ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๓ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๒ (ปรมตฺถที.๒)

                    ๓๓๑. ๙. จนฺทนตฺเถรคาถาวณฺณนา
         ชาตรูเปนาติอาทิกา อายสฺมโต จนฺทนตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ?
         อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต
อิโต เอกตึเส กปฺเป พุทฺธสุญฺเญ โลเก รุกฺขเทวตา หุตฺวา นิพฺพตฺโต สุทสฺสนํ
นาม ปจฺเจกพุทฺธํ ปพฺพตนฺตเร วสนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส กุฏชปุปฺเผหิ ปูชํ
อกาสิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ
วิภวสมฺปนฺเน กุเล นิพฺพตฺติตฺวา จนฺทโนติ ลทฺธนาโม วยปฺปตฺโต ฆราวาสํ วสนฺโต
สตฺถุ สนฺติเก ธมฺมํ สุตฺวา โสตาปนฺโน อโหสิ. โส เอกํ ปุตฺตํ ลภิตฺวา ฆราวาสํ
ปหาย ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนาย กมฺมฏฺฐานํ คเหตฺวา อรญฺเญ วิหรนฺโต สตฺถารํ
วนฺทิตุํ สาวตฺถึ อาคโต สุสาเน วสติ, ตสฺส อาคตภาวํ สุตฺวา ปุราณทุติยิกา
อลงฺกตปฏิยตฺตา ทารกํ อาทาย มหตา ปริวาเรน เถรสฺส สนฺติกํ คจฺฉติ "อิตฺถี-
กุตฺตาทีหิ นํ ปโลเภตฺวา อุปฺปพฺพาเชสฺสามี"ติ. เถโร ตํ อาคจฺฉนฺตึ ทูรโตว
ทิสฺวา "อิทานิสฺสา อวิสโย ภวิสฺสามี"ติ ยถารทฺธํ วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตฺวา
ฉฬภิญฺโญ อโหสิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๑-:-
            "หิมวนฺตสฺสาวิทูเร         อจฺจโล ๒- นาม ปพฺพโต
             พุทฺโธ สุทสฺสโน นาม      วสเต ปพฺพตนฺตเร.
             ปุปฺผํ เหมวนฺตํ คยฺห       เวหาสํ อคมาสหํ
             ตตฺถทฺทสาสึ สมฺพุทฺธํ       โอฆติณฺณมนาสวํ.
             ปุปฺผํ กุฏชมาทาย         สิเร กตฺวาน อญฺชลึ ๓-
             พุทฺธสฺส อภิโรเปสึ        สยมฺภุสฺส มเหสิโน.
             เอกตึเส อิโต กปฺเป      ยํ ปุปฺผมภิปูชยึ
             ทุคฺคตึ นาภิชานามิ        พุทฺธปูชายิทํ ผลํ.
             กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
         ฉฬภิญฺโญ ปน หุตฺวา อากาเส ฐตฺวา ตสฺสา ธมฺมํ เทเสตฺวา สรเณสุ
จ สีเลสุ จ ปติฏฺฐาเปตฺวา สยํ อตฺตนา ปุพฺเพ วสิตฏฺฐานเมว คโต. สหายภิกฺขูหิ
"วิปฺปสนฺนานิ โข เต อาวุโส อินฺทฺริยานิ, กจฺจิ ตยา สจฺจานิ ปฏิวิทฺธานี"ติ
ปุฏฺโฐ:-
         [๒๙๙] "ชาตรูเปน สญฺฉนฺนา    ทาสีคณปุรกฺขตา
               องฺเกน ปุตฺตมาทาย     ภริยา มํ อุปาคมิ.
         [๓๐๐] ตญฺจ ทิสฺวาน อายนฺตึ    สกปุตฺตสฺส มาตรํ
               อลงฺกตํ สุวสนํ         มจฺจุปาสํว โอฑฺฑิตํ.
@เชิงอรรถ:  ขุ.อป. ๓๓/๑๐๗/๑๕๗ กุฏชปุปฺผิยตฺเถราปทาน (สฺยา)   ฉ.ม. วสโล
@ ปาลิ. กตฺวานหนฺตทา
         [๓๐๑] ตโต เม มนสีกาโร     โยนิโส อุทปชฺชถ
               อาทีนโว ปาตุรหุ       นิพฺพิทา สมติฏฺฐถ.
         [๓๐๒] ตโต จิตฺตํ วิมุจฺจิ เม    ปสฺส ธมฺมสุธมฺมตํ
               ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา  กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ
อิมาหิ คาถาหิ อตฺตโน ปฏิปตฺตึ กเถนฺโต อญฺญํ พฺยากาสิ.
         ตตฺถ ชาตรูเปน สญฺฉนฺนาติ ชาตรูปมเยน สีสูปคาทิอลงฺกาเรน อลงฺกรณ-
วเสน ปฏิจฺฉาทิตสรีรา, สพฺพาภรณภูสิตาติ อตฺโถ. ทาสีคณปุรกฺขตาติ ยถารหํ
อลงฺกตปฏิยตฺเตน อตฺตโน ทาสิคเณน ปุรโต กตา ปริวาริตาติ ๑- อตฺโถ. องฺเกน
ปุตฺตมาทายาติ "อปิ นาม ปุตฺตมฺปิ ทิสฺวา เคหสฺสิตสาโต ๒- ภเวยฺยา"ติ ปุตฺตํ
อตฺตโน องฺเกน คเหตฺวา.
         อายนฺตินฺติ อาคจฺฉนฺตึ. สกปุตฺตสฺส มาตรนฺติ มม โอรสปุตฺตสฺส ชนนึ,
มยฺหํ ปุราณทุติยิกนฺติ อตฺโถ. สพฺพมิทํ เถโร อตฺตโน กามราคสมุจฺเฉทํ
พหุมญฺญนฺโต วทติ. โยนิโส อุทปชฺชถาติ "เอวรูปาปิ นาม สมฺปตฺติ ชราพฺยาธิ-
มรเณหิ อภิภุยฺยติ, อโห สงฺขารา อนิจฺจา อธุวา อนสฺสาสิกา"ติ เอวํ โยนิโส-
มนสิกาโร อุปฺปชฺชิ. เสสํ เหฏฺฐา วุตฺตนยเมว.
                    จนฺทนตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                     -----------------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๓ หน้า ๒๗-๒๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=608&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=608&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=331              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6281              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6390              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6390              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]