ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                    ๒๓๖. ๙. อุตฺติยตฺเถรคาถาวณฺณนา
      สทฺทํ สุตฺวา สติ มุฏฺฐาติ อายสฺมโต อุตฺติยตฺเถรสฺส คาถา. กา
อุปฺปตฺติ?
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ ปุญฺญํ
อุปจินนฺโต สุเมธสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต เอกทิวสํ
สตฺถารํ ทิสฺวา ปสนฺนจิตฺโต โคนกาทิอตฺถตํ สอุตฺตรจฺฉทํ พุทฺธารหํ ปลฺลงฺกํ
คนฺธกุฏิยํ ปญฺญาเปตฺวา อทาสิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต
อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท กปิลวตฺถุสฺมึ สกฺยราชกุเล นิพฺพตฺติ, ตสฺส อุตฺติโยติ นามํ
อโหสิ. โส วยปฺปตฺโต สตฺถุ ญาติสมาคเม พุทฺธานุภาวํ ทิสฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ
ปพฺพชิตฺวา สมณธมฺมํ กโรนฺโต เอกทิวสํ คามํ ๑- ปิณฺฑาย ปวิฏฺโฐ อนฺตรามคฺเค
มาตุคามสฺส ๒- คีตสทฺทํ สุตฺวา อโยนิโสมนสิการวเสน ตตฺถ ฉนฺทราเค อุปฺปนฺเน
ปฏิสงฺขานพเลน ตํ วิกฺขมฺเภตฺวา วิหารํ ปวิสิตฺวา สญฺชาตสํเวโค ทิวาฏฺฐาเน
นิสีทิตฺวา ตาวเทว วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ
อปทาเน ๓- :-
          "สุเมธสฺส ภควโต          โลกเชฏฺฐสฺส ตาทิโน
           ปลฺลงฺโก หิ มยา ทินฺโน     สอุตฺตรสปจฺฉโท. ๔-
           สตฺตรตนสมฺปนฺโน          ปลฺลงฺโก อาสิ โส ๕- ตทา
           มม สงฺกปฺปมญฺญาย         นิพฺพตฺตติ สทา มม.
           ตึสกปฺปสหสฺสมฺหิ           ปลฺลงฺกมททึ ตทา
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ         ปลฺลงฺกสฺส อิทํ ผลํ.
@เชิงอรรถ:  สี. นครํ   สี. อญฺญตราย อิตฺถิยา   ขุ.อป. ๓๒/๔๘/๒๓๙ ปลฺลงฺกทายกตฺเถราปทาน
@ สี. สอุตฺตรจฺฉทตฺถโต     สี. โย
           วีสกปฺปสหสฺสมฺหิ           สุวณฺณาภา ตโย ชนา
           สตฺตรตนสมฺปนฺนา          จกฺกวตฺตี มหพฺพลา.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ  กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา อตฺตโน กิเลสุปฺปตฺตินิทสฺสเนน "กิเลเส อชิคุจฺฉนฺตสฺส
นตฺถิ วฏฺฏทุกฺขโต สีสุกฺขิปนํ, อหํ ปน เต ชิคุจฺฉิเมวา"ติ ทสฺเสนฺโต:-
     [๙๙] "สทฺทํ สุตฺวา สติ มุฏฺฐา      ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต
           สารตฺตจิตฺโต เวเทติ       ตญฺจ อชฺโฌส ติฏฺฐติ
           ตสฺส วฑฺฒนฺติ อาสวา       สํสาร ๑- อุปคามิโน"ติ
คาถํ อภาสิ.
      ตตฺถ สทฺทนฺติ รชฺชนียํ สทฺทารมฺมณํ. สํสารอุปคามิโนติ
          "ขนฺธานญฺจ ปฏิปาฏิ         ธาตุอายตนาน จ
           อพฺโพจฺฉินฺนํ วตฺตมานา ๒-   สํสาโรติ ปวุจฺจตี"ติ
เอวํ วุตฺตสํสารวฏฺฏการณํ หุตฺวา อุปคเมนฺตีติ สํสารอุปคามิโน, ๓- "สํสารูป-
คามิโน"ติ วา ปาโฐ. เสสํ อนนฺตรคาถาย วุตฺตนยเมว.
                    อุตฺติยตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                          -------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๓๑๕-๓๑๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=7014&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=7014&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=236              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5545              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5734              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5734              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]