บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๒๖๔. ๗. ราธตฺเถรคาถาวณฺณนา ยถา อคารํ ทุจฺฉนฺนนฺติอาทิกา อายสฺมโต ราธตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ? อยํ กิร ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล หํสวตีนคเร กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต วิหารํ คนฺตฺวา สตฺถารํ อุปสงฺกมิตฺวา วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสินฺโน สตฺถารา เอกํ ภิกฺขุํ ปฏิภาเณยฺยกานํ อคฺคฏฺฐาเน ฐปิยมานํ ทิสฺวา สยํ ตํ ฐานนฺตรํ ปตฺเถตฺวา มหาทานํ ปวตฺเตสิ. สตฺถุ อุฬารญฺจ ปูชํ อกาสิ. โส เอวํ กตปณิธาโน ตโต จุโต ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต วิปสฺสิสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต เอกทิวสํ สตฺถารํ ปิณฺฑาย คจฺฉนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส มธุรานิ อมฺพผลานิ อทาสิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวโลเก นิพฺพตฺติตฺวา อปราปรํ ปุญฺญานิ กตฺวา เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อมฺหากํ ภควโต กาเล ราชคเห พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา ราโธติ ลทฺธนาโม วยปฺปตฺโต หุตฺวา ฆราวาสํ วสนฺโต มหลฺลกกาเล ปุตฺตทาเรหิ อปสาทิโต "กึ เม ฆราวาเสน, ปพฺพชิสฺสามี"ติ วิหารํ คนฺตฺวา เถเร ภิกฺขู อุปสงฺกมิตฺวา ปพฺพชฺชํ ยาจิตฺวา เตหิ "อยํ พฺราหฺมโณ ชิณฺโณ น สกฺโกติ วตฺตปฏิวตฺตํ ปูเรตุนฺ"ติ ปฏิกฺขิตฺโต สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา อตฺตโน อชฺฌาสยํ ปเวเทตฺวา สตฺถารา อุปนิสฺสยสมฺปตฺตึ โอโลเกตฺวา อาณตฺเตน ธมฺมเสนาปตินา ปพฺพาชิโต วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา น จิรสฺเสว อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๑- :- "สุวณฺณวณฺณํ สมฺพุทฺธํ อาหุตีนํ ปฏิคฺคหํ รถิยํ ปฏิปชฺชนฺตํ ปาทผลํ อทาสหํ. ๒- เอกนวุติโต กปฺเป ยํ ผลํ อททึ ตทา @เชิงอรรถ: ๑ ขุ.อป. ๓๓/๙๕/๑๔๖ จาผลิยตฺเถราปทาน (สฺยา) ๒ ปาลิ. จารผลมทาสหํ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ ผลทานสฺสิทํ ผลํ. กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ. อรหตฺตํ ปน ปตฺวา สตฺถุ สนฺติกาวจโร หุตฺวา วิจรนฺโต สตฺถุธมฺมเทสนา- ปฏิภาณสฺส ปจฺจยภูตานํ ปฏิภาณชานนกานํ ๑- อคฺโค ชาโต. เถรสฺส หิ ทิฏฺฐิ- สมุทาจารญฺจ อาคมฺม ทสพลสฺส นวนวา ๒- ธมฺมเทสนา ปฏิภาติ. เตนาห ภควา "เอตทคฺคํ ภิกฺขเว มม สาวกานํ ภิกฺขูนํ ปฏิภาเณยฺยกานํ ยทิทํ ราโธ"ติ. ๓- โส เอกทิวสํ "อิเม สตฺตา อภาวนาย ราเคน อภิภุยฺยนฺติ, ภาวนาย สติ ตํ ๔- นตฺถี"ติ ภาวนํ โถเมนฺโต:- [๑๓๓] ๕- "ยถา อคารํ ทุจฺฉนฺนํ วุฏฺฐิ สมติวิชฺฌติ เอวํ อภาวิตํ จิตฺตํ ราโค สมติวิชฺฌติ. [๑๓๔] ยถา อคารํ สุจฺฉนฺนํ วุฏฺฐิ น สมติวิชฺฌติ เอวํ สุภาวิตํ จิตฺตํ ราโค น สมติวิชฺฌตี"ติ คาถาทฺวยมาห. ๕- ตตฺถ อคารนฺติ ยํ กิญฺจิ เคหํ. ทุจฺฉนฺนนฺติ วิรฬจฺฉนฺนํ ฉิทฺทาวฉิทฺทํ. สมติวิชฺฌตีติ วสฺสวุฏฺฐิ วินิวิชฺฌติ. อภาวิตนฺติ ตํ อคารํ วุฏฺฐิ วิย ภาวนาย รหิตตฺตา อภาวิตํ จิตฺตํ. ๖- ราโค สมติวิชฺฌตีติ น เกวลํ ราโคว, โทสโมห- มานาทโยปิ ๗- สพฺพกิเลสา ตถารูปํ จิตฺตํ อภิวิชฺฌนฺติเยว. ๘- สุภาวิตนฺติ สมถ- วิปสฺสนาภาวนาหิ สุฏฺฐุ ภาวิตํ, เอวรูปํ จิตฺตํ สุจฺฉนฺนํ เคหํ วุฏฺฐิ วิย ราคาทโย กิเลสา อติวิชฺฌิตุํ น สกฺโกนฺตีติ. ราธตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. @เชิงอรรถ: ๑ สี.,อิ. ปฏิภานกานํ ๒ สี.,อิ. น ตํ วินา ๓ องฺ.เอกก. ๒๐/๒๓๓/๒๕ เอตทคฺควคฺค: @ จตุตฺถวคฺค ๔ สี. สหิตํ, ม. ปติตํ ๕-๕ ฉ.ม. "ยถา อคารนฺ"ติอาทินา คาถาทฺวยมาห @๖ อิ. จิตฺตมฺปิ ๗ สี.,ม. ...โมหาทโยปิ ๘ ฉ.ม. อติวิชฺฌนฺติเยวอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๓๙๑-๓๙๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=8707&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=8707&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=264 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5713 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5878 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5878 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]