ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                 ๒๐๑. ๔. วิมลโกณฺฑญฺญตฺเถรคาถาวณฺณนา
      ทุมวฺหยาย อุปฺปนฺโนติ อายสฺมโต ๒- วิมลโกณฺฑญฺญตฺเถรสฺส คาถา. กา
อุปฺปตฺติ?
      อยํปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ ปุญฺญํ
@เชิงอรรถ:  สี. ฌานภวนิกนฺติวเสน    ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๖.

อุปจินนฺโต อิโต เอกนวุเต กปฺเป วิปสฺสิสฺส ภควโต กาเล วิภวสมฺปนฺเน กุเล นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต เอกทิวสํ วิปสฺสี ภควนฺตํ มหติยา ปริสาย ปริวุตํ ธมฺมํ เทเสนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส จตูหิ สุวณฺณปุปฺเผหิ ปูเชสิ. ภควา ตสฺส ปสาทวฑฺฒนตฺถํ ๑- ตถารูปํ อิทฺธาภิสงฺขารํ อภิสงฺขาเรสิ, ยถา สุวณฺณาภา สกลํ ตํ ปเทสํ โอตฺถรติ. ๒- ตํ ทิสฺวา ภิยฺโยโส มตฺตาย ปสนฺนมานโส หุตฺวา ภควนฺตํ วนฺทิตฺวา ตํ นิมิตฺตํ กตฺวา ๓- อตฺตโน เคหํ คนฺตฺวา พุทฺธารมฺมณํ ปีตึ อวิชหนฺโต เกนจิ วาเตน ๔- กาลํ กตฺวา ตุสิเตสุ อุปปนฺโน อปราปรํ ปุญฺญานิ กตฺวา เทว- มนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท ราชานํ พิมฺพิสารํ ปฏิจฺจ อมฺพปาลิยา กุจฺฉิมฺหิ ปฏิสนฺธึ คณฺหิ. ราชา หิ พิมฺพิสาโร ตรุณกาเล อมฺพปาลิยา รูปสมฺปตฺตึ สุตฺวา สญฺชาตาภิลาโส กติปยมนุสฺสปริวาโร อญฺญาตกเวเสน เวสาลึ คนฺตฺวา เอกรตฺตึ ตาย สํวาสํ กปฺเปสิ. ตทา อยํ ตสฺสา กุจฺฉิมฺหิ ปฏิสนฺธึ อคฺคเหสิ. สา จ คพฺภสฺส ปติฏฺฐิตภาวํ ตสฺส อาโรเจสิ. ราชาปิ อตฺตานํ ชานาเปตฺวา ทาตพฺพยุตฺตกํ ทตฺวา ปกฺกามิ. สา คพฺภสฺส ปริปากมนฺวาย ปุตฺตํ วิชายิ, "วิมโล"ติสฺส นามํ อโหสิ, ปจฺฉา วิมลโกณฺฑญฺโญติ ปญฺญายิตฺถ. โส วยปฺปตฺโต ภควโต เวสาลิคมเน พุทฺธานุภาวํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส ปพฺพชิตฺวา กตปุพฺพกิจฺโจ วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา น จิรสฺเสว อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๕- :- "วิปสฺสี นาม ภควา โลกเชฏฺโฐ นราสโภ นิสินฺโน ชนกายสฺส เทเสสิ อมตํ ปทํ. ตสฺสาหํ ธมฺมํ สุตฺวาน ทิปทินฺทสฺส ๖- ตาทิโน โสณฺณปุปฺผานิ จตฺตาริ พุทฺธสฺส อภิโรปยึ. สุวณฺณจฺฉทนํ อาสิ ยาวตา ปริสา ตทา @เชิงอรรถ: ฉ.ม. ปสาทสํวฑฺฒนตฺถํ ม. ตํ ปริสํ โอตฺถริ ฉ.ม. คเหตฺวา ฉ.ม. โรเคน @ ขุ.อป. ๓๒/๔๐/๒๐๖ สุวณฺณปุปฺผิยตฺเถราปทาน ฉ.ม. ทฺวิปทินฺทสฺส

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๗.

พุทฺธาภา จ สุวณฺณาภา อาโลโก วิปุโล อหุ. อุทคฺคจิตฺโต สุมโน เวทชาโต กตญฺชลี ปีติสญฺชานโน เตสํ ๑- ทิฏฺฐธมฺมสุขาวโห. อายาจิตฺวาน สมฺพุทฺธํ วนฺทิตฺวาน จ สุพฺพตํ ปาโมชฺชํ ชนยิตฺวาน สกํ ภวนุปาคมึ. ภวเน อุปวิฏฺโฐหํ พุทฺธเสฏฺฐํ อนุสฺสรึ เตน จิตฺตปฺปสาเทน ตุสิตํ อุปปชฺชหํ. เอกนวุติโต กปฺเป ยํ ปุปฺผมภิโรปยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ๒- ผลํ. โสฬสาสึสุ ราชาโน เนมิสมฺมตนามกา เตตาลีเส อิโต กปฺเป จกฺกวตฺตี มหพฺพลา. กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ. อรหตฺตํ ปน ปตฺวา อญฺญาปเทเสน อญฺญํ พฺยากโรนฺโต:- ๓- "ทุมวฺหยาย อุปฺปนฺโน ชาโต ปณฺฑรเกตุนา เกตุหา เกตุนาเยว มหาเกตุํ ปธํสยี"ติ คาถํ อภาสิ. ๓- [๖๔] ตตฺถ ทุมวฺหยายาติ ทุเมน อมฺเพน วฺหาตพฺพาย, อมฺพปาลิยาติ อตฺโถ. อาธาเร เจตํ ภุมฺมวจนํ. อุปฺปนฺโนติ ตสฺสา กุจฺฉิยํ อุปฺปนฺโน อุปฺปชฺชมาโน จ. ชาโต ปณฺฑรเกตุนาติ ธวลวตฺถธชตฺตา ๔- "ปณฺฑรเกตู"ติ ปญฺญาเตน พิมฺพิสาร- รญฺญา เหตุภูเตน ชาโต, ตํ ปฏิจฺจ นิพฺพตฺโตติ อตฺโถ. อุปฺปนฺโนติ วา ปฐมาภินิพฺพตฺติทสฺสนํ. ตโต หิ ชาโตติ อภิชาติทสฺสนํ. วิชายนกาลโต ปฏฺฐาย @เชิงอรรถ: ฉ.ม. วิตฺติสญฺชนโน เตสํ, สี. ปีติสํชนโน เจว สี. ปุปฺผปูชายิทํ @๓-๓ ฉ.ม. "ทุมวฺหยายา"ติ คาถํ อภาสิ สี. ธวลธชตฺตา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๘.

หิ โลเก ชาตโวหาโร. เอตฺถ จ "ทุมวฺหยาย อุปฺปนฺโน"ติ อิมินา อตฺตุกฺกํสนภาวํ อปเนติ, อเนกปติปุตฺตานมฺปิ วิเสสาธิคมสภาวญฺจ ๑- ทีเปติ. "ชาโต ปณฺฑรเกตุนา"ติ อิมินา วิญฺญาตปีติกทสฺสเนน ปรวมฺภนํ อปเนติ. เกตุหาติ มานปฺปหายี. มาโน หิ อุณฺณติลกฺขณตฺตา เกตุ วิยาติ เกตุ. ตถา หิ โส "เกตุกมฺยตาปจฺจุปฏฺฐาโน"ติ วุจฺจติ. เกตุนาเยวาติ ปญฺญายเอว. ปญฺญา หิ อนวชฺชธมฺเมสุ อจฺจุคฺคตฏฺเฐน มารเสนปฺปมทฺทเนน ปุพฺพงฺคมฏฺเฐน จ อริยานํ ธชา นาม. เตนาห "ธมฺโม หิ อิสินํ ธโช"ติ. ๒- มหาเกตุํ ปธํสยีติ มหาวิสยตาย มหนฺตา, เสยฺยมานชาติมานาทิเภทโต พหโว จ มานปฺปการา, อิตเร จ กิเลสธมฺมา สมุสฺสิตฏฺเฐน เกตุ เอตสฺสาติ มหาเกตุ, มาโร ปาปิมา. ตํ พลวิธมน ๓- วิสยาติกฺกมนวเสน อภิภวิ นิพฺพิเสวนํ อกาสีติ. "มหาเกตุํ ปธํสยี"ติ อตฺตานํ ปรํ วิย ทสฺเสนฺโต อญฺญาปเทเสน อรหตฺตํ พฺยากาสิ. วิมลโกณฺฑญฺญตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ---------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๒๒๕-๒๒๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=5039&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=5039&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=201              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5349              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5583              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5583              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]