ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                    ๒๒๕. ๘. อชฺชุนตฺเถรคาถาวณฺณนา
      อสกฺขึ วต อตฺตานนฺติ อายสฺมโต อชฺชุนตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ กุสลํ
อุปจินนฺโต วิปสฺสิสฺส ภควโต กาเล สีหโยนิยํ นิพฺพตฺโต เอกทิวสํ อรญฺเญ
อญฺญตรสฺมึ รุกฺขมูเล นิสินฺนํ สตฺถารํ ทิสฺวา "อยํ โข ๑- อิมสฺมึ กาเล
สพฺพเสฏฺโฐ ปุริสสีโห"ติ ปสนฺนมานโส สุปุปฺผิตสาลสาขํ ภญฺชิตฺวา สตฺถารํ ปูเชสิ.
โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ
เสฏฺฐิกุเล นิพฺพตฺติ, อชฺชุโนติสฺส นามํ อโหสิ. โส วิญฺญุตํ ปตฺโต นิคณฺเฐหิ
กตปริจโย หุตฺวา "เอวาหํ อมตํ อธิคมิสฺสามี"ติ วิวฏฺฏชฺฌาสยตาย ทหรกาเลเยว
นิคณฺเฐสุ ปพฺพชิตฺวา ตตฺถ สารํ อลภนฺโต สตฺถุ ยมกปาฏิหาริยํ ทิสฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ
สาสเน ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนํ อารภิตฺวา น จิรสฺเสว อรหา อโหสิ. เตน วุตฺตํ
อปทาเน ๒- :-
          "มิคราชา ตทา อาสึ        อภิชาโต สุเกสรี
           คิริทุคฺคํ คเวสนฺโต         อทฺทสํ โลกนายกํ.
           อยํ นุ โข มหาวีโร        นิพฺพาเปติ มหาชนํ
           ยนฺนูนาหํ อุปาเสยฺยํ        เทวเทวํ นราสภํ.
           สาขํ สาลสฺส ภญฺชิตฺวา ๓-   สโกสํ ปุปฺผมาหรึ
           อุปคนฺตฺวาน สมฺพุทฺธํ        อทาสึ ปุปฺผมุตฺตมํ.
           เอกนวุติโต กปฺเป         ยํ ปุปฺผมภิโรปยึ
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ         ปุปฺผปูชายิทํ ๔- ผลํ.
@เชิงอรรถ:  สี. โน                  ขุ.อป. ๓๒/๖๐/๒๓๐ สาลทายกตฺเถราปทาน
@ ม. สมฺมา ตสฺส ภชิตฺวาน     ฉ.ม. ปุปฺผทานสฺสิทํ
           อิโต จ นวเม กปฺเป       วิโรจนสนามกา
           ตโย อาสึสุ ราชาโน       จกฺกวตฺตี มหพฺพลา.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ  กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา อนุตฺตรสุขาธิคมสมฺภูเตน ปีติเวเคน อุทานํ
อุทาเนนฺโต:-
     [๘๘] "อสกฺขึ วต อตฺตานํ         อุทฺธาตุํ อุทกา ถลํ
           วุยฺหมาโน มโหเฆว        สจฺจานิ ปฏิวิชฺฌหนฺ"ติ
คาถํ อภาสิ.
      ตตฺถ อสกฺขินฺติ สกฺโกสึ. วตาติ วิมฺหเย นิปาโต. อติวิมฺหยนียํ เหตํ,
ยทิทํ สจฺจปฏิเวโธ. เตนาห:-
         "ตํ กึ มญฺญถ ภิกฺขเว, กตมํ นุ โข ทุกฺกรตรํ วา ทุรภิสมฺภวตรํ
      วา, ยํ สตฺตธา ๑- ภินฺนสฺส วาลสฺส โกฏิยา โกฏึ ปฏิวิชฺเฌยฺยา"ติอาทิ. ๒-
      อตฺตานนฺติ นิยกชฺฌตฺตํ สนฺธาย วทติ. โย หิ ปโร น โหติ โส อตฺตาติ.
อุทฺธาตุนฺติ อุทฺธริตุํ, "อุทฺธฏนฺ"ติปิ ปาโฐ. อุทกาติ สํสารมโหฆสงฺขาตา อุทกา.
ถลนฺติ นิพฺพานถลํ. วุยฺหมาโน มโหเฆวาติ มหณฺณเว วุยฺหมาโน วิย. อิทํ วุตฺตํ
โหติ:- ยถา นาม คมฺภีรวิตฺถเต อปฺปติฏฺเฐ มหติ อุทโกเฆ เวคสา วุยฺหมาโน
ปุริโส เกนจิ อตฺถกาเมน อุปนีตํ ผิยาริตฺตสมฺปนฺนํ ทฬฺหนาวํ ลภิตฺวา สุเขเนว
ตโต อตฺตานํ อุทฺธริตุํ สกฺกุเณยฺย ปารํ ปาปุเณยฺย, เอวเมวาหํ สํสารมโหเฆ
กิเลสาภิสงฺขารเวเคน วุยฺหมาโน สตฺถารา อุปนีตํ สมถวิปสฺสนุเปตํ อริยมคฺคนาวํ
ลภิตฺวา ตโต อตฺตานํ อุทฺธริตุํ นิพฺพานถลํ ปตฺตุํ อโห อสกฺขินฺติ. ยถา ปน
@เชิงอรรถ:  ม. สตธา     สํ.มหา. ๑๙/๑๑๑๕/๓๙๔ วาลสุตฺต [โถกํ วิสทิสํ]
อสกฺขิ, ตํ ทสฺเสตุํ "สจฺจานิ ปฏิวิชฺฌหนฺ"ติ อาห. ยสฺมา อหํ ทุกฺขาทีนิ จตฺตาริ
อริยสจฺจานิ ปริญฺญาปหานสจฺฉิกิริยาภาวนาปฏิเวเธน ปฏิวิชฺฌึ อริยมคฺคญาเณน
อญฺญาสึ, ตสฺมา อสกฺขึ วต อตฺตานํ อุทฺธาตุํ อุทกา ถลนฺติ โยชนา.
                    อชฺชุนตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                          ------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๒๘๙-๒๙๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=6437&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=6437&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=225              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5485              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5688              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5688              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]