ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๔ ภาษาบาลีอักษรไทย เถรี.อ. (ปรมตฺถที.)

                    ๔๒๖. ๗. มิตฺตาเถรีคาถาวณฺณนา
      จาตุทฺทสึ ปญฺจทสินฺติอาทิกา อปราย มิตฺตาย ๑- เถริยา คาถา.
      อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิการา ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ กุสลํ
อุปจินนฺตี วิปสฺสิสฺส ภควโต กาเล ขตฺติยกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺวา
พนฺธุมสฺส รญฺโญ อนฺเตปุริกา หุตฺวา วิปสฺสิสฺส ภควโต สาวิกํ เอกํ ขีณาสวตฺเถรึ
ทิสฺวา ปสนฺนมานสา หุตฺวา ตสฺสา หตฺถโต ปตฺตํ คเหตฺวา ปณีตสฺส ขาทนียโภชนียสฺส
ปูเรตฺวา มหคฺเฆน สาฏกยุเคน สทฺธึ อทาสิ. สา เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ
สํสรนฺตี อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท กปิลวตฺถุสฺมึ สกฺยราชกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ
ปตฺวา สตฺถุ สนฺติเก ธมฺมํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺธา อุปาสิกา อโหสิ. สา อปรภาเค
มหาปชาปติยา ๒- สนฺติเก ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนาย ๓- กมฺมํ กโรนฺตี นจิรสฺเสว สห
ปฏิสมฺภิทาหิ อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๔-:-
             "นคเร พนฺธุมติยา            พนฺธุมา นาม ขตฺติโย
              ตสฺส รญฺโญ อหํ ๕- ภริยา     เอกชฺฌํ จารยามหํ. ๖-
              รโหคตา นิสีทิตฺวา           เอวํ จินฺเตสหํ ตทา
              อาทาย คมนียํ หิ            กุสลํ นตฺถิ เม กตํ.
@เชิงอรรถ:  ม. เมตฺตาย   ฉ.ม. มหาปชาปติโคตมิยา   ฉ.ม. กตปุพฺพกิจฺจา วิปสฺสนาย
@ ขุ.อป. ๓๓/๔๖/๒๘๘   ฉ.ม. อหุํ. เอวมุปริปิ   เอกจฺจํ วาทยามหํ (สฺยา)
              มหาภิตาปํ กฏุกํ             โฆรรูปํ สุทารุณํ
              นิรยํ นูน คจฺฉามิ            ตตฺถ เม นตฺถิ สํสโย.
              ราชานํ อุปสงฺกมฺม ๑-        อิทํ วจนมพฺรวึ
              เอกํ เม สมณํ เทหิ          โภชยิสฺสามิ ขตฺติย.
              อทาสิ เม มหาราชา         สมณํ ภาวิตินฺทฺริยํ
              ตสฺส ปตฺตํ คเหตฺวาน         ปรมนฺเนน ปูรยึ. ๒-
              ปูรยิตฺวา ปรมนฺนํ            คนฺธาเลปํ อกาสหํ
              ชาเลน ปิทหิตฺวาน           ปีตโจเลน ๓- ฉาทยึ.
              อารมฺมณํ มมํ เอตํ           สรามิ ยาวชีวิตํ
              ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา        ตาวตึสํ อคจฺฉหํ.
              ตึสานํ เทวราชูนํ            มเหสิตฺตมการยึ
              มนสา ปตฺถิตํ มยฺหํ           นิพฺพตฺติ จ ยถิจฺฉิตํ. ๔-
              วีสานํ จกฺกวตฺตีนํ            มเหสิตฺตมการยึ
              โอจิตตฺตาว ๕- หุตฺวาน       สํสรามิ ภวาภเว. ๖-
              สพฺพพนฺธนมุตฺตาหํ            อเปตา เม อุปาทิกา
              สพฺพาสวปริกฺขีณา            นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว.
              เอกนวุติโต กปฺเป           ยํ ทานมททึ ตทา
              ทุคฺคตึ นาภิชานามิ           ปิณฺฑปาตสฺสิทํ ผลํ.
              กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
@เชิงอรรถ:  อุปคนฺตฺวา (สฺยา)  ตปฺปยึ (สฺยา)  ฉ.ม. วตฺถยุเคน  ยถิจฺฉกํ (สฺยา)
@ อุปจิตตฺตา (สฺยา)  ฉ.ม. ภเวสฺวาหํ
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา อตฺตโน ปฏิปตฺตึ ปจฺจเวกฺขิตฺวา ปีติโสมนสฺสชาตา
อุทานวเสน:-
       [๓๑]  "จาตุทฺทสึ ปญฺจทสึ            ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺฐมี
              ปาฏิหาริยปกฺขญฺจ            อฏฺฐงฺคสุสมาคตํ.
       [๓๒]   อุโปสถํ อุปาคจฺฉึ            เทวกายาภินนฺทินี
              สาชฺช เอเกน ภตฺเตน        มุณฺฑา สงฺฆาฏิปารุตา
              เทวกายํ น ปตฺเถหํ          วิเนยฺย หทเย ทรนฺ"ติ
อิมา เทฺว คาถา อภาสิ.
      ตตฺถ จาตุทฺทสึ ปญฺจทสินฺติ จตุทฺทสนฺนํ ปูรณี จาตุทฺทสี, ปญฺจทสนฺนํ
ปูรณี ปญฺจทสี, ตํ จาตุทฺทสึ ปญฺจทสึ จ, ปกฺขสฺสาติ สมฺพนฺโธ. อจฺจนฺตสํโยเค
เจตํ อุปโยควจนํ. ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺฐมี, ตญฺจาติ โยชนา. ปาฏิหาริยปกฺขญฺจาติ
ปริหรณกปกฺขญฺจ จาตุทฺทสีปญฺจทสีอฏฺฐมีนํ ยถากฺกมํ อาทิโต อนฺตโต วา
ปเวสนิคฺคมวเสน อุโปสถสีลสฺส ปริหริตพฺพปกฺขญฺจ เตรสีปาฏิปทสตฺตมีนวมีสุ จาติ
อตฺโถ. อฏฺฐงฺคสุสมาคตนฺติ ปาณาติปาตา เวรมณีอาทีหิ อฏฺฐหิ องฺเคหิ สุฏฺฐุ
สมนฺนาคตํ. อุโปสถํ อุปาคจฺฉินฺติ อุปวาสํ อุปคมึ, อุปวสินฺติ อตฺโถ. ยํ สนฺธาย
วุตฺตํ:-
                   "ปาณํ น หเน น จาทินฺนมาทิเย
                    มุสา น ภาเส น จ มชฺชโป สิยา
                    อพฺรหฺมจริยา วิรเมยฺย เมถุนา
                    รตฺตึ น ภุญฺเชยฺย วิกาลโภชนํ.
                    มาลํ น ธาเร น จ คนฺธมาจเร
                    มญฺเจ ฉมายํว สเยถ สนฺถเต
                   เอตํ หิ อฏฺฐงฺคิกมาหุโปสถํ
                   พุทฺเธน ทุกฺขนฺตคุนา ปกาสิตนฺ"ติ. ๑-
      เทวกายาภินนฺทินีติ ตตฺรูปปตฺติอากงฺขาวเสน จาตุมหาราชิกาทึ เทวกายํ
อภิปตฺเถนฺตี อุโปสถํ อุปาคจฺฉินฺติ โยชนา. สาชฺช เอเกน ภตฺเตนาติ สา อหํ
อชฺช อิมสฺมึเยว ทิวเส เอเกน ภตฺตโภชนกฺขเณน. มุณฺฑา สงฺฆาฏิปารุตาติ
มุณฺฑิตเกสา สงฺฆาฏิปารุตสรีรา จ หุตฺวา ปพฺพชิตาติ อตฺโถ. เทวกายํ น
ปตฺเถหนฺติ อคฺคมคฺคสฺสาปิ ๒- อธิคตตฺตา กญฺจิ เทวนิกายํ อหํ น ปตฺถเย. เตเนวาห
"วิเนยฺย หทเย ทรนฺ"ติ, จิตฺตคตํ กิเลสทรถํ สมุจฺเฉทวเสน วิเนตฺวาติ อตฺโถ.
อิทเมว จสฺสา อญฺญาพฺยากรณํ อโหสิ.
                     มิตฺตาเถรีคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                      --------------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๔ หน้า ๔๕-๔๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=34&A=964&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=34&A=964&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=426              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=9017              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=9079              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=9079              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]