ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๕ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๑ เอกนิปาต(๑)

                    ๓ สมฺโมทมานชาตกํ
     สมฺโมทมานาติ อิทํ สตฺถา กปิลวตฺถุํ อุปนิสฺสาย นิโคฺรธาราเม
วิหรนฺโต ญาตกกลหํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     โส กุณาลชาตเก อาวิภวิสฺสติ ฯ ตทา ปน สตฺถา ญาตเก
อามนฺเตตฺวา มหาราชาโน ญาตกานํ อญฺญมญฺญํ วิคฺคโห นาม
น ยุตฺโต ติรจฺฉานคตาปิ หิ ปุพฺเพ สมคฺคกาเล ปจฺจามิตฺเต
อภิภวิตฺวา โสตฺถิมฺปตฺตา ยทา วิวาทมาปนฺนา ตทา มหาวินาสํ
ปตฺตาติ วตฺวา ญาติราชกุเลหิ ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
วฏฺฏกโยนิยํ นิพฺพตฺติตฺวา อเนกวฏฺฏกสหสฺสปริวาโร อรญฺเญ วสติ ฯ
ตทา เอโก วฏฺฏกลุทฺทโก เตสํ วสนฏฺฐานํ คนฺตฺวา วฏฺฏกวสฺสิตํ
กตฺวา เตสํ สนฺนิปติตภาวํ ญตฺวา เตสํ อุปริ ชาลํ ขิปิตฺวา ปริยนฺเตสุ
มทฺทนฺโต สพฺเพ เอกโต กตฺวา ปจฺฉึ ปูเรตฺวา ฆรํ คนฺตฺวา เต
วิกฺกิณิตฺวา เตน มูเลน ชีวิตํ กปฺเปสิ ฯ อเถกทิวสํ โพธิสตฺโต
เต วฏฺฏเก อาห อยํ สากุณิโก อมฺหากํ ญาตเก วินาสํ ปาเปสิ
อหํ เอกํ อุปายํ ชานามิ เยเนส อมฺเห คณฺหิตุํ น สกฺขิสฺสติ
อิโตทานิ ปฏฺฐาย เอเตน อมฺหากํ อุปริ ชาเล ขิตฺตมตฺเต เอเกกา
เอเกกสฺมึ ชาลกฺขิเก สีสํ ฐเปตฺวา ชาลํ อุกฺขิปิตฺวา อิจฺฉิตฏฺฐานํ
หริตฺวา เอกสฺมึ กณฺฏกคุมฺเพ ปริกฺขิปถ เอวํ สนฺเต เหฏฺฐาภาเคน
เตน ฐาเนน ปลายิสฺสามาติ ฯ เต สพฺเพ สาธูติ ปฏิสฺสุณึสุ ฯ
ทุติยทิวเส อุปริ ชาเล ขิตฺเต โพธิสตฺเตน วุตฺตนเยเนว ชาลํ
อุกฺขิปิตฺวา เอกสฺมึ กณฺฏกคุมฺเพ ขิปิตฺวา สยํ เหฏฺฐาภาเคน ตโต
ตโต ปลายึสุ ฯ สากุณิกสฺส คุมฺพโต ชาลํ โมเจนฺตสฺส โมเจนฺตสฺเสว
วิกาโล ชาโต ฯ โส ตุจฺฉหตฺโถว อคมาสิ ฯ ปุนทิวสโต ปฏฺฐายปิ
เต วฏฺฏกา ตเถว กโรนฺติ ฯ โสปิ ยาว สุริยสฺสฏฺฐงฺคมนา ชาลเมว
โมเจนฺโต กญฺจิ อลภิตฺวา ตุจฺฉหตฺโถว เคหํ คจฺฉติ ฯ อถสฺส
ภริยา กุชฺฌิตฺวา ตฺวํ ทิวเส ทิวเส ตุจฺฉหตฺโถ อาคจฺฉสิ อญฺญมฺปิ
เต พหิ โปสิตพฺพฏฺฐานํ อตฺถิ มญฺเญติ อาห ฯ สากุณิโก ภทฺเท
มม อญฺญํ โปสิตพฺพฏฺฐานํ นตฺถิ อปิจ โข ปน เต วฏฺฏกา
สมคฺคา หุตฺวา วิจรนฺติ มยา ขิตฺตมตฺตํ ชาลํ อาทาย กณฺฏกคุมฺเพ
ขิปิตฺวา คจฺฉนฺติ น โข ปเนเต สพฺพกาลเมว สมฺโมทมานา
วิหริสฺสนฺติ ตฺวํ มา จินฺตยิ ยทา เต วิวาทมาปชฺชิสฺสนฺติ ตทา
เต สพฺเพว อาทาย ตว มุขํ หาสมาโน อาคมิสฺสามีติ วตฺวา
ภริยาย อิมํ คาถมาห
          สมฺโมทมานา คจฺฉนฺติ     ชาลมาทาย ปกฺขิโน
          ยทา เต วิวทิสฺสนฺติ      ตทา เอหินฺติ เม วสนฺติ ฯ
     ตตฺถ ยทา เต วิวทิสฺสนฺตีติ ยสฺมึ กาเล เต วฏฺฏกา
นานาลทฺธิกา นานาคาหา หุตฺวา วิวทิสฺสนฺติ กลหํ กริสฺสนฺตีติ อตฺโถ ฯ
ตทา เอหินฺติ เม วสนฺติ ตสฺมึ กาเล สพฺเพปิ เต มม วสํ
อาคมิสฺสนฺติ อถาหํ เต คเหตฺวา ตว มุขํ หาสยนฺโต อาคมิสฺสามีติ
ภริยํ สมสฺสาเสติ ฯ
     กติปาหจฺจเยน เอโก วฏฺฏโก โคจรภูมึ โอตรนฺโต
อสลฺลกฺเขตฺวา อญฺญสฺส สีสํ อกฺกมิ ฯ อิตโร โก มํ สีสํ อกฺกมีติ
กุชฺฌิ อหํ อสลฺลกฺเขตฺวา อกฺกมึ มา กุชฺฌีติ วุตฺเตปิ กุชฺฌิเยว ฯ
เต ปุนปฺปุนํ กเถนฺตา ตฺวเมว มญฺเญ ชาลํ อุกฺขิปสีติ
อญฺญมญฺญํ วิวาทํ กรึสุ ฯ เตสุ วิวทนฺเตสุ โพธิสตฺโต จินฺเตสิ
วิวาทสฺส โสตฺถิภาโว นาม นตฺถิ อิทาเนว เต ชาลํ น
อุกฺขิปิสฺสนฺติ ตโต มหาวินาสํ ปาปุณิสฺสนฺติ สากุณิโก โอกาสํ
ลภิสฺสติ มยา อิมสฺมึ ฐาเน น สกฺกา วสิตุนฺติ ฯ โส อตฺตโน
ปริสํ อาทาย อญฺญตฺถ คโต ฯ สากุณิโกปิ โข กติปาหจฺจเยน
อาคนฺตฺวา วฏฺฏกวสฺสิตํ วสิตฺวา เตสํ สนฺนิปติตานํ อุปริ ชาลํ
ขิปิ ฯ อเถโก วฏฺฏโก ตุยฺหํ กิร ชาลํ อุกฺขิปนฺตสฺเสว
มตฺถกโลมานิ ปติตานิ อิทานิ อุกฺขิปาติ อาห ฯ อปโร ตุยฺหํ
กิร ชาลํ อุกฺขิปนฺตสฺเสว ทฺวีสุ ปกฺเขสุ ปตฺตานิ ปติตานิ อิทานิ
อุกฺขิปาติ อาห ฯ อิติ เตสํ ตฺวํ อุกฺขิป ตฺวํ อุกฺขิปาติ วทนฺตานํเยว
สากุณิโก ชาลํ สงฺขิปิตฺวา สพฺเพว เต เอกโต กตฺวา ปจฺฉึ
ปูเรตฺวา ภริยํ หาสมาโน เคหํ อคมาสิ ฯ
     สตฺถา เอวํ มหาราชาโน ญาตกานํ กลโห นาม น ยุตฺโต
กลโห หิ วินาสมูลเมว โหตีติ อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา อนุสนฺธึ
ฆเฏตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา อปณฺฑิตวฏฺฏโก เทวทตฺโต
อโหสิ ปณฺฑิตวฏฺฏโก ปน อหเมวาติ ฯ
                  สมฺโมทมานชาตกํ ตติยํ ฯ
                   ----------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๕ หน้า ๓๑๑-๓๑๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=35&A=6405&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=35&A=6405&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=33              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=225              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=223              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=223              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]