ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                    ๒๐๓. ๖. เมฆิยตฺเถรคาถาวณฺณนา
      อนุสาสิ มหาวีโรติ อายสฺมโต เมฆิยตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว กุสลพีชานิ โรเปนฺโต
อิโต เอกนวุเต กปฺเป วิปสฺสิสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺุตํ
@เชิงอรรถ:  สี. อุปปริกฺขิตฺวา    สี. ปริกฺขิปิตฺวา
@ สี. ปิตํ สงฺกลิตํ, สงฺขลิตนฺติปิ ปาโ   ม. สงฺกลิตํ   สี. ลาภสกฺการาทีนิ
@ ที.ปาฏิ. ๑๑/๓๕๕/๒๕๐ ทสุตฺตรสุตฺต [โถกํ วิสทิสํ]
ปาปุณิ. ๑- ตสฺมึ จ สมเย วิปสฺสี ภควา พุทฺธกิจฺจสฺส ปริโยสานมาคมฺม อายุสงฺขารํ
โอสฺสชฺชิ. เตน ปวีกมฺปาทีสุ อุปฺปนฺเนสุ มหาชโน ภีตตสิโต อโหสิ. อถ นํ
เวสฺสวโณ มหาราชา ตมตฺถํ วิภาเวตฺวา สมสฺสาเสสิ. ตํ สุตฺวา มหาชโน
สํเวคปฺปตฺโต อโหสิ. ตตฺถายํ กุลปุตฺโต พุทฺธานุภาวํ สุตฺวา สตฺถริ สญฺชาตคารว-
พหุมาโน อุฬารํ ปีติโสมนสฺสํ ปฏิสํเวเทสิ. โส เตน ปุญฺกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ
สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท กปิลวตฺถุสฺมึ สากิยราชกุเล นิพฺพตฺติ, ตสฺส
เมฆิโยติ นามํ อโหสิ. โส วยปฺปตฺโต สตฺถุ สนฺติเก ปพฺพชิตฺวา ภควนฺตํ อุปฏฺหนฺโต
ภควติ ชาลิกายํ วิหรนฺเต กิมิกาลาย ๒- นทิยา ตีเร รมณียํ อมฺพวนํ ทิสฺวา ตตฺถ
วิหริตุกาโม เทฺว วาเร ภควตา วาเรตฺวา ตติยวารํ วิสฺสชฺชิโต ตตฺถ คนฺตฺวา
มิจฺฉาวิตกฺกมกฺขิกาหิ ขชฺชมาโน จิตฺตสมาธึ อลภิตฺวา สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา
ตมตฺถํ อาโรเจสิ. อถสฺส ภควา "อปริปกฺกาย เมฆิย เจโตวิมุตฺติยา ปญฺจ ธมฺมา
ปริปากาย สํวตฺตนฺตี"ติอาทินา ๓- โอวาทํ อทาสิ. โส ตสฺมึ โอวาเท ตฺวา วิปสฺสนํ
วฑฺเฒตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๔- :-
          "ยทา วิปสฺสี โลกคฺโค      อายุสงฺขารโมสฺสชฺชิ
           ปวี สมฺปกมฺปิตฺถ         เมทนี ชลเมขลา.
           โอตตํ วิคตํ มยฺหํ         สุวิจิตฺตวฏํสกํ ๕-
           ภวนมฺปิ ปกมฺปิตฺถ         พุทฺธสฺส อายุสงฺขเย.
           ตาโส มยฺหํ สมุปฺปนฺโน     ภวเน สมฺปกมฺปิเต
           อุปฺปาโท นุ กิมตฺถาย      อาโลโก วิปุโล อหุ. ๖-
           เวสฺสวโณ อิธาคมฺม       นิพฺพาเปสิ มหาชนํ
           ปาณภูเต ภยํ นตฺถิ        เอกคฺคา โหถ สํวุตา.
           อโห พุทฺโธ อโห ธมฺโม    อโห โน สตฺถุ สมฺปทา
@เชิงอรรถ:  สี. ปตฺโต    สี. กิปิลฺลิกาย     ขุ.อุทาน. ๒๕/๓๑/๑๔๑ เมฆิยสุตฺต
@ ขุ.อป. ๓๒/๕๗/๒๐๘ พุทฺธสญฺกตฺเถราปทาน   ปาลิ. สุจิ จิตฺตํ ปปญฺจกํ
@ สี. โลโก จ วิปุโล อหุ
           ยสฺมึ อุปฺปชฺชมานมฺหิ       ปวี สมฺปกมฺปติ.
           พุทฺธานุภาวํ กิตฺเตตฺวา     กปฺปํ สคฺคมฺหิ โมทหํ
           อวเสเสสุ กปฺเปสุ        กุสลํ จริตํ มยา.
           เอกนวุติโต กปฺเป        ยํ สญฺมลภึ ตทา
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ        พุทฺธสญฺายิทํ ผลํ.
           อิโต จุทฺทสกปฺปมฺหิ        ราชา อาสึ ปตาปวา
           สมิโต นาม นาเมน       จกฺกวตฺตี มหพฺพโล.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา สตฺถุ สมฺมุขา โอวาทํ ลภิตฺวา "มยา อรหตฺตํ อธิคตนฺ"ติ
อญฺ พฺยากโรนฺโต:-
     [๖๖] "อนุสาสิ มหาวีโร         สพฺพธมฺมาน ปารคู
           ตสฺสาหํ ธมฺมํ สุตฺวาน      วิหาสึ สนฺติเก สโต
           ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา    กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ
คาถํ อภาสิ.
      ตตฺถ อนุสาสีติ "อปริปกฺกาย เมฆิย เจโตวิมุตฺติยา ปญฺจ ธมฺมา ปริปากาย
สํวตฺตนฺตี"ติอาทินา โอวทิ อนุสิฏฺึ อทาสิ. มหาวีโรติ มหาวิกฺกนฺโต, วิริย-
ปารมิปาริปูริยา จตุรงฺคสมนฺนาคตวิริยาธิฏฺาเนน อนญฺสาธารณจตุพฺพิธสมฺมปฺ-
ปธานสมฺปตฺติยา จ มหาวิริโยติ อตฺโถ. ๑- สพฺพธมฺมาน ปารคูติ สพฺเพสญฺจ
เยฺยธมฺมานํ ปารํ ปริยนฺตํ าณคมเนน คโต อธิคโตติ สพฺพธมฺมาน ปารคู,
สพฺพญฺูติ อตฺโถ. สพฺเพสํ วา สงฺขตธมฺมานํ ปารภูตํ นิพฺพานํ สยมฺภูาเณน
คโต อธิคโตติ สพฺพธมฺมาน ปารคู. ๑- ตสฺสาหํ ธมฺมํ สุตฺวานาติ ตสฺส พุทฺธสฺส
@เชิงอรรถ: ๑-๑ สี. สพฺพธมฺมาน ปารคูติ สพฺเพสํ วา สงฺขตธมฺมานํ ปารภูตํ นิพฺพานํ
@    สยมฺภูาเณน คโต, สพฺเพสํ เยฺยธมฺมานํ ปารํ ปริยนฺตํ าณคมเนน
@    คโต อธิคโตติ สพฺพธมฺมาน ปารคู, สพฺพญฺูติ อตฺโถ.
ภควโต สามุกฺกํสิกํ ตํ จตุสจฺจธมฺมํ สุณิตฺวา. วิหาสึ สนฺติเกติ อมฺพวเน
มิจฺฉาวิตกฺเกหิ อุปทฺทุโต จาลิกา ๑- วิหารํ คนฺตฺวา สตฺถุ สมีเปเยว ๒- วิหาสึ.
สโตติ สติมา, สมถวิปสฺสนาภาวนาย อปฺปมตฺโตติ อตฺโถ. อหนฺติ อิทํ ยถา "อนุสาสี"ติ
เอตฺถ "มนฺ"ติ, เอวํ "วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ เอตฺถ "มยา"ติ
ปริณาเมตพฺพํ. "กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ จ อิมินา ยถาวุตฺตํ วิชฺชาตฺตยานุปฺ-
ปตฺติเมว สตฺถุ โอวาทปฏิกรณภาวทสฺสเนน ปริยายนฺตเรน ปกาเสติ. สีลกฺ-
ขนฺธาทิปริปูรณเมว ๓- หิ สตฺถุ สาสนการิตา.
                    เมฆิยตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺิตา.
                          ------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๒๓๑-๒๓๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=5174&modeTY=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=5174&modeTY=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=203              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5358              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5590              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5590              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]