บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๒

                    ๑๘๔. ๗. อุชฺชยตฺเถรคาถาวณฺณนา
      นโม เต พุทฺธ วีรตฺถูติ อายสฺมโต อุชฺชยตฺเถรสฺส  คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺานิ กโรนฺโต อิโต
@เชิงอรรถ: ^๑ สี. อุทฺทิสติ  ^๒ ม. ปพฺพชฺชํ อุปคโต
@^๓ โปฏฺเกสุ วิปสฺสนาลกฺขณโตติ ปาโ ทิสฺสติ   ^๔ สี. โลกุตฺตรธมฺมาทิวเสน
ทฺวานวุเต กปฺเป ติสฺสํ ภควนฺตํ ปสฺสิตฺวา ปสนฺนมานโส กณิการปุปฺเผหิ ปูชํ
อกาสิ. โส เตน ปุญฺกมฺเมน เทวโลเก นิพฺพตฺติตฺวา อปราปรํ ปุญฺานิ กตฺวา
เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท ราชคเห อญฺตรสฺส โสตฺถิย- ^๑-
พฺราหฺมณสฺส ปุตฺโต หุตฺวา นิพฺพตฺติ, อุชฺชโยติสฺส นามํ อโหสิ. โส วยปฺปตฺโต
ติณฺณํ เวทานํ ปารคู หุตฺวา ตตฺถ สารํ อปสฺสนฺโต อุปนิสฺสยสมฺปตฺติยา โจทิยมาโน
เวฬุวนํ คนฺตฺวา สตฺถุ สนฺติเก ธมฺมํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา จริยานุกูลํ
กมฺมฏฺานํ คเหตฺวา อรญฺเ วิหรนฺโต วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา น จิรสฺเสว อรหตฺตํ
ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ^๒- :-
          "กณิการํ ปุปฺผิตํ ทิสฺวา       โอจินิตฺวานหํ ตทา
           ติสฺสสฺส อภิโรเปสึ         โอฆติณฺณสฺส ตาทิโน.
           เทฺวนวุเต อิโต กปฺเป      ยํ ปุปฺผมภิโรปยึ
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ         พุทฺธปูชายิทํ ผลํ.
           ปญฺจตึเส อิโต กปฺเป       อรุณปาณีติ ^๓- วิสฺสุโต
           สตฺตรตนสมฺปนฺโน          จกฺกวตฺตี มหพฺพโล.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ  กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิตฺวา
ภควโต โถมนากาเรน อญฺ พฺยากโรนฺโต:-
       ^๔- "นโม เต พุทฺธ วีรตฺถุ       วิปฺปมุตฺโตสิ สพฺพธิ
           ตุยฺหาปทาเน วิหรํ         วิหรามิ อนาสโว"ติ
คาถํ อภาสิ. ^๔-
@เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. โสตฺติย...    ^๒ ขุ.อป. ๓๒/๑/๒๗๘ กณิการปุปฺผิยตฺเถราปทาน
@^๓ สี. อรุณพโลติ     ^๔-๔ ฉ.ม. "นโม เต พุทฺธ วีรตฺถู"ติ คาถํ อภาสิ
      [๔๗] ตตฺถ นโมติ ปณามกิตฺตนํ. เตติ ปณามกิริยาย สมฺปทานกิตฺตนํ,
ตุยฺหนฺติ อตฺโถ. พุทฺธ วีราติ จ ภควโต อาลปนํ. ภควา หิ ยถา อภิญฺเยฺยาทิ-
เภทสฺส อตฺถสฺส อภิญฺเยฺยาทิเภเทน สยมฺภูาเณน อนวเสสโต พุทฺธตฺตา
"พุทฺโธ"ติ วุจฺจติ. เอวํ ปญฺจนฺนมฺปิ มารานํ อภิปฺปมทฺทนวเสน ปทหนฺเตน มหตา
วิริเยน สมนฺนาคตตฺตา "วีโร"ติ วุจฺจติ. อตฺถูติ โหตุ, ตสฺส "นโม"ติ อิมินา
สมฺพนฺโธ. วิปฺปมุตฺโตสิ สพฺพธีติ สพฺเพหิ กิเลเสหิ สพฺพสฺมึ จ สงฺขารคเต
วิปฺปมุตฺโต วิสํยุตฺโต อสิ ภวสิ, น ตยา กิญฺจิ อวิปฺปมุตฺตํ นาม อตฺถิ, ยโตหํ
ตุยฺหาปทาเน วิหรํ, วิหรามิ อนาสโวติ ตุยฺหํ ตว อปทาเน โอวาเท คตมคฺเค
ปฏิปตฺติจริยาย วิหรํ ยถาสตฺติ ยถาพลํ ปฏิปชฺชนฺโต กามาสวาทีนํ จตุนฺนมฺปิ
อาสวานํ สุปฺปหีนตฺตา อนาสโว วิหรามิ, ตาทิสสฺส นโม เต พุทฺธ วีรตฺถูติ.
                    อุชฺชยตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺิตา.
                         --------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๑๘๓-๑๘๕.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=4127&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=4127&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=184
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5257
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5511
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5511
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖
http://84000.org/tipitaka/read/?index_26