อรรถกถาเล่มที่ ๓๔ ภาษาบาลีอักษรไทย
 เถรี.อ. (ปรมตฺถที.)

                    ๔๕๐. ๑๒. จนฺทาเถรีคาถาวณฺณนา
      ทุคฺคตาหํ ปุเร อาสินฺติอาทิกา จนฺทาย เถริยา คาถา.
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิการา ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ กุสลํ
อุปจินนฺตี อนุกฺกเมน สมฺภตวิโมกฺขสมฺภารา ปริปกฺกาณา อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท
อญฺตรสฺมึ พฺราหฺมณคาเม อปญฺาตสฺส พฺราหฺมณสฺส เคเห ปฏิสนฺธึ คณฺหิ.
ตสฺสา นิพฺพตฺติโต ปฏฺาย ตํ กุลํ โภเคหิ ปริกฺขยํ คตํ. สา อนุกฺกเมน วิญฺุตํ
ปตฺตา ๒- ทุกฺเขน ชีวติ. อถ ตสฺมึ เคเห อหิวาตโรโค อุปฺปชฺชิ. เตนสฺสา สพฺเพปิ
าตกา มรณพฺยสนํ ปาปุณึสุ. สา าติกฺขเย ชาเต อญฺตฺถ ชีวิตุํ อสกฺโกนฺตี
กปาลหตฺถา กุเล กุเล วิจริตฺวา ลทฺธลทฺเธน ภิกฺขาหาเรน ยาเปนฺตี เอกทิวสํ
ปฏาจาราย เถริยา ภตฺตวิสฺสคฺคฏฺานํ อคมาสิ. ภิกฺขุนิโย ตํ ทุกฺขิตํ ทุกฺขาภิภูตํ
ทิสฺวา ๓- สญฺชาตกรุณา ๔- ปิยสมุทาจาเรน สงฺคเหตฺวา ตตฺถ วิชฺชมาเนน อุปจาร-
มโนหเรน อาหาเรน สนฺตปฺเปสุํ. สา ตาสํ อาจารสีเล ปสีทิตฺวา เถริยา สนฺติกํ
อุปสงฺกมิตฺวา วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ. ตสฺสา เถรี ธมฺมํ กเถสิ. สา ตํ
ธมฺมํ สุตฺวา สาสเน อภิปฺปสนฺนา สํสาเร จ สญฺชาตสํเวคา ปพฺพชิ. ปพฺพชิตฺวา
@เชิงอรรถ: ๑ สี.,อิ. วิหริยาม  ๒ ฉ.ม. ปตฺวา
@๓ ฉ.ม. ขุทฺทาภิภูตํ ทิสฺวาน  ๔ ฉ.ม. สญฺชาตการุญฺา
จ เถริยา โอวาเท ตฺวา วิปสฺสนํ ปฏฺเปตฺวา ภาวนํ อนุยุญฺชนฺตี กตาธิการตาย
าณสฺส จ ปริปากํ คตตฺตา นจิรสฺเสว สห ปฏิสมฺภิทาหิ อรหตฺตํ ปตฺวา
อตฺตโน ปฏิปตฺตึ ปจฺจเวกฺขิตฺวา:-
       [๑๒๒] "ทุคฺคตาหํ ปุเร อาสึ        วิธวา จ อปุตฺติกา
              วินา มิตฺเตหิ าตีหิ        ภตฺตโจฬสฺส นาธิคํ.
       [๑๒๓]  ปตฺตํ ทณฺฑญฺจ คณฺหิตฺวา      ภิกฺขมานา กุลา กุลํ
              สีตุเณฺหน จ ฑยฺหนฺตี        สตฺต วสฺสานิ จาริหํ.
       [๑๒๔]  ภิกฺขุนึ ปุน ทิสฺวาน         อนฺนปานสฺส ลาภินึ
              อุปสงฺกมฺม อโวจํ          ปพฺพชฺชํ อนคาริยํ.
       [๑๒๕]  สา จ มํ อนุกมฺปาย        ปพฺพาเชสิ ปฏาจารา
              ตโต มํ โอวทิตฺวาน        ปรมตฺเถ นิโยชยิ.
       [๑๒๖]  ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา        อกาสึ อนุสาสนึ
              อโมโฆ อยฺยาโยวาโท      เตวิชฺชามฺหิ อนาสวา"ติ
อุทานวเสน อิมา คาถา อภาสิ.
      ตตฺถ ทุคฺคตาติ ทลิทฺทา. ปุเรติ ปพฺพชิตโต ปุพฺเพ. ปพฺพชิตกาลโต ปฏฺาย
หิ อิธ ปุคฺคโล โภเคหิ อฑฺโฒ วา ทลิทฺโท วาติ น วตฺตพฺโพ. คุเณหิ ปน
อยํ เถรี อฑฺฒาเยว. เตนาห "ทุคฺคตาหํ ปุเร อาสินฺ"ติ. วิธวาติ ธโว วุจฺจติ
สามิโก, ตทภาวา วิธวา, มตปติกาติ อตฺโถ. อปุตฺติกาติ ปุตฺตรหิตา. วินา มิตฺเตหิ
าตีหีติ ๑- มิตฺเตหิ พนฺธเวหิ ปริหีนา รหิตา. ภตฺตโจฬสฺส นาธิคนฺติ ภตฺตสฺส
โจฬสฺส จ ปาริปูรึ นาธิคจฺฉึ, เกวลํ ปน ภิกฺขาปิณฺฑสฺส ปิโลติกาขณฺฑสฺส ๒-
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อยํ ปาโ น ทิสฺสติ  ๒ สี. ปิโลติกากณฺฑสฺส
จ วเสน ฆาสจฺฉาทนมตฺตเมว อลตฺถนฺติ อธิปฺปาโย. เตนาห "ปตฺตํ ทณฺฑญฺจ
คณฺหิตฺวา"ติอาทึ.
      ตตฺถ ปตฺตนฺติ มตฺติกาภาชนํ. ทณฺฑนฺติ โคณสุนขาทีนํ ปริหรณทณฺฑกํ. ๑-
กุลา กุลนฺติ กุลโต กุลํ. สีตุเณฺหน จ ฑยฺหนฺตีติ วสนเคหาภาวโต สีเตน จ
อุเณฺหน จ ปีฬิยมานา.
      ภิกฺขุนินฺติ ปฏาจาราเถรึ สนฺธาย วทติ. ปุนาติ ปจฺฉา, สตฺตสํวจฺฉรโต
อปรภาเค.
      ปรมตฺเถติ ปรเม อุตฺตเม อตฺเถ, นิพฺพานคามินิยา ปฏิปทาย นิพฺพาเน
จ. นิโยชยีติ กมฺมฏฺานํ อาจิกฺขนฺตี นิโยเชสิ. เสสํ วุตฺตนยเมว.
                     จนฺทาเถรีคาถาวณฺณนา นิฏฺิตา.
                      ปญฺจกนิปาตวณฺณนา นิฏฺิตา.
                        ----------------
@เชิงอรรถ: ๑ สี. โคสุนขาทีนํ ปริหารกทณฺฑกํ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๔ หน้า ๑๕๒-๑๕๔.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=34&A=3282&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=34&A=3282&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=450
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=9266
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=9319
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=9319
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖
http://84000.org/tipitaka/read/?index_26