บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๙. นวมวคฺค ๒๑๘. ๑. สมิติคุตฺตตฺเถรคาถาวณฺณนา ยํ มยา ปกตํ ปาปนฺติ อายสฺมโต สมิติคุตฺตตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ? โสปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต วิปสฺสิสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต ภควนฺตํ ปสฺสิตฺวา ปสนฺนจิตฺโต ชาติสุมนปุปฺเผหิ ปูชํ อกาสิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน ยตฺถ ยตฺถ ภเว นิพฺพตฺติ, ตตฺถ ตตฺถ กุลรูปปริวารสมฺปทาย อญฺเญ สตฺเต อภิภวิตฺวา อฏฺฐาสิ. เอกสฺมึ ปน อตฺตภาเว อญฺญตรํ ปจฺเจกพุทฺธํ ปิณฺฑาย จรนฺตํ ทิสฺวา "อยํ มุณฺฑโก กุฏฺฐี มญฺเญ, เตนายํ ปฏิจฺฉาเทตฺวา วิจรตี"ติ นิฏฺฐุภิตฺวา ปกฺกามิ. โส เตน กมฺเมน พหุํ กาลํ นิรเย ปจฺจิตฺวา กสฺสปสฺส ภควโต กาเล มนุสฺสโลเก ๑- นิพฺพตฺโต ปริพฺพาชกปพฺพชฺชํ อุปคโต เอกํ สีลาจารสมฺปนฺนํ อุปาสกํ ทิสฺวา โทสนฺตโร หุตฺวา "กุฏฺฐโรคี ภเวยฺยาสี"ติ อกฺโกสิ, นฺหานติตฺเถ จ มนุสฺเสหิ ฐปิตานิ นฺหานจุณฺณานิ ทูเสสิ. โส เตน กมฺเมน ปุน นิรเย นิพฺพตฺติตฺวา พหูนิ วสฺสานิ ทุกฺขํ อนุภวิตฺวา อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ อญฺญตรสฺส พฺราหฺมณสฺส ปุตฺโต หุตฺวา นิพฺพตฺติ, สมิติคุตฺโตติสฺส นามํ อโหสิ. โส วยปฺปตฺโต สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา สุวิสุทฺธสีโล หุตฺวา วิหรติ. ตสฺส ปุริมกมฺมนิสฺสนฺเทน กุฏฺฐโรโค อุปฺปชฺชิ, เตน ตสฺส สรีราวยวา เยภุยฺเยน ฉินฺนภินฺนา หุตฺวา ปคฺฆรนฺติ. โส คิลานสาลายํ วสติ. อเถกทิวสํ ธมฺมเสนาปติ คิลานปุจฺฉํ คนฺตฺวา ตตฺถ ตตฺถ คิลาเน ภิกฺขู ปุจฺฉนฺโต ตํ ภิกฺขุํ ทิสฺวา "อาวุโส ยาวตา ขนฺธปฺปวตฺติ นาม, สพฺพํ ทุกฺขเมว เวทนา. ขนฺเธสุ ปน อสนฺเตสุเยว @เชิงอรรถ: ๑ สี. มนุสฺสโยนิยํ ทุกฺขนฺ"ติ เวทนานุปสฺสนากมฺมฏฺฐานํ กเถตฺวา อคมาสิ. โส เถรสฺส โอวาเท ฐตฺวา วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา ฉฬภิญฺญา สจฺฉากาสิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๑- :- "ชายนฺตสฺส วิปสฺสิสฺส อาโลโก วิปุโล อหุ ปฐวี จ ปกมฺปิตฺถ สสาครา สปพฺพตา. เนมิตฺตา จ วิยากํสุ พุทฺโธ โลเก ภวิสฺสติ อคฺโค จ สพฺพสตฺตานํ ชนตํ อุทฺธริสฺสติ. เนมิตฺตานํ สุณิตฺวาน ชาติปูชมกาสหํ เอทิสา ปูชนา นตฺถิ ยาทิสา ชาติปูชนา. สงฺขริตฺวาน กุสลํ สกํ จิตฺตํ ปสาทยึ ชาติปูชํ กริตฺวาน ตตฺถ กาลงฺกโต อหํ. ยํ ยํ โยนุปปชฺชามิ เทวตฺตํ อถ มานุสํ สพฺเพ สตฺเต อภิโภมิ ชาติปูชายิทํ ผลํ. ธาติโย ๒- มํ อุปฏฺเฐนฺติ มม จิตฺตวสานุคา น ตา ๓- สกฺโกนฺติ โกเปตุํ ชาติปูชายิทํ ผลํ. เอกนวุติโต กปฺเป ยํ ปูชมกรึ ตทา ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ชาติปูชายิทํ ผลํ. สุปาริจริยา นาม จตุตฺตึส ชนาธิปา อิโต ตติยกปฺปมฺหิ ๔- จกฺกวตฺตี มหพฺพลา. กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ. ฉฬภิญฺโญ ปน หุตฺวา ปหีนกิเลสปจฺจเวกฺขณมุเขน ๕- เอตรหิ อนุภุยฺยมานโรค- วเสน ปุริมชาตีสุ อตฺตนา กตํ ปาปกมฺมํ อนุสฺสริตฺวา ตสฺส อิทานิ สพฺพโส @เชิงอรรถ: ๑ ขุ.อป. ๓๒/๘๒/๒๑๐ ชาติปูชกตฺเถราปทาน ๒ สี.นาริโย ๓ ม. น เต @๔ ก. กปฺปิยกปฺปมฺหิ ๕ ฉ.ม. ปหีนกิเลสปจฺจเวกฺขเณน ปหีนภาวํ วิภาเวนฺโต:- [๘๑] "ยํ มยา ปกตํ ปาปํ ปุพฺเพ อญฺญาสุ ชาติสุ อิเธว ตํ เวทนียํ วตฺถุ อญฺญํ น วิชฺชตี"ติ คาถํ อภาสิ. ตตฺถ ปาปนฺติ อกุสลํ กมฺมํ. ตํ หิ ลามกฏฺเฐน ปาปนฺติ วุจฺจติ. ปุพฺเพติ ปุรา. อญฺญาสุ ชาติสูติ อิโต อญฺญาสุ ชาตีสุ, อญฺเญสุ อตฺตภาเวสุ. อยํ เหตฺถ อตฺโถ:- ยทิปิ มยา อิมสฺมึ อตฺตภาเว น ตาทิสํ ปาปํ กตํ อตฺถิ, อิทานิ ปน ตสฺส สมฺภโวเยว นตฺถิ. ยํ ปน อิโต อญฺญาสุ ชาตีสุ กตํ อตฺถิ, อิเธว ตํ เวทนียํ, ตํ หิ อิเธว อิมสฺมึเยว อตฺตภาเว เวทยิตพฺพํ อนุภวิตพฺพํ ผลํ, กสฺมา? วตฺถุ อญฺญํ น วิชฺชตีติ ตสฺส กมฺมสฺส วิปจฺจโนกาโส อญฺโญ ขนฺธปฺปพนฺโธ นตฺถิ, อิเม ปน ขนฺธา สพฺพโส อุปาทานานํ ปหีนตฺตา อนุปาทาโน วิย ชาตเวโท จริมกจิตฺตนิโรเธน อปฺปฏิสนฺธิกา นิรุชฺฌนฺตีติ อญฺญํ พฺยากาสิ. สมิติคุตฺตตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. -------------อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๒๗๓-๒๗๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=6082&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=6082&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=218 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5449 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5662 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5662 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]