ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๓ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๒ (ปรมตฺถที.๒)

                   ๓๖๗. ๒. สิริมิตฺตตฺเถรคาถาวณฺณนา
      อกฺโกธโนติอาทิกา อายสฺมโต สิริมิตฺตตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ กุสลํ
อุปจินิตฺวา อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท ราชคเห มหทฺธนกุฏุมฺพิกสฺส ปุตฺโต หุตฺวา
นิพฺพตฺติ, สิริมิตฺโตติ ลทฺธนาโม. ตสฺส กิร มาตา สิริคุตฺตสฺส ภคินี. ตสฺส วตฺถุ
ธมฺมปทวณฺณนายํ อาคตเมว. โส สิริคุตฺตสฺส ภาคิเนยฺโย สิริมิตฺโต วยปฺปตฺโต สตฺถุ
ธนปาลทมเน ลทฺธปฺปสาโท ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนาย กมฺมํ กโรนฺโต น จิรสฺเสว
อรหตฺตํ ปตฺโต เอกทิวสํ ปาฏิโมกฺขํ อุทฺทิสิตุํ อาสนํ อภิรุหิตฺวา จิตฺตพีชนึ
คเหตฺวา นิสินฺโน ภิกฺขูนํ ธมฺมํ กเถสิ. กเถนฺโต จ อุฬารตเร คุเณ วิภชิตฺวา
ทสฺเสนฺโต:-
         [๕๐๒] "อกฺโกธโนนุปนาหี         อมาโย ริตฺตเปสุโณ
               ส เว ตาทิสโก ภิกฺขุ       เอวํ เปจฺจ น โสจติ.
         [๕๐๓] อกฺโกธโนนุปนาหี          อมาโย ริตฺตเปสุโณ
               คุตฺตทฺวาโร สทา ภิกฺขุ      เอวํ เปจฺจ น โสจติ.
         [๕๐๔] อกฺโกธโนนุปนาหี          อมาโย ริตฺตเปสุโณ
               กลฺยาณสีโล โย ๑- ภิกฺขุ    เอวํ เปจฺจ น โสจติ.
         [๕๐๕] อกฺโกธโนนุปนาหี          อมาโย ริตฺตเปสุโณ
               กลฺยาณมิตฺโต โย ๑- ภิกฺขุ   เอวํ เปจฺจ น โสจติ.
         [๕๐๖] อกฺโกธโนนุปนาหี          อมาโย ริตฺตเปสุโณ
               กลฺยาณปญฺโ โย ๑- ภิกฺขุ   เอวํ เปจฺจ น โสจติ.
         [๕๐๗] ยสฺส สทฺธา ตถาคเต       อจลา สุปติฏฺิตา
               สีลญฺจ ยสฺส กลฺยาณํ        อริยกนฺตํ ปสํสิตํ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. โส
         [๕๐๘] สํเฆ ปสาโท ยสฺสตฺถิ       อุชุภูตญฺจ ทสฺสนํ
               อทลิทฺโทติ ตํ อาหุ         อโมฆนฺตสฺส ชีวิตํ.
         [๕๐๙] ตสฺมา สทฺธญฺจ สีลญฺจ       ปสาทํ ธมฺมทสฺสนํ
               อนุยุญฺเชถ เมธาวี         สรํ พุทฺธาน สาสนนฺ"ติ
อิมา คาถา อภาสิ.
      ตตฺถ อกฺโกธโนติ อกุชฺฌนสีโล. อุปฏฺิเต หิ โกธุปฺปตฺตินิมิตฺเต
อธิวาสนขนฺติยํ ตฺวา โกปสฺส อนุปฺปาทโก. อนุปนาหีติ น อุปนาหโก, ปเรหิ กตํ
อปราธํ ปฏิจฺจ "อกฺโกจฺฉิ มํ อวธิ มํ, อชินิ มํ อหาสิ เม"ติอาทินา ๑- โกธสฺส
อนุปนยฺหนสีโล. สนฺตโทสปฏิจฺฉาทนลกฺขณาย มายาย อภาวโต อมาโย. ปิสุณ-
วาจาวิรหิตโต ริตฺตเปสุโณ. ส เว ตาทิสโก ภิกฺขูติ โส ตถารูโป ตถาชาติโก
ยถาวุตฺตคุณสมนฺนาคโต ภิกฺขุ. เอวํ ยถาวุตฺตปฏิปตฺติยา เปจฺจ ปรโลเก น โสจติ
โสกนิมิตฺตสฺส อภาวโต. จกฺขุทฺวาราทโย กายทฺวาราทโย จ คุตฺตา ปิหิตา สํวุตา
เอตสฺสาติ คุตฺตทฺวาโร. กลฺยาณสีโลติ สุนฺทรสีโล สุวิสุทฺธสีโล. กลฺยาณ-
มิตฺโตติ:-
         "ปิโย ครุภาวนีโย      วตฺตา จ วจนกฺขโม
          คมฺภีรญฺจ กถํ กตฺตา    โน จฏฺาเน นิโยชเย"ติ ๒-
เอวํ วิภาวิตลกฺขโณ กลฺยาณมิตฺโต เอตสฺสาติ กลฺยาณมิตฺโต. กลฺยาณปญฺโติ
สุนฺทรปญฺโ. ยทิปิ ปญฺา นาม อสุนฺทรา นตฺถิ. นิยฺยานิกาย ปน ปญฺาย
วเสน เอวํ วุตฺตํ.
      เอวเมตฺถ โกธาทีนํ วิกฺขมฺภนวเสน สมุจฺเฉทวเสน จ อกฺโกธนาทิมุเขน
ปุคฺคลาธิฏฺานาย คาถาย สมฺมาปฏิปตฺตึ ทสฺเสตฺวา อิทานิ
@เชิงอรรถ:  ขุ.ธมฺม. ๒๕/๓-๔/๑๕ ติสฺสตฺเถรวตฺถุ, วินย.มหา. ๕/๔๖๔/๒๔๖ โกสมฺพิกกฺขนฺธก,
@ม.อุปริ. ๑๔/๒๓๗/๒๐๓ อุปกฺกิเลสสุตฺต  องฺ.สตฺตก. ๒๓/๓๔/๓๓ ทุติยสขสุตฺต (สฺยา)
นิปฺผตฺติตโลกุตฺตรสทฺธาทิเก อุทฺธริตฺวา ๑- ปุคฺคลาธิฏฺานายเอว คาถาย สมฺมา-
ปฏิปตฺตึ ทสฺเสนฺโต "ยสฺส สทฺธา"ติอาทิมาห. ตสฺสตฺโถ:- ยสฺส ปุคฺคลสฺส ตถาคเต
สมฺมาสมฺพุทฺเธ "อิติปิ โส ภควา"ติอาทินยปฺปวตฺตา มคฺเคนาคตสทฺธา ตโตเอว อจลา
อวิกมฺปา สุฏฺุ ปติฏฺิตา. "อตฺถี"ติ ปทํ อาเนตฺวา สมฺพนฺธิตพฺพํ. อริยกนฺตนฺติ
อริยานํ กนฺตํ ปิยายิตํ ภวนฺตเรปิ อวิชหนโต. ปสํสิตนฺติ พุทฺธาทีหิ ปสฏฺ,
วณฺณิตํ โถมิตํ อตฺถีติ โยชนา. ตํ ปเนตํ สีลํ คหฏฺสีลํ ปพฺพชิตสีลนฺติ ทุวิธํ.
ตตฺถ คหฏฺสีลํ นาม ปญฺจสิกฺขาปทสีลํ, ยํ คหฏฺเน รกฺขิตุํ สกฺกา. ปพฺพชิตสีลํ นาม
ทสสิกฺขาปทสีลํ อุปาทาย สพฺพํ จตุปาริสุทฺธิสีลํ, ตยิทํ สพฺพมฺปิ อขณฺฑาทิภาเวน
อปรามฏฺตาย "กลฺยาณนฺ"ติ เวทิตพฺพํ.
      สํเฆ ปสาโท ยสฺสตฺถีติ "สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสํโฆ"ติอาทินา อริยสํเฆ
ปสาโท สทฺธา ยสฺส ปุคฺคลสฺส อตฺถิ อจโล สุปฺปติฏฺิโตติ อาเนตฺวา โยเชตพฺพํ.
อุชุภูตญฺจ ทสฺสนนฺติ ทิฏฺิวงฺกาภาวโต กิเลสวงฺกาภาวโต จ อุชุภูตํ อกุฏิลํ
อชิมฺห กมฺมสฺสกตาทสฺสนญฺเจว สปจฺจยนามรูปทสฺสนญฺจาติ ทุวิธมฺปิ ทสฺสนํ ยสฺส
อตฺถิ อจลํ สุปฺปติฏฺิตนฺติ โยชนา. อทลิทฺโทติ ตํ อาหุ สทฺธาธนํ สีลธนํ สุตธนํ
จาคธนํ ปญฺาธนนฺติ อิเมสํ สุวิสุทฺธานํ ธนานํ อตฺถิตาย "อทลิทฺโท"ติ ตํ
ตาทิสํ ปุคฺคลํ พุทฺธาทโย อริยา อาหุ. อโมฆํ ตสฺส ชีวิตํ ตสฺส ตถารูปสฺส
ชีวิตํ ทิฏฺธมฺมิกาทิอตฺถาธิคเมน อโมฆํ อวญฺฌํ, สผลเมวาติ อาหูติ อตฺโถ.
      ตสฺมาติ ยสฺมา ยถาวุตฺตสทฺธาทิคุณสมนฺนาคโต ปุคฺคโล "อทลิทฺโท อโมฆ-
ชีวิโต"ติ วุจฺจติ, ตสฺมา อหมฺปิ ตถารูโป ภเวยฺยนฺติ. สทฺธญฺจ ฯเปฯ สาสนนฺติ
"สพฺพปาปสฺส อกรณนฺ"ติอาทินา ๒- วุตฺตํ พุทฺธานํ สาสนํ อนุสฺสรนฺโต กุลปุตฺโต
วุตฺตปฺปเภทํ สทฺธญฺเจว สีลญฺจ ธมฺมทสฺสนเหตุกํ ธมฺเม สุนิจฺฉยา วิโมกฺขภูตํ
ปสาทญฺจ อนุยุญฺเชยฺย วฑฺเฒยฺยาติ.
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. นิพฺพินฺทิตํ โลกิยสทฺธาทิโต อุทฺธริตฺวา โลกุตฺตรสทฺธาทิเก
@ปติฏฺเปตฺวา   ขุ.ธมฺม. ๒๕/๑๘๓/๔๙ อานนฺทตฺเถรปญฺหวตฺถุ,
@ที.มหา. ๑๐/๙๐/๔๓ มหาปทานสุตฺต
      เอวํ เถโร ภิกฺขูนํ ธมฺมเทสนามุเขน อตฺตนิ วิชฺชมาเน คุเณ ปกาเสนฺโต
อญฺ พฺยากาสิ.
                    สิริมิตฺตตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺิตา.
                         ---------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๓ หน้า ๑๖๘-๑๗๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=3848&modeTY=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=3848&modeTY=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=367              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6829              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6961              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6961              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]