา
จ สมิทฺธีเตฺวว ปญฺญายิตฺถ. โส พิมฺพิสารสมาคเม พุทฺธานุภาวํ ทิสฺวา ปฏิลทฺธ-
สทฺโธ ปพฺพชิตฺวา ภาวนาย ยุตฺตปฺปยุตฺโต วิหรนฺโต ภควติ ตโปทาราเม วิหรนฺเต
เอกทิวสํ เอวํ จินฺเตสิ "ลาภา วต เม สตฺถา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ, สฺวากฺขาเต
จาหํ ธมฺมวินเย ปพฺพชิโต, สพฺรหฺมจารี จ เม สีลวนฺโต กลฺยาณธมฺมา"ติ. ตสฺเสวํ
จินฺเตนฺตสฺส อุฬารํ ปีติโสมนสฺสํ อุทปาทิ. ตํ อสหนฺโต มาโร ปาปิมา เถรสฺส
@เชิงอรรถ:  สี. ถามวีริยสมปฺปตฺติยา   สี. อุเร วาสมชนีติ ตายาภิชาติตาย   สี. ชาตทิวสโต
อวิทูเร มหนฺตํ เภรวสทฺทมกาสิ, ปฐวิยา อุนฺทฺริยนกาโล วิย อโหสิ. เถโร
ภควโต ตมตฺถํ อาโรเจสิ. ภควา "มาโร ตุยฺหํ วิจกฺขุกมฺมาย เจเตติ, คจฺฉ
ภิกฺขุ ตตฺถ อจินฺเตตฺวา วิหราหี"ติ อาห. เถโร ตตฺถ คนฺตฺวา วิหรนฺโต น
จิรสฺเสว วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๑- :-
          "กณิการํว โชตนฺตํ          นิสินฺนํ ปพฺพตนฺตเร
           โอภาเสนฺตํ ทิสา สพฺพา     สิทฺธตฺถํ นรสารถึ.
           ธนุํ อเทฺวชฺฌํ กตฺวาน       อุสุํ สนฺนยฺหหํ ตทา ๒-
           ปุปฺผํ สวณฺฏํ เฉตฺวาน       พุทฺธสฺส อภิโรปยึ.
           จตุนฺนวุติโต กปฺเป         ยํ ปุปฺผมภิโรปยึ
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ         พุทฺธปูชายิทํ ผลํ.
           เอกปญฺญาสิโต กปฺเป       เอโก อาสึ ชุตินฺธโร
           สตฺตรตนสมฺปนฺโน          จกฺกวตฺตี มหพฺพโล.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ  กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา ตตฺเถว วิหรนฺตสฺส เถรสฺส ขีณาสวภาวํ อชานนฺโต
ปุริมนเยเนว มาโร มหนฺตํ เภรวสทฺทํ อกาสิ. ตํ สุตฺวา เถโร อภีโต อจฺฉมฺภี
"ตาทิสานํ มารานํ สตมฺปิ สหสฺสมฺปิ มยฺหํ โลมมฺปิ น กมฺเปตี"ติ อญฺญํ
พฺยากโรนฺโต:-
        ๓- "สทฺธายาหํ ปพฺพชิโต       อคารสฺมานคาริยํ
            สติ ปญฺญา จ เม วุฑฺฒา    จิตฺตญฺจ สุสมาหิตํ
            กามํ กรสฺสุ รูปานิ        เนว มํ พฺยาธยิสฺสสี"ติ
คาถํ อภาสิ ๓-.
@เชิงอรรถ:  ขุ.อป. ๓๒/๓๐/๒๘๑ สลฬมาลิยตฺเถราปทาน    สี. สนฺธายหํ ตทา
@๓-๓ ฉ.ม. "สทฺธายาหํ ปพฺพชิโต"ติ คาถํ อภาสิ
     [๔๖] ตตฺถ สทฺธายาติ ธมฺมจฺฉนฺทสมุฏฺฐานาย กมฺมผลสทฺธาย เจว
รตนตฺตยสทฺธาย จ. อหนฺติ อตฺตานํ นิทฺทิสติ. ๑- ปพฺพชิโตติ อุปคโต. ๒- อคารสฺมาติ
เคหโต ฆราวาสโต วา. อนคาริยนฺติ ปพฺพชฺชํ, สา หิ ยํ กิญฺจิ กสิวาณิชฺชาทิกมฺมํ
`อคารสฺส หิตนฺ'ติ อคาริยํ นาม, ตทภาวโต "อนคาริยา"ติ วุจฺจติ. สติ ปญฺญา
จ เม วุฑฺฒาติ สรณลกฺขณา สติ, ปชานนลกฺขณา ปญฺญาติ อิเม ธมฺมา
วิปสฺสนากฺขณโต ๓- ปฏฺฐาย มคฺคปฏิปาฏิยา ยาว อรหตฺตา เม วุฑฺฒา วฑฺฒิตา,
น ทานิ วฑฺเฒตพฺพา อตฺถิ, สติปญฺญา เวปุลฺลปฺปตฺตาติ ทสฺเสติ. จิตฺตญฺจ
สุสมาหิตนฺติ อฏฺฐสมาปตฺติวเสน เจว โลกุตฺตรสมาธิวเสน ๔- จ จิตฺตํ เม สุฏฺฐุ
สมาหิตํ, น ทานิ ตสฺส สมาธาตพฺพํ อตฺถิ, สมาธิ เวปุลฺลปฺปตฺโตติ ทสฺเสติ.
ตสฺมา กามํ กรสฺสุ รูปานีติ ปาปิม มํ อุทฺทิสฺส ยานิ กานิจิ วิปฺปการานิ
ยถารุจึ กโรหิ, เตหิ ปน เนว มํ พฺยาธยิสฺสสิ มม สรีรกมฺปนมตฺตมฺปิ กาตุํ
น สกฺขิสฺสสิ, กุโต จิตฺตญฺญถตฺตํ. ตสฺมา ตว กิริยา อปฺปฏิจฺฉิตปเหนกํ วิย
น กิญฺจิ อตฺถํ สาเธติ, เกวลํ ตว จิตฺตวิฆาตมตฺตผลาติ เถโร มารํ ตชฺเชสิ.
ตํ สุตฺวา มาโร "ชานาติ มํ สมโณ"ติ ตตฺเถวนฺตรธายิ.
                    สมิทฺธิตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         --------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๑๘๑-๑๘๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=4074&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=4074&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=183              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5252              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5507              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5507              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]