ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                     ๒๒๑. ๔. นีตตฺเถรคาถาวณฺณนา
      สพฺพรตฺตึ สุปิตฺวานาติ อายสฺมโต นีตตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      อยํ กิร ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล สุนนฺโท นาม พฺราหฺมโณ หุตฺวา
อเนกสเต พฺราหฺมเณ มนฺเต วาเจนฺโต วาชเปยฺยํ นาม ยญฺญํ ยชิ, ภควา
ตํ พฺราหฺมณํ อนุกมฺปนฺโต ยญฺญฏฺฐานํ คนฺตฺวา อากาเส จงฺกมิ. พฺราหฺมโณ
สตฺถารํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส สิสฺเสหิ ปุปฺผานิ อาหราเปตฺวา อากาเส ขิปิตฺวา
ปูชํ อกาสิ. พุทฺธานุภาเวน ตํ ฐานํ สกลํ จ นครํ ปุปฺผปเฏน วิย ๒- ฉาทิตํ
อโหสิ. มหาชโน สตฺถริ อุฬารํ ปีติโสมนสฺสํ ปฏิสํเวเทสิ. สุนนฺทพฺราหฺมโณ เตน
กุสลมูเลน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ อญฺญตรสฺส
พฺราหฺมณสฺส ปุตฺโต หุตฺวา นิพฺพตฺติ, นีโตติสฺส นามํ อโหสิ. โส วิญฺญุตํ
ปตฺวา ๓- "อิเม สมณา สกฺยปุตฺติยา สุขสีลา สุขสมาจารา สุโภชนานิ ภุญฺชิตฺวา
นิวาเตสุ เสนาสเนสุ วิหรนฺติ, อิเมสุ ปพฺพชิตฺวา สุเขน วิหริตุํ สกฺกา"ติ
สุขาภิลาสาย ปพฺพชิตฺวาว สตฺถุ สนฺติเก กมฺมฏฺฐานํ คเหตฺวา กติปาหเมว มนสิกริตฺวา
ตํ ฉฑฺเฑตฺวา ยาวทตฺถํ อุทราวเทหกํ ภุญฺชิตฺวา ทิวสภาคํ สงฺคณิการาโม
@เชิงอรรถ:  สี. สีฆํ ชห      ฉ.ม. ปุปฺผปฏวิตานิกํ วิย     ฉ.ม. ปตฺโต
ติรจฺฉานกถาย วีตินาเมติ, รตฺติภาเคปิ ถีนมิทฺธาภิภูโต สพฺพรตฺตึ สุปติ.
สตฺถา ตสฺส เหตุปริปากํ โอโลเกตฺวา โอวาทํ เทนฺโต:-
     [๘๔] "สพฺพรตฺตึ สุปิตฺวาน         ทิวา สงฺคณิเก รโต
           กุทาสฺสุ นาม ทุมฺเมโธ      ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสตี"ติ
คาถํ อภาสิ.
      ตตฺถ สพฺพรตฺตินฺติ สกลํ รตฺตึ. สุปิตฺวานาติ นิทฺทายิตฺวา, "รตฺติยา
ปฐมํ ยามํ จงฺกเมน นิสชฺชาย อาวรณีเยหิ ธมฺเมหิ จิตฺตํ ปริโสเธตี"ติอาทินา
วุตฺตํ ชาคริยํ อนนุยุญฺชิตฺวา เกวลํ รตฺติยา ตีสุปิ ยาเมสุ นิทฺทํ โอกฺกมิตฺวาติ
อตฺโถ. ทิวาติ ทิวสํ, สกลํ ทิวสภาคนฺติ อตฺโถ. สงฺคณิเกติ ๑- ติรจฺฉานกถิเกหิ
กายทฬฺหิพหุลปุคฺคเลหิ สนฺนิสชฺชา สงฺคณิโก, ตสฺมึ รโต อภิรโต ตตฺถ อวิคตจฺฉนฺโท
๒- "สงฺคณิเก รโต"ติ วุตฺโต. "สงฺคณิการโต"ติปิ ปาลิ. กุทาสฺสุ นามาติ
กุทา นาม. อสฺสูติ นิปาตมตฺตํ, กสฺมึ นาม กาเลติ อตฺโถ. ทุมฺเมโธติ นิปฺปญฺโญ.
ทุกฺขสฺสาติ วฏฺฏทุกฺขสฺส. อนฺตนฺติ ปริโยสานํ. อจฺจนฺตเมว อนุปฺปาทํ กทา
นาม กริสฺสติ, เอทิสสฺส ทุกฺขสฺสนฺตกรณํ นตฺถีติ อตฺโถ. "ทุมฺเมธ ทุกฺขสฺสนฺตํ
กริสฺสสี"ติปิ ปาลิ.
      เอวํ ปน สตฺถารา คาถาย กถิตาย เถโร สํเวคชาโต วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา
น จิรสฺเสว อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๓- :-
          "สุนนฺโท นาม นาเมน       พฺราหฺมโณ มนฺตปารคู
           อชฺฌายโก ยาจโยโค       วาชเปยฺยํ อยาชยิ.
           ปทุมุตฺตโร โลกวิทู         อคฺโค การุณิโก อิสิ
@เชิงอรรถ:  สี. สงฺคณิเก รโต วิหาโร สงฺคณิโก      สี. อภิรโต อวิคตจฺฉนฺโท
@ ขุ.อป. ๓๒/๒๖/๒๒๗ ปุปฺผจฺฉทนิยตฺเถราปทาน
           ชนตํ อนุกมฺปนฺโต          อมฺพเร จงฺกมี ตทา.
           จงฺกมิตฺวาน สมฺพุทฺโธ       สพฺพญฺญู โลกนายโก
           เมตฺตาย อผริ สตฺเต       อปฺปมาเณ นิรูปธิ.
           วณฺเฏ เฉตฺวาน ปุปฺผานิ     พฺราหฺมโณ มนฺตปารคู
           สพฺเพ สิสฺเส สมาเนตฺวา    อากาเส อุกฺขิปาปยิ.
           ยาวตา นครํ อาสิ         ปุปฺผานํ ฉทนํ ตทา
           พุทฺธสฺส อานุภาเวน        สตฺตาหํ น วิคจฺฉถ.
           เตเนว สุกฺกมูเลน         อนุโภตฺวาน สมฺปทา
           สพฺพาสเว ปริญฺญาย        ติณฺโณ โลเก วิสตฺติกํ.
           เอการเส กปฺปสเต        ปญฺจตึสาสุ ขตฺติยา
           อมฺพรํสสนามา เต ๑-      จกฺกวตฺตี มหพฺพลา.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ  กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา เถโร อญฺญํ พฺยากโรนฺโต ตเมว คาถํ ปจฺจุทาหาสิ.
                     นีตตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         --------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๒๘๐-๒๘๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=6243&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=6243&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=221              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5466              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5673              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5673              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]