ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๕ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๑ เอกนิปาต(๑)

                    ๔ กุลาวกวคฺควณฺณนา
                      ----------
                      ๑ กุลาวกชาตกํ
     กุลาวกาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต อปริสฺสาเวตฺวา
ปานียํ ปีตํ ภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     สาวตฺถิโต กิร เทฺว สหายกา ทหรา ภิกฺขู ชนปทํ คนฺตฺวา เอกสฺมึ
ผาสุกฏฺฐาเน ยถาชฺฌาสยํ วสิตฺวา สมฺมาสมฺพุทฺธํ ปสฺสิสฺสามาติ ปุน
ตโต นิกฺขมิตฺวา เชตวนาภิมุขา ปายึสุ ฯ เอกสฺส หิ ปริสฺสาวนํ
อตฺถิ เอกสฺส นตฺถิ ฯ เทฺวปิ เอกโต ปานียํ ปริสฺสาเวตฺวา ปิวนฺติ ฯ
เต เอกทิวสํ วิวาทํ อกํสุ ฯ ปริสฺสาวนสามิโก อิตรสฺส ปริสฺสาวนํ
อทตฺวา สยเมว ปานียํ ปริสฺสาเวตฺวา ปิวิ ฯ อิตโร ปน ปริสฺสาวนํ
อลภิตฺวา ปิปาสํ สนฺธาเรตุํ อสกฺโกนฺโต อปริสฺสาวิตํ ปานียํ ปิวิ ฯ
เต อุโภปิ อนุปุพฺเพน เชตวนํ อาคนฺตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา นิสีทึสุ ฯ
สตฺถา สมฺโมทนียํ กถํ กเถตฺวา กุโต อาคตตฺถาติ ปุจฺฉิ ฯ ภนฺเต มยํ
โกสลชนปเท เอกสฺมึ คามเก วสิตฺวา ตโต นิกฺขมิตฺวา ตุมฺหากํ
ทสฺสนตฺถาย อาคตาติ ฯ กจฺจิ ปน โว สมคฺคา อาคตตฺถาติ ฯ
อปริสฺสาวนโก อาห อยํ ภนฺเต อนฺตรามคฺเค มยา สทฺธึ
วิวาทํ กตฺวา ปริสฺสาวนํ นาทาสีติ ฯ อิตโร อาห อยํ ภนฺเต
อปริสฺสาเวตฺวาว ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ปิวีติ ฯ สจฺจํ กิร ตฺวํ
ภิกฺขุ ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ปิวีติ ฯ อาม ภนฺเต อปริสฺสาวิตํ
อุทกํ ปิวินฺติ ฯ สตฺถา ภิกฺขุ ปุพฺเพ ปณฺฑิตา เทวนคเร รชฺชํ
กาเรนฺตา ยุทฺธปราชิตา สมุทฺทปิฏฺเฐน ปลายนฺตา อิสฺสริยํ นิสฺสาย
ปาณวธํ น กริสฺสามาติ ตาว มฺหนฺตํ ยสํ ปริจฺจชิตฺวา สุปณฺณโปตกานํ
ชีวิตทานํ ทตฺวา รถํ นิวตฺตยึสูติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต มคธรฏฺเฐ ราชคเห เอโก มคธราชา รชฺชํ กาเรสิ ฯ
ตทา โพธิสตฺโต ยถา เอตรหิ สกฺโก ปุริเม อตฺตภาเว มคธรฏฺเฐ
มจลคามเก นิพฺพตฺติ เอวํ ตสฺมึเยว มจลคามเก มหากุลสฺส ปุตฺโต
หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ นามคหณทิวเส จสฺส มฆกุมาโรติ นามํ อกํสุ ฯ
โส วยปฺปตฺโต มฆมาณโวติ ปญฺญายิตฺถ ฯ อถสฺส มาตาปิตโร
สมานชาติยกุลโต ทาริกํ อานยึสุ ฯ โส ปุตฺตธีตาหิ วฑฺฒมาโน
ทานปติ อโหสิ ปญฺจ สีลานิ รกฺขติ ฯ ตสฺมิญฺจ คามเก ตึเสว กุลานิ
โหนฺติ ฯ เต จ ตึสกุลมนุสฺสา เอกทิวสํ คามมชฺเฌ ฐตฺวา คามกมฺมํ
กโรนฺติ ฯ โพธิสตฺโต ฐิตฏฺฐาเน ปาเทหิ ปํสุํ วิยูหิตฺวา ตํ ปเทสํ
รมฺมณียํ กตฺวา อฏฺฐาสิ ฯ อถญฺโญ เอโก อาคนฺตฺวา ตสฺมึ ฐาเน
ฐิโต ฯ โพธิสตฺโต อปรํ ฐานํ รมฺมณียํ กตฺวา อฏฺฐาสิ ฯ ตตฺถาปิ
อญฺโญ ฐิโต ฯ โพธิสตฺโต อปรมฺปิ อปรมฺปีติ สพฺเพสํปิ ฐิตฏฺฐานํ
รมฺมณียํ กตฺวา อปเรน สมเยน ตสฺมึ ฐาเน มณฺฑปํ กาเรสิ
มณฺฑปมฺปิ อปเนตฺวา สาลํ กาเรสิ ตตฺถ ผลกาสนานิ สนฺถริตฺวา
ปานียจาฏึ ฐเปสิ ฯ อปเรน สมเยน เตปิ เตตฺตึส ชนา โพธิสตฺเตน
สมานจฺฉนฺทา อเหสุํ ฯ เต โพธิสตฺโต ปญฺจสุ สีเลสุ ปติฏฺฐาเปตฺวา
ตโต ปฏฺฐาย เตหิ สทฺธึ ปุญฺญานิ กโรนฺโต วิจรติ ฯ เตปิ เตเนว
สทฺธึ ปุญฺญานิ กโรนฺตา กาลสฺเสว วุฏฺฐาย วาสิผรสุมุสลหตฺถา
จาตุมฺมหาปถาทีสุ มุสเลน ปาสาเณ อุพฺพตฺเตตฺวา ปวตฺเตนฺติ
ยานานํ อกฺขปฏิฆาตรุกฺเข หรนฺติ วิสมสมํ กโรนฺติ เสตุํ อตฺถรนฺติ
โปกฺขรณิโย ขณนฺติ สาลํ กโรนฺติ ทานานิ เทนฺติ สีลานิ รกฺขนฺติ ฯ
เอวํ เยภุยฺเยน สกลคามวาสิโน โพธิสตฺตสฺส โอวาเท
ฐตฺวา สีลานิ รกฺขึสุ ฯ อถ เนสํ คามโภชโก จินฺเตสิ
อหํ ปุพฺเพ เอเตสุ สุรํ ปิวนฺเตสุ ปาณาติปาตาทีนิ กโรนฺเตสุ
จาฏิกหาปณาทิวเสน เจว ทณฺฑพลิวเสน จ ธนํ ลภามิ อิทานิ
ปน มโฆ มาณโว สีลํ รกฺขาเปติ เตสํ ปาณาติปาตาทีนิ กาตุํ
น เทติ อิทานิ ปน โน ปญฺจ สีลานิ รกฺขาเปสฺสตีติ กุทฺโธ
ราชานํ อุปสงฺกมิตฺวา เทว พหู โจรา คามฆาตาทีนิ กโรนฺตา
วิจรนฺตีติ อาห ฯ ราชา ตสฺส วจนํ สุตฺวา คจฺฉ เต อาเนหีติ
อาห ฯ โส คนฺตฺวา สพฺเพปิ เต พนฺธิตฺวา อาเนตฺวา อิเม
อานีตา เทว โจราติ รญฺโญ อาโรเจสิ ฯ อถ ราชา เตสํ กมฺมํ
อโสเธตฺวาว หตฺถินา เน มทฺทาเปถาติ อาห ฯ ตโต สพฺเพปิ
เต ราชงฺคเณ นิปชฺชาเปตฺวา หตฺถึ อานยึสุ ฯ โพธิสตฺโต เตสํ
โอวาทํ อทาสิ ตุมฺเห สีลานิ อาวชฺเชถ เปสุญฺญการเก จ รญฺเญ จ
หตฺถิมฺหิ จ อตฺตโน สรีเร จ เอกสทิสเมว เมตฺตํ ภาเวถาติ ฯ
เต ตถา กรึสุ ฯ อถ เนสํ มทฺทนตฺถาย หตฺถึ อุปเนสุํ ฯ โส
อุปนียมาโนปิ น อุปคญฺฉิ มหาวิรวํ วิรวิตฺวา ปลายติ ฯ อถ
อญฺญํ อญฺญํ หตฺถึ อานยึสุ ฯ เตปิ ตเถว ปลายึสุ ฯ ราชา
เอเตสํ หตฺเถ กิญฺจิ โอสธํ ภวิสฺสติ วิจินถาติ อาห ฯ วิจินนฺตา
อทิสฺวา นตฺถิ เทวาติ อาหํสุ ฯ เตนหิ กิญฺจิ มนฺตํ ปริวตฺเตสฺสนฺติ
ปุจฺฉถ เน อตฺถิ โว ปริวตฺตนมนฺโตติ ฯ ราชปุริสา ปุจฺฉึสุ ฯ
โพธิสตฺโต อตฺถีติ อาห ฯ ราชปุริสา อตฺถิ กิร เทวาติ อาโรจยึสุ ฯ
ราชา สพฺเพปิ เต ปกฺโกสาเปตฺวา ตุมฺหากํ ชานนมนฺตํ กเถถาติ
อาห ฯ โพธิสตฺโต อโวจ เทว อญฺโญ อมฺหากํ มนฺโต นาม
นตฺถิ อมฺเห ปน เตตฺตึสมตฺตา ชนา ปาณํ น หนาม
อทินฺนํ นาทิยาม มิจฺฉาจารํ น จราม มุสาวาทํ น
ภณาม มชฺชํ น ปิวาม เมตฺตํ ภาเวม ทานํ เทม มคฺคํ สมํ
กโรม โปกฺขรณิโย ขณาม สาลํ กโรม อยํ อมฺหากํ มนฺโต
จ ปริตฺตญฺจ วฑฺฒิ จาติ ฯ ราชา เตสํ ปสนฺโน เปสุญฺญํ
การกสฺส สพฺพํ เคหวิภวํ ตญฺจ เตสญฺเญว ทาสํ กตฺวา อทาสิ
หตฺถิญฺจ คามญฺจ เตสญฺเญว อทาสิ ฯ เต ตโต ปฏฺฐาย ยถารุจิยา
ปุญฺญานิ กโรนฺตา จาตุมฺมหาปเถ มหนฺตํ สาลํ กาเรสฺสามาติ วฑฺฒกึ
ปกฺโกสาเปตฺวา สาลํ ปฏฺฐเปสุํ มาตุคาเมสุ ปน วิคตจฺฉนฺทตาย
ตสฺสา สาลาย มาตุคามานํ ปตฺตึ นาทํสุ ฯ
     เตน จ สมเยน โพธิสตฺตสฺส เคเห สุธมฺมา สุจิตฺตา
สุนนฺทา สุชาตาติ จตสฺโส อิตฺถิโย โหนฺติ ฯ ตาสุ สุธมฺมา วฑฺฒกินา
สทฺธึ เอกโต หุตฺวา ภาติก อิมาย สาลาย มํ เชฏฺฐกํ กโรหีติ
วตฺวา ลญฺจํ อทาสิ ฯ โส สาธูติ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา ปฐมเมว กณฺณิกรุกฺขํ
สุกฺขาเปตฺวา ตจฺเฉตฺวา วิชฺฌิตฺวา กณฺณิกํ นิฏฺฐาเปตฺวา วตฺเถน
ปลิเวเฐตฺวา ฐเปสิ ฯ อถ สาลํ นิฏฺฐาเปตฺวา กณฺณิกาโรปนกาเล
อโห อยฺยา เอกํ น สริมฺหาติ อาห ฯ กินฺนาม โภติ ฯ กณฺณิกํ
ลทฺธุํ วฏฺฏตีติ ฯ โหตุ อาหริสฺสามาติ ฯ อิทานิ ฉินฺนรุกฺเขน
กาตุํ น สกฺกา ปุพฺเพเยว ฉินฺทิตฺวา ตจฺเฉตฺวา วิชฺฌิตฺวา ฐปิตกณฺณิกํ
ลทฺธุํ วฏฺฏตีติ ฯ อิทานิ กึ กาตพฺพนฺติ ฯ สเจ กสฺสจิ เคเห
นิฏฺฐาเปตฺวา ฐปิตวิกฺกายิกกณฺณิกา อตฺถิ สา ปริเยสิตพฺพาติ ฯ
เต ปริเยสนฺตา สุธมฺมาย เคเห ทิสฺวา มูเลน น ลภึสุ สเจ มํ
สาลายํ ปตฺติกํ กโรถ ทสฺสามีติ วุตฺเต ปน มยํ มาตุคามานํ ปตฺตึ
นาทมฺหาติ อาหํสุ ฯ อถ เน วฑฺฒกี อาห อยฺยา ตุมฺเห กึ กเถถ
ฐเปตฺวา พฺรหฺมโลกํ อญฺญํ มาตุคามวิรหิตฏฺฐานํ นาม นตฺถิ คณฺหถ
กณฺณิกํ เอวํ สนฺเต อมฺหากํ กมฺมํ นิฏฺฐํ คมิสฺสตีติ ฯ เต สาธูติ กณฺณิกํ
คเหตฺวา สาลํ นิฏฺฐาเปตฺวา อาสนผลกานิ สนฺถริตฺวา ปานียจาฏิโย
ฐเปตฺวา ยาคุภตฺตาทีนิ นิพทฺธํ ปฏฺฐเปสุํ สาลํ ปากาเรน ปริกฺขิปิตฺวา
ทฺวารํ โยเชตฺวา อนฺโตปากาเร วาลุกํ อากิริตฺวา พหิปากาเร
ตาลปนฺติโย โรเปสุํ ฯ สุจิตฺตาปิ ตสฺมึ ฐาเน อุยฺยานํ กาเรสิ ฯ
ปุปฺผูปโค ผลูปโค รุกฺโข อสุโก นาม ตสฺมึ นตฺถีติ นาโหสิ ฯ
สุนนฺทาปิ ตสฺมึเยว ฐาเน โปกฺขรณึ กาเรสิ ปญฺจวณฺเณหิ ปทุเมหิ
สญฺฉนฺนํ รมฺมณียํ ฯ สุชาตา กิญฺจิ น อกาสิ ฯ โพธิสตฺโต
มาตุอุปฏฺฐานํ ปิตุอุปฏฺฐานํ กุเล เชฏฺฐาปจายิกมฺมํ สจฺจวาจํ อผรุสวาจํ
อปิสุณวาจํ มจฺเฉรวินยนฺติ อิมานิ สตฺต วตฺตปทานิ ปูเรตฺวา
          มาตาเปติภรํ ชนฺตุํ      กุเล เชฏฺฐาปจายินํ
          สณฺหํ สขิลสมฺภาสํ       เปสุเณยฺยปฺปหายินํ
          มจฺเฉรวินเย ยุตฺตํ      สจฺจํ โกธาภิภุํ นรํ
          ตํ เว เทวา ตาวตึสา   อาหุ สปฺปุริโส อิตีติ ฯ
เอวํ ปสํสิยภาวํ อาปชฺชิตฺวา ชีวิตปริโยสาเน ตาวตึสภวเน สกฺโก
เทวราชา หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ เตปิสฺส สหายา ตตฺเถว นิพฺพตฺตึสุ ฯ
     ตสฺมึ กาเล ตาวตึสภวเน อสุรา ปฏิวสนฺติ ฯ สกฺโก เทวราชา
กึ โน สาธารณรชฺเชนาติ อสุเร ทีพฺพปานํ ปาเยตฺวา มตฺเต สมาเน
ปาเทสุ คาหาเปตฺวา สิเนรุปาเท ขิปาเปสิ ฯ เต อสุรภวนเมว
ปาปุณึสุ ฯ อสุรภวนํ นาม สิเนรุสฺส เหฏฺฐิมตเล ตาวตึสเทว-
โลกปฺปมาณเมว ฯ ตตฺถ เทวานํ ปาริจฺฉตฺตโก วิย จิตฺตปาตลิ
นาม กปฺปฏฺฐิยรุกฺโข อโหสิ ฯ เต จิตฺตปาตลิยา ปุปฺผิตาย
ชานนฺติ นายํ อมฺหากํ เทวโลโก เทวโลกสฺมึ หิ ปาริจฺฉตฺตโก
ปุปฺผตีติ ฯ อถ เต ชรสกฺโก อมฺเห มตฺเต กตฺวา มหาสมุทฺทปิฏฺเฐ
ขิปิตฺวา อมฺหากํ เทวนครํ คณฺหิ เต มยํ เตน สทฺธึ ยุชฺฌิตฺวา
อมฺหากํ เทวนครเมว คณฺหิสฺสามาติ กปิลฺลิกา วิย ถมฺภํ สิเนรุํ
อนุสญฺจรมานา อุฏฺฐหึสุ ฯ สกฺโก อสุรา กิร อุฏฺฐิตาติ สุตฺวา
สมุทฺทปิฏฺเฐเยว อพฺภุคฺคนฺตฺวา ยุชฺฌมาโน เตหิ ปราชิโต
ทิยฑฺฒโยชนสติเกน เวชยนฺตรเถน ทกฺขิณสมุทฺทสฺส มตฺถเกน ปลายิตุํ
อารทฺโธ ฯ อถสฺส รโถ สมุทฺทปิฏฺเฐ เวเคน คจฺฉนฺโต สิมฺพลิวนํ
ปกฺขนฺโต ตสฺส คมนมคฺเค สิมฺพลิวนํ นฬวนํ วิย ภินฺทิตฺวา ฉินฺทิตฺวา
สมุทฺทปิฏฺเฐ ปตติ ฯ สุปณฺณโปตกา สมุทฺทปิฏฺเฐ ปริปตนฺตา
มหาวิรวํ วิรวึสุ ฯ สกฺโก มาตลึ ปุจฺฉิ สมฺม มาตลิ กึสทฺโท
นาเมส อติการุญฺญรโว วตฺตตีติ ฯ เทว ตุมฺหากํ รถเวเคน
วิจุณฺณิเต สิมฺพลิวเน ปตนฺเต สุปณฺณโปตกา มรณภยตชฺชิตา
เอกวิรวํ วิรวนฺตีติ ฯ มหาสตฺโต สมฺม มาตลิ มา อมฺเห
นิสฺสาย เอเต กิลมนฺตุ น มยํ อิสฺสริยํ นิสฺสาย ปาณวธกมฺมํ
กโรม เตสํ ปน อตฺถาย มยํ ชีวิตํ ปริจฺจชิตฺวา อสุรานํ ทสฺสาม
นิวตฺตเยตํ รถนฺติ วตฺวา อิมํ คาถมาห
               กุลาวกา มาตลิ สิมฺพลิสฺมึ
               อีสามุเขน ปริวชฺชยสฺสุ
               กามํ จชาม อสุเรสุ ปาณํ
               มายิเม ทิชา วิกุลาวา อเหสุนฺติ ฯ
     ตตฺถ กุลาวกาติ สุปณฺณโปตกาว ฯ มาตลีติ สารถึ
อามนฺเตสิ ฯ สิมฺพลิสฺมินฺติ ปสฺส เอเต สิมฺพลิรุกฺเข โอลมฺพนฺตา
ฐิตาติ ทสฺเสติ ฯ อีสามุเขน ปริวชฺชยสฺสูติ เอเต เอตสฺส รถสฺส
อีสามุเขน ยถา น หญฺญนฺติ เอวนฺเต ปริวชฺชยสฺสุ ฯ กามํ
จชาม อสุเรสุ ปาณนฺติ ยทิ อมฺเหสุ อสุรานํ ปาณํ จชนฺเตสุ
เอเตสํ โสตฺถิ โหติ กามํ จชาม เอกํเสเนว มยํ อสุเรสุ อมฺหากํ
ปาณํ จชาม ฯ มายิเม ทิชา วิกุลาวา อเหสุนฺติ อิเม ปน ทิชา
อิเม ปน ครุฬโปตกา วิทฺธสฺตวิจุณฺณิตกุลาวกตาย วิกุลาวา มา
อเหสุํ มา อมฺหากํ ทุกฺขํ เอเตสํ อุปริ ขิป นิวตฺตย รถนฺติ ฯ
     มาตลิสงฺคาหโก ตสฺส วจนํ สุตฺวา รถํ นิวตฺเตตฺวา อญฺเญน
มคฺเคน เทวโลกาภิมุขํ อกาสิ ฯ อสุรา ปน ตํ นิวตฺตมานเมว
ทิสฺวา อทฺธา อญฺเญหิปิ จกฺกวาเฬหิ สกฺกา อาคจฺฉนฺติ พลํ ลภิตฺวา
รโถ นิวตฺโต ภวิสฺสตีติ มรณภยภีตา ปลายิตฺวา อสุรภวนเมว
ปวิสึสุ ฯ สกฺโกปิ เทวนครํ ปวิสิตฺวา ทฺวีสุ เทวโลเกสุ
เทวคเณน ปริวุโต นครมชฺเฌ อฏฺฐาสิ ฯ ตสฺมึ ขเณ ปฐวึ
ภินฺทิตฺวา โยชนสหสฺสุพฺเพโธ เวชยนฺตปาสาโท อุฏฺฐหิ ฯ วิชยนฺเต
อุฏฺฐิตตฺตา เวชยนฺโตเตฺวว นามํ อกํสุ ฯ อถ สกฺโก ปุน
อสุรานํ อนาคมนตฺถาย ปน ปญฺจสุ ฐาเนสุ อารกฺขํ ฐเปสิ ฯ
ยํ สนฺธายวุตฺตํ
                อนฺตรา ทฺวินฺนํ อยุชฺฌปุรานํ
                ปญฺจวิธา ฐปิตา อภิรกฺขา
                อุรโค กโรติ ปยสฺส จ หารี
                มทนยุตฺตา จตุโร จ มหนฺตาติ ฯ
     เทฺว นครานิปิ ยุทฺเธเนว คเหตุํ อสกฺกุเณยฺยตาย อยุทฺธปุรานิ
นาม ชาตานิ เทวนครญฺจ อสุรนครญฺจ ฯ ยทา หิ อสุรา
พลวนฺตา โหนฺติ อถ เทเวหิ ปลายิตฺวา เทวนครํ ปวิสิตฺวา
ทฺวาเร ปิทหิเต อสุรานํ สตสหสฺสมฺปิ กิญฺจิ กาตุํ น สกฺโกติ ฯ
ยทา เทวา พลวนฺตา โหนฺติ อถ อสุเรหิ ปลายิตฺวา อสุรนครสฺส
ทฺวาเร ปิทหิเต สกฺกานํ สตสหสฺสมฺปิ กิญฺจิ กาตุํ น สกฺโกติ ฯ
อิติ อิมานิ เทฺว นครานิ อยุชฺฌปุรานิ นาม ฯ เตสํ อนฺตรา
เอเตสุ อุรคาทีสุ ปญฺจสุ ฐาเนสุ สกฺเกน รกฺขา ฐปิตา ฯ
ตตฺถ อุรคสทฺเทน นาคา คหิตา ฯ เต อุรคา อุทเก พลวนฺตา
โหนฺติ ตสฺมา สิเนรุสฺส ปฐมาลินฺเท เตสํ อารกฺขา ฯ กโรติสทฺเทน
สุปณฺณา คหิตา ฯ เตสํ กิร กโรติ นาม ปานโภชนํ เตน
นามํ ลภึสุ ทุติยาลินฺเท เตสํ อารกฺขา ฯ ปยสฺส หาริสทฺเทน
กุมฺภณฺฑา คหิตา ฯ ทานวรกฺขสา กิร เต ตติยาลินฺเท
เตสํ อารกฺขา ฯ มทนยุตสทฺเทน ยกฺขา คหิตา ฯ วิสมจาริโน
กิร เต ยุทฺธโสณฺฑา จตุตฺถาลินฺเท เตสํ อารกฺขา ฯ จตุโร
จ มหนฺตาติ จตฺตาโร มหาราชาโน วุตฺตา ฯ ปญฺจมาลินฺเท เตสํ
อารกฺขา ฯ ตสฺมา ยทิ อสุรา กุปิตา อาวิลจิตฺตา เทวปุรํ
อุปยนฺติ ปญฺจวิเธสุ ยุทฺเธสุ ยํ คิริโน ปฐมํ ปริภณฺฑํ ตํ
อุรคา ปฏิพาหิย ติฏฺฐนฺติ ฯ เอวํ เสเสสุ เสสา ฯ
     อิเมสุ ปน ปญฺจสุ ฐาเนสุ อารกฺขํ ฐเปตฺวา สกฺเก เทวานมินฺเท
ทิพฺพสมฺปตฺตึ อนุภวมาเน สุธมฺมา จวิตฺวา ตสฺเสว ปาทปริจาริกา
หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ กณฺณิกาย ทินฺนนิสฺสนฺเทน จสฺสา
ปญฺจโยชนสติกา สุธมฺมา นาม เทวสภา อุทปาทิ ยตฺถ
ทิพฺพเสตจฺฉตฺตสฺส เหฏฺฐา โยชนปฺปมาเณ กาญฺจนปลฺลงฺเก นิสินฺโน
สกฺโก เทวานมินฺโท เทวมนุสฺสานํ กตฺตพฺพกิจฺจานิ กโรติ ฯ สุจิตฺตาปิ
จวิตฺวา ตสฺเสว ปาทปริจาริกา หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ อุยฺยานสฺส
กรณนิสฺสนฺเทน จสฺสา จิตฺตลตาวนํ นาม อุยฺยานํ อุทปาทิ ฯ
สุนนฺทาปิ จวิตฺวา ตสฺเสว ปาทปริจาริกา หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ
โปกฺขณีนิสฺสนฺเทน จสฺสา นนฺทา นาม โปกฺขรณี อุทปาทิ ฯ
     สุชาตา ปน กุสลกมฺมสฺส อกตตฺตา เอกสฺมึ อรญฺเญ กนฺทราย
พกสกุณิกา หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ สกฺโก สุชาตา น ปญฺญายติ กหํ นุ โข
นิพฺพตฺตาติ อาวชฺเชนฺโต ตํ ทิสฺวา ตตฺถ คนฺตฺวา ตํ อาทาย
เทวโลกํ คนฺตฺวา  ตสฺสา รมฺมณียํ เทวนครํ สุธมฺมาเทวสภํ
จิตฺตลตาวนํ นนฺทโปกฺขรณิญฺจ ทสฺเสตฺวา เอตา กุสลํ
กตฺวา มยฺหํ ปาทปริจาริกา หุตฺวา นิพฺพตฺตา ตฺวํ ปน กุสลํ
อกตฺวา ติรจฺฉานโยนิยํ นิพฺพตฺตา อิโต ปฏฺฐาย สีลํ รกฺขาหีติ
ตํ โอวทิตฺวา ปญฺจสุ สีเลสุ ปติฏฺฐาเปตฺวา ตตฺเถว เนตฺวา
วิสฺสชฺเชสิ ฯ สาปิ ตโต ปฏฺฐาย สีลํ รกฺขติ ฯ สกฺโก
กติปาหจฺจเยน สกฺกา นุ โข สีลํ รกฺขิตุนฺติ คนฺตฺวา มจฺฉรูเปน
อุตฺตาโน หุตฺวา ปุรโต นิปชฺชิ ฯ สา มตมจฺฉโกติ สญฺญาย
สีเส อคฺคเหสิ ฯ มจฺโฉ นงฺคุฏฺฐํ จาเลสิ ฯ อถ นํ ชีวติ
มญฺเญติ วิสฺสชฺเชติ ฯ สกฺโก สาธุ สาธุ สกฺขิสฺสสิ สีลํ
รกฺขิตุนฺติ เทวโลกํ อคมาสิ ฯ สา ตโต จุตา พาราณสิยํ
กุมฺภการเคเห นิพฺพตฺติ ฯ
     สกฺโก กหํ นุ โข นิพฺพตฺตาติ ตตฺถ นิพฺพตฺตภาวํ ญตฺวา
สุวณฺณเอลาฬุกานํ ยานกํ ปูเรตฺวา มชฺเฌ คามสฺส มหลฺลกเวเสน
นิสีทิตฺวา เอลาฬุกานิ คณฺหถาติ อุคฺโฆเสสิ ฯ มนุสฺสา อาคนฺตฺวา
เทหิ ตาตาติ อาหํสุ ฯ อหํ สีลรกฺขกานํ ทมฺมิ ตุมฺเห สีลํ
รกฺขถาติ ฯ มยํ สีลํ นาม น ชานาม มูเลน เทหีติ ฯ น มยฺหํ
มูเลน อตฺโถ สีลรกฺขกานญฺเญวาหํ ทมฺมีติ ฯ มนุสฺสา โกจิ อยํ
นุ เอลาฬุโกติ ปกฺกมึสุ ฯ สุชาตา ตํ ปวตฺตึ สุตฺวา มยฺหํ อานีตํ
ภวิสฺสตีติ คนฺตฺวา เทหิ ตาตาติ อาห ฯ สีลํ รกฺขสิ อมฺมาติ ฯ
อาม สีลํ รกฺขามีติ ฯ อิทํ มยา ตุยฺหเมว อตฺถาย อาภตนฺติ
สทฺธึ ยานเกน เคหทฺวาเร ฐเปตฺวา ปกฺกามิ ฯ
     สาปิ ยาวชีวํ สีลํ รกฺขิตฺวา ตโต จุตา เวปจิตฺติอสุรินฺทสฺส
ธีตา หุตฺวา นิพฺพตฺติ สีลานิสํเสน อภิรูปา อโหสิ ฯ โส ตสฺสา
วยปฺปตฺตกาเล มยฺหํ ธีตา อตฺตโน รุจิตํ สามิกํ คณฺหตูติ อสุเร
สนฺนิปาเตสิ ฯ สกฺโก กหํ นุ โข สา นิพฺพตฺตาติ โอโลเกนฺโต
ตตฺถ นิพฺพตฺตภาวํ ญตฺวา สุชาตา จิตฺตรุจิตสามิกํ คณฺหนฺตี มํ
คณฺหิสฺสตีติ อสุรวณฺณํ มาเปตฺวา ตตฺถ อคมาสิ ฯ สุชาตํ
อลงฺกริตฺวา สนฺนิปาตฏฺฐานํ อาเนตฺวา จิตฺตรุจิตํ สามิกํ คณฺหาติ
อาหํสุ ฯ สา โอโลเกนฺตี สกฺกํ ทิสฺวา ปุพฺพสิเนหวเสน อยํ เม
สามิโกติ อคฺคเหสิ ฯ โส ตํ เทวนครํ อาเนตฺวา อฑฺฒเตยฺยานํ
นาฏกโกฏีนํ เชฏฺฐกํ กตฺวา ยาวตายุกํ ฐตฺวา ยถากมฺมํ คโต ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา เอวํ ภิกฺขุ ปุพฺเพ ปณฺฑิตา
เทวรชฺชํ การยมานา อตฺตโน ชีวิตํ ปริจฺจชนฺตาปิ ปาณาติปาตํ
น กรึสุ ตฺวํ นาม เอวรูเป นิยฺยานิกสาสเน ปพฺพชิตฺวา อปริสฺสาวิตํ
สปฺปาณกํ อุทกํ ปิวิสฺสสีติ ตํ ภิกฺขุํ ครหิตฺวา อนุสนฺธึ ฆเฏตฺวา
ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา มาตลิสงฺคาหโก อานนฺโท อโหสิ สกฺโก
ปน อหเมวาติ ฯ
                    กุลาวกชาตกํ ปฐมํ ฯ
                       ---------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๕ หน้า ๒๙๗-๓๐๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=35&A=6122&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=35&A=6122&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=31              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=212              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=208              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=208              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]