อรรถกถาเล่มที่ ๓๖ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๒ เอกนิปาต(๒)

                     ๗. มหาสุปินชาตกํ
     ลาวูนิ สีทนฺตีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต โสฬส มหาสุปิเน
อารพฺภ กเถสิ ฯ
     เอกทิวสํ กิร โกสลมหาราชา รตฺตึ นิทฺทูปคโต ปจฺฉิมยาเม
โสฬส มหาสุปิเน ทิสฺวา ภีตตสิโต ปพุชฺฌิตฺวา อิเมสํ สุปินานํ
ทิฏฺตฺตา กินฺนุ โข เม ภวิสฺสตีติ มรณภยตชฺชิโต สยนปิฏฺเ
นิสินฺนโกว วีตินาเมสิ ฯ อถ นํ ปภาตาย รตฺติยา พฺราหฺมณปุโรหิตา
อุปสงฺกมิตฺวา สุขํ สยิตฺถ มหาราชาติ ปุจฺฉึสุ ฯ กุโต
เม อาจริยา สุขํ อชฺชาหํ ปจฺจูสสมเย โสฬส มหาสุปิเน ปสฺสึ
โสมฺหิ เตสํ ทิฏฺกาลโต ปฏฺาย ภยมฺปตฺโตติ วเทถ มหาราช
สุตฺวา ชานิสฺสามาติ วุตฺเต พฺราหฺมณานํ ทิฏฺสุปิเน กเถตฺวา
กินฺนุ โข อิเมสํ ทิฏฺการณา ภวิสฺสตีติ อาห ฯ พฺราหฺมณา หตฺเถ
วิธุนึสุ ฯ กสฺมา หตฺเถ วิธุนถาติ จ วุตฺเต กกฺขฬา มหาราช
สุปินาติ ฯ กา เตสํ นิปฺผตฺติ ภวิสฺสตีติ ฯ รชฺชนฺตราโย โรคนฺตราโย
ชีวิตนฺตราโย จาติ อิเมสํ ติณฺณํ อนฺตรายานํ อญฺตโรติ ฯ
สปฺปฏิกมฺมา อปฺปฏิกมฺมาติ ฯ กามํ เอเต สุปินา อติผรุสตฺตา
อปฺปฏิกมฺมา มยมฺปน เต สปฺปฏิกมฺเม กริสฺสาม เอเต
ปฏิกฺกมาเปตุํ อสกฺโกนฺตานํ อมฺหากํ สิกฺขิตภาโว นาม กึ กริสฺสตีติ ฯ
กึ ปน กตฺวา อาจริยา ปฏิกฺกมาเปสฺสถาติ ฯ สพฺพจตุกฺเกน
ยญฺ ยชิสฺสาม มหาราชาติ  ฯ ราชา ภีตตสิโต เตนหิ อาจริยา
มม ชีวิตํ ตุมฺหากํ หตฺเถ โหตุ ขิปฺปํ เม โสตฺถึ กโรถาติ
อาห ฯ พฺราหฺมณา พหุธนํ ลภิสฺสาม พหุขชฺชโภชนํ อาหราเปสฺสามาติ
หฏฺตุฏฺา มา จินฺตยิตฺถ มหาราชาติ ราชานํ สมสฺสาเสตฺวา
ราชนิเวสนา นิกฺขมิตฺวา พหินคเร ยญฺาวาฏํ กตฺวา พหู
จตุปฺปทคเณ ถูนปฺปณีเต กตฺวา ปกฺขิคเณ สมาหริตฺวา
อิทญฺจิทญฺจ ลทฺธุํ วฏฺฏตีติ ปุนปฺปุนํ สญฺจรนฺติ ฯ
     อถ โข มลฺลิกา เทวี ตํ การณํ ตฺวา ราชานํ อุปสงฺกมิตฺวา
ปุจฺฉิ กึ นุ โข มหาราช พฺราหฺมณา ปุนปฺปุนํ สญฺจรนฺตีติ ฯ
สุขิตา ตฺวํ ภทฺเท อมฺหากํ กณฺณมูเล อาสีวิสํ สญฺจรนฺตํ น
ชานาสีติ ฯ กึ เอตํ มหาราชาติ ฯ มยา เอวรูปา ทุสฺสุปินา
ทิฏฺา พฺราหฺมณา ติณฺณํ อนฺตรายานํ อญฺตโร ปญฺายตีติ
วตฺวา เตสํ ปฏิฆาตาย ยญฺ ยชิสฺสามาติ วตฺวา ปุนปฺปุนํ
สญฺจรนฺตีติ ฯ กึ ปน เต มหาราช สเทวเก โลเก อคฺคพฺราหฺมโณ
สุปินานํ ปฏิกมฺมํ ปุจฺฉิโตติ ฯ กตโร ปน โส ภทฺเท สเทวเก โลเก
อคฺคพฺราหฺมโณติ ฯ สเทวเก โลเก อคฺคปุคฺคลํ สพฺพญฺุํ วิสุทฺธํ
นิกฺกิเลสํ ตถาคตํ โคตมํ มหาพฺราหฺมณํ น ชานาสิ โส หิ
ภควา สุปินนฺตรํ ชาเนยฺย คจฺฉ ตฺวํ ปุจฺฉ มหาราชาติ ฯ สาธุ
เทวีติ ราชา วิหารํ คนฺตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา นิสีทิ ฯ สตฺถา
มธุรสฺสรํ นิจฺฉาเรตฺวา กินฺนุ โข มหาราช อติปเคว อาคโตสีติ ฯ
อหํ ภนฺเต ปจฺจูสสมเย โสฬส มหาสุปิเน ทิสฺวา ภีโต พฺราหฺมณานํ
อาโรเจสึ พฺราหฺมณา กกฺขฬา มหาราช สุปินา เอเตสํ
ปฏิฆาตนตฺถาย สพฺพจตุกฺเกน ยญฺ ยชิสฺสามาติ ยญฺ สชฺชนฺติ พหู
ปาณา มรณภยตชฺชิตา ตุมฺเห สเทวเก โลเก อคฺคปุคฺคลา
อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อุปาทาย นตฺถิ โส เยฺยธมฺโม โย โว
าณมุเข อาปาถํ นาคจฺฉติ เอเตสํ เม สุปินานํ นิปฺผตฺตึ กเถถ
ภควาติ ฯ เอวเมว มหาราช สเทวเก โลเก เปตฺวา มํ อญฺโ
เอเตสํ สุปินานํ อนฺตรํ วา นิปฺผตฺตึ วา ชานิตุํ สมตฺโถ นาม
นตฺถิ อหํ เต กเถสฺสามิ อปิจ โข ปน ตฺวํ ทิฏฺนิยาเมเนว
สุปิเน กเถหีติ ฯ สาธุ ภนฺเตติ ราชา ทิฏฺนิยาเมเนว กเถตุํ
อารภิ
                 อุสภา รุกฺขา คาวิโย ควา จ
                 อสฺโส กํโส สิคาลี จ กุมฺโภ
                 โปกฺขรณี จ อปากจนฺทนํ
                 ลาวูนิ สีทนฺติ สิลา ปฺลวนฺติ
                 มณฺฑูกิโย กณฺหสปฺเป คิลนฺติ
                 กากํ สุวณฺณา ปริวารยนฺติ
                 ตสา วกา เอฬกานํ ภยา หีติ
อิมํ มาติกํ นิกฺขิปิตฺวา กเถสิ อหํ ภนฺเต เอกํ ตาว สุปินํ เอวํ
อทฺทสํ จตฺตาโร อญฺชนวณฺณา กาฬอุสภา ยุชฺฌิสฺสามาติ จตูหิ
ทิสาหิ ราชงฺคณํ อาคนฺตฺวา อุสภยุทฺธํ ปสฺสิสฺสามาติ มหาชเน
สนฺนิปติเต ยุชฺฌนาการํ ทสฺเสตฺวา นทิตฺวา คชฺชิตฺวา อยุชฺฌิตฺวาว
ปฏิกฺกนฺตา อิมํ  ปมํ สุปินํ อทฺทสํ อิมสฺส โก วิปาโกติ ฯ
มหาราช อิมสฺส วิปาโก เนว ตว น มม กาเล ภวิสฺสติ อนาคเต
ปน อธมฺมิกานํ กปณราชูนํ อธมฺมิกานํ จ มนุสฺสานํ กาเล โลเก
วิปริวตฺตมาเน กุสเล โอสฺสกฺเก อกุสเล อุสฺสนฺเน โลกสฺส
ปริหานกาเล เทโว น สมฺมา วสฺสิสฺสติ เมฆปาทา จ ฉิชฺชิสฺสนฺติ
สสฺสานิ มิลายิสฺสนฺติ ทุพฺภิกฺขํ ภวิสฺสติ วสฺสิตุกามา วิย จตูหิ
ทิสาหิ เมฆา อุฏฺหิตฺวา อิตฺถิกาหิ อาตเป ปตฺถฏานํ วีหิอาทีนํ
เตมนภเยน อนฺโต ปเวสิตกาเล ปุริเสสุ กุทฺทาลปิฏกหตฺเถสุ อาฬึ
พนฺธนตฺถาย นิกฺขนฺเตสุ วสฺสนาการํ ทสฺเสตฺวา คชฺชิตฺวา
วิชฺชุลตา นิจฺฉาเรตฺวา เต อุสภา วิย อยุชฺฌิตฺวา อวสฺสิตฺวาว
ปลายิสฺสนฺติ อยเมตสฺส วิปาโก ตุยฺหมฺปน ตปฺปจฺจยา โกจิ
อนฺตราโย นตฺถิ อนาคตํ อารพฺภ ทิฏฺโ สุปิโน เอส พฺราหฺมณา
ปน อตฺตโน ชีวิตวุตฺตึ นิสฺสาย กถยึสูติ ฯ เอวํ สตฺถา สุปินสฺส
นิปฺผตฺตึ กเถตฺวา อาห ทุติยํ กเถหิ มหาราชาติ ฯ ทุติยาหํ
ภนฺเต เอวํ อทฺทสํ ขุทฺทกรุกฺขา เจว คจฺฉา จ ปวึ ภินฺทิตฺวา
วิทตฺถิมตฺตมฺปิ รตนมตฺตมฺปิ อนุคนฺตฺวาว ปุปฺผนฺติ เจว ผลนฺติ จ
อมํ ทุติยํ อทฺทสํ อิมสฺส โก วิปาโกติ ฯ มหาราช อิมสฺสาปิ
วิปาโก โลกสฺส ปริหีนกาเล มนุสฺสานํ ปริตฺตายุกกาเล ภวิสฺสติ
อนาคตสฺมึ หิ สตฺตา ติพฺพราคา ภวิสฺสนฺติ อสมฺปตฺตวยาว
กุมาริโย ปุริสนฺตรํ คนฺตฺวา อุตุนิโย เจว คพฺภินิโย จ หุตฺวา
ปุตฺตธีตาหิ วฑฺฒิสฺสนฺติ ขุทฺทกรุกฺขานํ ปุปฺผํ วิย หิ ตาสํ
อุตุนิภาโว ผลํ วิย จ ปุตฺตธีตโร วฑฺฒิสฺสนฺติ อิโตนิทานมฺปิ
เต ภยํ นตฺถิ ตติยมฺปิ กเถหิ มหาราชาติ ฯ มหาคาวิโย ภนฺเต
ตทหุชาตานํ วจฺฉกานํ ขีรํ ปิวนฺติโย อทฺทสํ อยํ เม ตติโย
สุปิโน อิมสฺส โก วิปาโกติ ฯ อิมสฺสาปิ วิปาโก อนาคเตเยว
มนุสฺสานํ เชฏฺาปจายิกกมฺมสฺส นฏฺกาเล ภวิสฺสติ อนาคตสฺมึ
หิ สตฺตา มาตาปิตูสุ วา สสฺสุสสฺสุเรสุ วา ลชฺชํ อนุปฏฺเปตฺวา
สยเมว กุฏุมฺพํ สํวิทหิตฺวา ฆาสจฺฉาทนมตฺตมฺปิ มหลฺลกานํ ทาตุกามา
ทสฺสนฺติ อทาตุกามา น ทสฺสนฺติ มหลฺลกา อนาถา อสยํวสี
ทารเก อาราเธตฺวา ชีวิสฺสนฺติ ตทหุชาตานํ วจฺฉกานํ ขีรํ ปิวนฺติโย
มหาคาวิโย วิย อิโตนิทานมฺปิ เต ภยํ นตฺถิ จตุตฺถํ กเถหิ
มหาราชาติ ฯ ธุรวาเห ภนฺเต อาโรหปริณาหสมฺปนฺเน มหาโคเณ
ยุคปรมฺปราย อโยเชตฺวา ตรุเณ โคทมฺเม ธุเร โยเชนฺเต อทฺทสํ
เต ธุรํ วหิตุํ อสกฺโกนฺตา ฉฑฺเฑตฺวา อฏฺสุ สกฏานิ นปฺปวตฺตึสุ
อยํ เม จตุตฺโถ สุปิโน อิมสฺส โก วิปาโกติ ฯ อิมสฺสาปิ
วิปาโก อนาคเตเยว อธมฺมิกราชูนํ กาเล ภวิสฺสติ อนาคตสฺมึ
หิ อธมฺมิกกปณราชาโน ปณฺฑิตานํ ปเวณิกุสลานํ กมฺมนิตฺถรณสมตฺถานํ
มหามตฺตานํ ยสํ น ทสฺสนฺติ ธมฺมสภายํ วินิจฺฉยฏฺาเนปิ
ปณฺฑิเต โวหารกุสเล มหลฺลเก อมจฺเจ น เปสฺสนฺติ ตพฺพิปริตานมฺปน
ตรุณานํ ยสํ ทสฺสนฺติ ตถารูเปเอว วินิจฺฉยฏฺาเน เปสฺสนฺติ
เต ราชกมฺมานิ เจว ยุตฺตายุตฺตญฺจ อชานนฺตา เนว ตํ ยสํ
อุกฺขิปิตุํ สกฺขิสฺสนฺติ น ราชกมฺมานิ นิตฺถริตุํ เต อสกฺโกนฺตา
กมฺมธุรํ ฉฑฺเฑสฺสนฺติ มหลฺลกาปิ ปณฺฑิตา อมจฺจา ยสํ อลภนฺตา
กิจฺจานิ นิตฺถริตุํ สมตฺถาปิ กึ อมฺหากํ เอเตหิ มยํ พาหิรกา
ชาตา อพฺภนฺตริกา ตรุณา ทารกา ชานิสฺสนฺตีติ อุปฺปนฺนานิ
กมฺมานิ น รกฺขิสฺสนฺติ เอวํ สพฺพถาปิ เตสํ ราชูนํ หานิเยว
ภวิสฺสติ ธุรํ วหิตุํ อสมตฺถานํ วจฺฉทมฺมานํ ธุเร โยชิตกาโลวิย
ธุรวาหานญฺจ มหาโคณานํ ยุคปรมฺปราย อโยชิตกาโล วิย ภวิสฺสติ
อิโตนิทานมฺปิ เต ภยํ นตฺถิ ปญฺจมํ กเถหิ มหาราชาติ ฯ
ภนฺเต เอกํ อุภโตมุขํ อสฺสํ อทฺทสํ ตสฺส ทฺวีสุ ปสฺเสสุ ยวสํ
เทนฺติ โส ทฺวีหิ มุเขหิ ขาทติ อยํ เม ปญฺจโม สุปิโน
อิมสฺส โก วิปาโกติ ฯ อิมสฺสาปิ อนาคเต อธมฺมิกราชกาเลเยว
วิปาโก ภวิสฺสติ อนาคตสฺมึ หิ อธมฺมิกา พาลราชาโน อธมฺมิเก
โลลมนุสฺเส วินิจฺฉเย เปสฺสนฺติ เต ปาปปุญฺเสุ อนาทรา พาลา
สภายํ นิสีทิตฺวา วินิจฺฉยํ เทนฺตา อุภินฺนมฺปิ อฏฺฏปจฺจตฺถิกานํ
หตฺถโต ลญฺจํ คเหตฺวา ขาทิสฺสนฺติ อสฺโส วิย ทฺวีหิ มุเขหิ
ยวสํ ขาทติ อิโตนิทานมฺปิ เต ภยํ นตฺถิ ฉฏฺ กเถหิ มหาราชาติ ฯ
ภนฺเต มหาชโน สตสหสฺสคฺฆนิกํ สุวณฺณปาตึ สมฺมชฺชิตฺวา
อิธ ปสฺสาวํ กโรหีติ เอกสฺส ชรสิคาลสฺส อุปนาเมสิ ตํ ตตฺถ
ปสฺสาวํ กโรนฺตํ อทฺทสํ อยํ เม ฉฏฺโ สุปิโน อิมสฺส โก
วิปาโกติ ฯ อิมสฺสาปิ อนาคเตเยว วิปาโก ภวิสฺสติ อนาคตสฺมึ
หิ อธมฺมิกราชาโน ชาติสมฺปนฺนานํ กุลปุตฺตานํ อาสงฺกาย ยสํ น
ทสฺสนฺติ อกุลีนานํเยว ทสฺสนฺติ เอวํ มหากุลานิ ทุคฺคตานิ ภวิสฺสนฺติ
ลามกกุลานิ อิสฺสรานิ เต จ กุลีนปุริสา ชีวิตุํ อสกฺโกนฺตา
อิเม นิสฺสาย ชีวิสฺสามาติ อกุลีนานํ ธีตโร ทสฺสนฺติ อิติ ตาสํ
กุลธีตานํ อกุลีเนหิ สทฺธึ สํวาโส ชรสิคาลสฺส สุวณฺณปาติยํ
ปสฺสาวกรณสทิโส ภวิสฺสติ อิโตนิทานมฺปิ เต ภยํ นตฺถิ สตฺตมํ
กเถหิ มหาราชาติ ฯ ภนฺเต เอโก ปุริโส รชฺชุํ วฏฺเฏตฺวา ปาทมูเล
นิกฺขิปติ เตน นิสินฺนปีสฺส เหฏฺา สยิตา เอกา ฉาตสิคาลี ตสฺส
อชานนฺตสฺเสว ตํ ขาทติ เอวาหํ ตํ อทฺทสํ อยํ เม สตฺตโม
สุปิโน อิมสฺส โก วิปาโกติ ฯ อิมสฺสาปิ อนาคเตเยว วิปาโก
ภวิสฺสติ อนาคตสฺมึ หิ อิตฺถิโย ปุริสโลลา สุราโลลา อลงฺการโลลา
วิสิขาโลลา อามิสโลลา ภวิสฺสนฺติ ทุสฺสีลา ทุราจารา ตา
สามิเกหิ กสิโครกฺขาทีนิ กมฺมานิ กตฺวา กิจฺเฉน กสิเรน สมฺภตํ
ธนํ ชาเรหิ สทฺธึ สุรํ ปิวนฺติโย มาลาคนฺธวิเลปนํ ธารยมานา
อนฺโตเคเห อจฺจายิกมฺปิ กิจฺจํ อโนโลเกตฺวา เคหปริกฺเขปสฺส
อุปริภาเคนปิ ฉิทฺทฏฺาเนหิปิ ชาเร อุปธารยมานา เสฺว วปิตพฺพยุตฺตกํ
วีหิมฺปิ โกฏฺเฏตฺวา ยาคุภตฺตขชฺชกาทีนิ สมฺปาเทตฺวา ขาทมานา
วิลุมฺปิสฺสนฺติ เหฏฺาปีเก นิปนฺนา ฉาตสิคาลี วิย วฏฺเฏตฺวา
ปาทมูเล นิกฺขิตฺตรชฺชุํ อิโตนิทานมฺปิ เต ภยํ นตฺถิ อฏฺมํ
กเถหีติ ฯ ภนฺเต ราชทฺวาเร พหูหิ ตุจฺฉกุมฺเภหิ ปริวาเรตฺวา
ปิตํ เอกํ มหนฺตํ ปูริตกุมฺภํ อทฺทสํ จตฺตาโรปิ วณฺณา จตูหิ
ทิสาหิ จตูหิ อนุทิสาหิ จ ฆเฏหิ อุทกํ อาหริตฺวา ปูริตกุมฺภเมว
ปูเรนฺติ ปูริตปูริตํ อุทกํ อุตฺตริตฺวา ปลายติ เตปิ ตตฺเถว ปุนปฺปุนํ
อุทกํ อาสิญฺจนฺติ ตุจฺฉกุมฺเภ ปน โอโลเกนฺโตปิ นตฺถิ อยํ เม
อฏฺโม สุปิโน อิมสฺส โก วิปาโกติ ฯ อิมสฺสาปิ อนาคเตเยว
วิปาโก ภวิสฺสติ อนาคตสฺมึ หิ โลโก ปริหายิสฺสติ รฏฺ
นิโรชํ ภวิสฺสติ ราชาโน ทุคฺคตา กปณา ภวิสฺสนฺติ โย
อิสฺสโร ภวิสฺสติ ตสฺส ภณฺฑาคาเร สตสหสฺสมตฺตา กหาปณา
ภวิสฺสนฺติ เต เอวํ ทุคฺคตา สพฺเพ ชนปเท อตฺตโน วปกมฺมํ
กาเรสฺสนฺติ อุปทฺทูตา มนุสฺสา สเก กมฺมนฺเต ฉฑฺเฑตฺวา ราชูนญฺเว
อตฺถาย ปุพฺพนฺนาปรนฺนานิ จ วปนฺตา รกฺขนฺตา ลายนฺตา
มทฺทนฺตา ปเวเสนฺตา อุจฺฉุกฺเขตฺตานิ กโรนฺตา ยนฺตานิ กโรนฺตา
วาเหนฺตา ผาณิตาทีนิ ปจนฺตา ปุปฺผาราเม ผลาราเม  จ กโรนฺตา
ตตฺถ ตตฺถ นิปฺผนฺนานิ ปุพฺพนฺนาทีนิ อาหริตฺวา รญฺโ โกฏฺาคารํเยว
ปูเรสฺสนฺติ อตฺตโน เคเหสุ ตุจฺฉโกฏฺเ โอโลเกนฺตาปิ น
ภวิสฺสนฺติ ตุจฺฉกุมฺเภ อโนโลเกตฺวา ปูริตกุมฺภปูรณสทิสเมว ภวิสฺสติ
อิโตนิทานมฺปิ เต ภยํ นตฺถิ นวมํ กเถหีติ ฯ ภนฺเต เอกํ
ปญฺจวณฺณปฺปทุมสญฺฉนฺนํ คมฺภีรํ สพฺพโตติฏฺ โปกฺขรณึ อทฺทสํ
สมนฺตโต ทฺวิปทจตุปฺปทา โอตริตฺวา ตตฺถ ปานียํ ปิวนฺติ ตสฺสา
มชฺเฌ คมฺภีรฏฺาเน อุทกํ อาวิลํ ตีรปฺปเทเสสุ ทฺวิปทจตุปฺปทานํ
อกฺกมนฏฺาเน อจฺฉํ วิปฺปสนฺนํ อนาวิลํ เอวาหํ อทฺทสํ อยํ
เม นวโม สุปิโน อิมสฺส โก วิปาโกติ ฯ อิมสฺสาปิ อนาคเตเยว
วิปาโก ภวิสฺสติ อนาคตสฺมึ หิ ราชาโน อธมฺมิกา ภวิสฺสนฺติ
ฉนฺทาทิวเสน อคติคมนํ คจฺฉนฺตา รชฺชํ กาเรสฺสนฺติ ธมฺเมน วินิจฺฉยํ
นาม น ทสฺสนฺติ ลญฺจวิตฺตกา ภวิสฺสนฺติ ธนโลลา รฏฺวาสิเกสุ
เตสํ ขนฺติเมตฺตานุทฺทยา นาม น ภวิสฺสนฺติ กกฺขฬา ผรุสา
อุจฺฉุยนฺเต อุจฺฉคณฺิกา วิย มนุสฺเส ปีเฬนฺตา นานปฺปการํ พลึ
อุปฺปาเทตฺวา ธนํ คณฺหิสฺสนฺติ มนุสฺสา พลิปีฬิตา กิญฺจิ ทาตุํ
อสกฺโกนฺตา คามนิคมาทโย ฉฑฺเฑตฺวา ปจฺจนฺตํ คนฺตฺวา วาสํ
กปฺเปสฺสนฺติ มชฺฌิมชนปโท สุญฺโ ภวิสฺสติ ปจฺจนฺโต ฆนวาโส
เสยฺยถาปิ โปกฺขณิยา เวมชฺเฌ อุทกํ อาวิลํ ปริยนฺเต วิปฺปสนฺนํ
อิโตนิทานมฺปิ เต ภยํ นตฺถิ ทสมํ กเถหีติ ฯ ภนฺเต เอกิสฺสาเยว
กุมฺภิยา ปจฺจมานํ โอทนํ อปากํ อทฺทสํ อปากนฺติ วิจาเรตฺวา
วิภชิตฺวา ปิตํ วิย ตีหากาเรหิ ปจฺจมานํ เอกสฺมึ ปสฺเส อติกิลินฺโน
โหติ เอกสฺมึ อุตฺตณฺฑุโล เอกสฺมึ สุปกฺโก อยํ เม ทสฺโม สุปิโน
อิมสฺส โก วิปาโกติ ฯ อิมสฺสาปิ อนาคเตเยว วิปาโก ภวิสฺสติ
อนาคตสฺมึ หิ ราชาโน อธมฺมิกา ภวิสฺสนฺติ เตสุ อธมฺมิเกสุ
ราชยุตฺตาปิ พฺราหฺมณคหปติกาปิ เนคมชานปทาปีติ สมณพฺราหฺมเณ
อุปาทาย สพฺเพ มนุสฺสา อธมฺมิกา ภวิสฺสนฺติ ตโต เตสํ
อารกฺขเทวตา พลิปฺปฏิคฺคาหกเทวตา รุกฺขเทวตา อากาสฏฺกเทวตา
อธมฺมิกา ภวิสฺสนฺติ เอวํ เทวตาปิ อธมฺมิกา ภวิสฺสนฺติ
อธมฺมิกราชูนํ รชฺเช วาตา วิสมา ขรา วายิสฺสนฺติ เต
อากาสฏฺกวิมานานิ กมฺเปสฺสนฺติ เตสุ กมฺปิเตสุ เทวตา กุปิตา เทวํ
วสฺสิตุํ  น ทสฺสนฺติ วสฺสมาโนปิ สกลรฏฺเ เอกปฺปหาเรเนว น วสฺสิสฺสติ
วสฺสมาโนปิ สพฺพตฺถ กสิกมฺมสฺส วา วปกมฺมสฺส วา อุปกาโร
หุตฺวา น วสฺสิสฺสติ ยถา จ รฏฺเ เอวํ ชนปเทปิ คาเมปิ
เอกตฬาเกปิ เอกสเรปิ เอกปฺปหาเรน น วสฺสิสฺสติ ตฬากสฺส
อุปริภาเค วสฺสนฺโต เหฏฺาภาเค น วสฺสิสฺสติ เหฏฺา วสฺสนฺโต อุปริ
น วสฺสิสฺสติ เอกสฺมึ ภาเค สสฺสํ อติวสฺเสน นาเสสฺสติ เอกสฺมึ
อวสฺสนฺโต สสฺสํ มิลาเปสฺสติ เอกสฺมึ สมฺมา วสฺสมาโน
สมฺปาเทสฺสติ เอวํ เอกสฺส รญฺโ รชฺเช วุตฺตสสฺสา นิปฺปการา
ภวิสฺสนฺติ เอกกุมฺภิยา โอทโน วิย อิโตนิทานมฺปิ เต ภยํ นตฺถิ
เอกาทสมํ กเถหีติ ฯ ภนฺเต สตสหสฺสคฺฆนิกํ จนฺทนสารํ ปูติตกฺเกน
วิกฺกิณนฺเต อทฺทสํ อยํ เม เอกาทสโม สุปิโน อิมสฺส โก
วิปาโกติ ฯ อิมสฺสาปิ อนาคเตเยว มยฺหํ สาสเน ปริหายนฺเต
วิปาโก ภวิสฺสติ อนาคตสฺมึ หิ ปจฺจยโลลา อลชฺชี ภิกฺขู พหู
ภวิสฺสนฺติ เต มยา ปจฺจยโลลุปฺปํ นิมฺมเถตฺวา กถิตธมฺมเทสนํ
จีวราทิจตุปฺปจฺจยเหตุ ปเรสํ เทเสสฺสนฺติ ปจฺจเยหิ มุจฺจิตฺวา
นิสฺสรณปกฺเข ิตา นิพฺพานาภิมุขํ กตฺวา  เทเสตุํ น สกฺขิสฺสนฺติ
เกวลํ ปทพฺยญฺชนสมฺปตฺติญฺเจว มธุรสทฺทญฺจ   สุตฺวา มหคฺฆานิ
จีวราทีนิ ทสฺสนฺติ เจว ทาเปสฺสนฺติ จ อปเร อนฺตรวีถิจตุกฺกราช-
ทฺวาราทีสุ นิสีทิตฺวา กหาปณฑฺฒกหาปณปาทมาสกรูปาทีนิ นิสฺสาย
เทเสสฺสนฺติ อิติ มยา นิพฺพานคฺฆนกํ กตฺวา เทสิตธมฺมํ
จตุปฺปจฺจยตฺถาย เจว กหาปณฑฺฒกหาปณาทีนํ อตฺถาย จ วิกฺกิณิตฺวา
เทเสนฺตา สตสหสฺสคฺฆนิกํ จนฺทนสารํ ปูติตกฺเกน วิกฺกิณนฺตา วิย
ภวิสฺสนฺติ อิโตนิทานมฺปิ เต ภยํ นตฺถิ ทฺวาทสมํ กเถหีติ ฯ
ภนฺเต ตุจฺฉลาพูนิ อุทเก สีทนฺตานิ อทฺทสํ อิมสฺส โก วิปาโกติ ฯ
อิมสฺสาปิ อนาคเต อธมฺมิกราชกาเล โลเก วิปริวตฺตนฺเตเยว วิปาโก
ภวิสฺสติ ตทา หิ ราชาโน ชาติสมฺปนฺนานํ กุลปุตฺตานํ ยสํ น
ทสฺสนฺติ อกุลีนานํเยว ทสฺสนฺติ เต อิสฺสรา ภวิสฺสนฺติ อิตเร
ทลิทฺทา ราชสมฺมุเขปิ ราชทฺวาเรปิ อมจฺจสมฺมุเขปิ วินิจฺฉยฏฺาเนปิ
ตุจฺฉลาพุสทิสานํ อกุลีนานญฺเว กถา โอสีทิตฺวา ิตา วิย นิจฺจลา
สุปฺปติฏฺิตา ภวิสฺสนฺติ สงฺฆสนฺนิปาเตปิ สงฺฆกมฺมคณกมฺมฏฺาเนสุ
เจว ปตฺตจีวรปริเวณาทิวินิจฺฉยฏฺาเนสุ จ ทุสฺสีลานํ ปาปปุคฺคลานํเยว
กถา นิยฺยานิกา ภวิสฺสนฺติ น ลชฺชีนํ ภิกฺขูนํ เอวํ สพฺพถาปิ
ตุจฺฉลาพุสีทนกาโล วิย ภวิสฺสติ อิโตนิทานมฺปิ เต ภยํ นตฺถิ
เตรสมํ กเถหีติ ฯ ภนฺเต มหนฺตา กูฏาคารปฺปมาณา ฆนสิลานาวา
วิย อุทเก ปฺลวมานา อทฺทสํ อิมสฺส โก วิปาโกติ ฯ อิมสฺสาปิ
ตาทิเสเยว กาเล วิปาโก ภวิสฺสติ ตทา หิ อธมฺมิกราชาโน
อกุลีนานํ ยสํ ทสฺสนฺติ เต อิสฺสรา ภวิสฺสนฺติ กุลีนา ทุคฺคตา
เตสุ น เกจิ คารวํ กริสฺสนฺติ อิตเรสุเยว กริสฺสนฺติ ราชสมฺมุเข วา
อมจฺจสมฺมุเข วา วินิจฺฉยฏฺาเน วา วินิจฺฉยกุสลานํ ฆนสิลาสทิสานํ
กุลปุตฺตานํ กถา น โอคาหิตฺวา ปติฏฺหิสฺสติ เตสุ กเถนฺเตสุ
กึ อิเม กเถนฺตีติ อิตเร ปริหาสเมว กริสฺสนฺติ ภิกฺขุสนฺนิปาเตปิ
วุตฺตปฺปกาเรสุ าเนสุ เนว เปสเล ภิกฺขู ครุกาตพฺเพ มญฺิสฺสนฺติ
นาปิ เตสํ กถา ปริโยคาหิตฺวา  ปติฏฺหิสฺสติ สิลานํ ปฺลวนกาโล
วิย ภวิสฺสติ อิโตนิทานมฺปิ เต ภยํ นตฺถิ จุทฺทสมํ กเถหีติ ฯ
ภนฺเต ขุทฺทกมธุกปุปฺผปฺปมาณา มณฺฑุกิโย มหนฺเต กณฺหสปฺเป
เวเคน อนุพนฺธิตฺวา อุปฺปลนาเล วิย ฉินฺทิตฺวา มํสํ ขาทิตฺวา
คิลนฺติโย อทฺทสํ อยํ จุทฺทสโม สุปิโน อิมสฺส โก วิปาโกติ ฯ
อิมสฺสาปิ โลเก ปริหายนฺเต อนาคเตเยว วิปาโก ภวิสฺสติ ตทา
หิ มนุสฺสา ติพฺพราคา ทุชฺชาติกา กิเลสานุวตฺตกา หุตฺวา ตรุณานํ
อตฺตโน ภริยานํ วเส วตฺติสฺสนฺติ เคเห ทาสกมฺมกราทโยปิ
โคมหิสาทโยปิ หิรญฺสุวณฺณมฺปิ สพฺพํ ตาสํเยว อายตฺตํ ภวิสฺสติ
อสุกํ หิรญฺสุวณฺณํ วา ปริจฺเฉทาทิชาตํ วา กหนฺติ วุตฺเต ยตฺถ
วา ตตฺถ วา โหตุ กึ ตุยฺหเมว พฺยาจาเรน ตฺวํ มยฺหํ
ฆเร สนฺตํ วา อสนฺตํ วา ชานิตุกาโม ชาโตสีติ วตฺวา นานปฺปกาเรหิ
อกฺโกสิตฺวา มุขสตฺตีหิ โกฏฺเฏตฺวา ทาสเจฏเก วิย วเส กตฺวา
อตฺตโน อิสฺสริยํ ปวตฺเตสฺสนฺติ เอวํ มธุกปุปฺผปฺปมาณานํ
มณฺฑุกโปติกานํ อาสีวิเส กณฺหสปฺเป คิลนกาโล วิย ภวิสฺสติ
อิโตนิทานมฺปิ เต ภยํ นตฺถิ ปณฺณรสมํ กเถหีติ ฯ ภนฺเต ทสหิ
อสทฺธมฺเมหิ สมนฺนาคตํ คามโคจรํ กากํ กาญฺจนวณฺณปณฺณตาย
สุวณฺณาติ ลทฺธนาเม สุวณฺณราชหํเส ปริวาเรนฺเต อทฺทสํ
อิมสฺส โก วิปาโกติ ฯ อิมสฺสาปิ อนาคเต ทุพฺพลราชกาเลเยว
วิปาโก ภวิสฺสติ อนาคตสฺมึ หิ ราชาโน หตฺถิสิปฺปาทีสุ
อกุสลา ยุทฺเธสุ อวิสารทา ภวิสฺสนฺติ เต อตฺตโน รชฺชวิปตฺตึ
อาสงฺกมานานํ สมานชาติกานํ กุลปุตฺตานํ อิสฺสริยํ อทตฺวา อตฺตโน
ปาทมูลิกานํ นฺหาปกกปฺปกาทีนํ ทสฺสนฺติ ชาติโคตฺตสมฺปนฺนา
กุลปุตฺตา ราชกุเล ปติฏฺ อลภมานา ชีวิกํ กปฺเปตุํ อสมตฺถา
หุตฺวา อิสฺสริเย ิเต ชาติโคตฺตหีเน อกุลีเน อุปฏฺหนฺตา วิจริสฺสนฺติ
สุวณฺณราชหํเสหิ กากสฺส ปริวาริตกาโล วิย ภวิสฺสติ
อิโตนิทานมฺปิ เต ภยํ นตฺถิ โสฬสมํ กเถหีติ ฯ ภนฺเต ปุพฺเพ
ทีปิโน เอฬเก ขาทนฺติ อหมฺปน เอฬเก ทีปิโน อนุพนฺธิตฺวา
มุรุมุราติ ขาทนฺเต อทฺทสํ อถญฺเ ตสา วกา เอฬเก ทูรโตว
ทิสฺวา ภีตตสิตา อุตฺราสมฺปตฺตา หุตฺวา เอฬกานํ ภยา ปลายิตฺวา
คุมฺพคหนานิ ปวิสิตฺวา นิลียึสุ เอวาหํ อทฺทสํ อิมสฺส โก
วิปาโกติ ฯ อิมสฺสาปิ อนาคเต อธมฺมิกราชกุเลเยว วิปาโก
ภวิสฺสติ ตทา หิ อกุลีนา ราชวลฺลภา อิสฺสรา ภวิสฺสนฺติ กุลีนา
อปฺปญฺาตา ทุคฺคตา เต ราชวลฺลภา ราชานํ อตฺตโน กถํ
คาหาเปตฺวา วินิจฺฉยฏฺานาทีสุ พลวนฺโต หุตฺวา กุลีนานํ
ปเวณิอาคตานิ เขตฺตวตฺถาทีนิ อมฺหากํ สนฺตกานิ เอตานีติ อภิยุชฺฌิตฺวา
เตสุ น ตุมฺหากํ อมฺหากนฺติ อาคนฺตฺวา วินิจฺฉยฏฺานาทีสุ
วิวทนฺเตสุ เวตฺตลตาทีหิ ปหราเปตฺวา คีวายํ คเหตฺวา
อปกฑฺฒาเปตฺวา อตฺตโน ปมาณํ น ชานาถ อมฺเหหิ สทฺธึ วิวทถ
อทานิ โว รญฺโ กเถตฺวา หตฺถปาทจฺเฉทนาทีนิ กาเรสฺสามาติ
สนฺตชฺเชสฺสนฺติ เต เตสํ ภเยน อตฺตโน สนฺตกานิ วตฺถูนิ
ตุมฺหากํเยว เจตานิ คณฺหถาติ นิยฺยาเทตฺวา อตฺตโน เคหานิ ปวิสิตฺวา
ภีตา นิปชฺชิสฺสนฺติ ปาปภิกฺขูปิ เปสเล ภิกฺขู ยถารุจึ วิเหเสฺสนฺติ
เต เปสลา ภิกฺขู ปฏิสรณํ อลภมานา อรญฺ ปวิสิตฺวา คหนฏฺาเนสุ
นิลียิสฺสนฺติ เอวํ หีนชจฺเจหิ เจว ปาปภิกฺขูหิปิ จ อุปทฺทูตานํ
ชาติมนฺตานํ กุลปุตฺตานญฺเจว เปสลานํ ภิกฺขูนญฺจ เอฬกานํ ภเยน
ตสวกานํ ปลายนกาโล วิย ภวิสฺสติ อิโตนิทานมฺปิ เต ภยํ
นตฺถิ อยํ หิ สุปิโน อนาคตญฺเว อารพฺภ เต ทิฏฺโ พฺราหฺมณา
ปน น ธมฺมสุธมฺมตาย ตยิ สิเนเหน ตํ กถยึสุ พหุํ ธนํ
ลภิสฺสามาติ อามิสจกฺขุตาย ชีวิตวุตฺตึ นิสฺสาย กถยึสูติ ฯ เอวํ
สตฺถา โสฬสนฺนํ มหาสุปินานํ นิปฺผตฺตึ กเถตฺวา น โข มหาราช
เอตรหิ ตฺวญฺเว อิเม สุปิเน อทฺทส โปราณกราชาโนปิ อทฺทสํสุ
พฺราหฺมณาปิ เตสํ เอวเมว อิเม สุปิเน คเหตฺวา ยญฺมตฺถเก
ขิปึสุ ตโต ปณฺฑิเตหิ ทินฺนนเยนาคนฺตฺวา โพธิสตฺตํ ปุจฺฉึสุ
โปราณกปณฺฑิตาปิ เนสํ อิเม สุปิเน กเถนฺตา อิมินา นิยาเมเนว
กเถสุนฺติ วตฺวา เตน ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
อุทิจฺจพฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา
อภิญฺา เจว สมาปตฺติโย จ นิพฺพตฺเตตฺวา หิมวนฺตปฺปเทเส ฌานกีฬํ
กีฬนฺโต วิหรติ ฯ ตทา พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺโต อิมินาว นิยาเมน
อิเม สุปิเน ทิสฺวา พฺราหฺมเณ ปุจฺฉิ ฯ พฺราหฺมณา เอวเมว ยญฺ
ยชิตุํ อารภึสุ ฯ เตสุ ปุโรหิตสฺส อนฺเตวาสิกมาณโว ปณฺฑิโต
พฺยตฺโต อาจริยํ อาห อาจริย ตุมฺเหหิ มยํ ตโย เวเท อุคฺคณฺหาปิตา
นนุ เตสุ เอกํ มาเรตฺวา เอกสฺส โสตฺถิกมฺมกรณํ นาม
นตฺถีติ ฯ ตาต อิมินา อุปาเยน อมฺหากํ พหุธนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ
ตฺวํ ปน รญฺโ ธนํ รกฺขิตุกาโม มญฺเติ ฯ มาณโว เตนหิ
อาจริย ตุมฺเห ตุมฺหากํ กมฺมํ กโรถ อหํ ตุมฺหากํ สนฺติเก กึ
กริสฺสามีติ วิจรนฺโต รญฺโ อุยฺยานํ อคมาสิ ฯ ตํ ทิวสเมว
โพธิสตฺโตปิ ตํ การณํ ตฺวา  อชฺช มยิ มนุสฺสปถํ คเต
มหาชนสฺส พนฺธนา โมกฺโข ภวิสฺสตีติ อากาเสนาคนฺตฺวา อุยฺยาเน
โอตริตฺวา สุวณฺณปฏิมา วิย มงฺคลสิลาตเล นิสีทิ ฯ มาณโว
โพธิสตฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิตฺวา ปฏิสณฺารํ
อกาสิ ฯ โพธิสตฺโตปิ เตน สทฺธึ มธุรปฺปฏิสณฺารํ กตฺวา กึ นุ
โข มาณว ราชา ธมฺเมน รชฺชํ กาเรตีติ ปุจฺฉิ ฯ ภนฺเต ราชา
นาม ธมฺมิโก อปิจ โข ปน นํ พฺราหฺมณา อติฏฺเ ปกฺขนฺทาเปนฺติ
ราชา โสฬส สุปิเน ทิสฺวา พฺราหฺมณานํ อาโรเจสิ พฺราหฺมณา
ยญฺ ยชิสฺสามาติ อารทฺธา กึ นุ โข ภนฺเต อยํ นาม
อิเมสํ สุปินานํ นิปฺผตฺตีติ ราชานํ สญฺาเปตฺวา ตุมฺหากํ มหาชนํ
ภยา โมเจตุํ น วฏฺฏตีติ ฯ มยํ โข นาม มาณว ราชานํ น
ชานาม ราชาปิ อมฺเห น ชานาติ สเจ ปน อิธาคนฺตฺวา ปุจฺเฉยฺย
กเถยฺยามสฺส มยนฺติ ฯ มาณโว อหํ ภนฺเต อาเนสฺสามิ ตุมฺเห
มมาคมนํ อุทิกฺขนฺตา มุหุตฺตํ นิสีทถาติ โพธิสตฺตํ ปฏิชานาเปตฺวา
รญฺโ สนฺติกํ คนฺตฺวา มหาราช เอโก อากาสจาริกตาปโส
ตุมฺหากํ อุยฺยาเน โอตริตฺวา ตุมฺเหหิ ทิฏฺสุปินานํ นิปฺผตฺตึ
กเถสฺสามีติ ตุมฺเห ปกฺโกสตีติ อาห ฯ ราชา ตสฺส กถํ สุตฺวา ตาวเทว
มหนฺเตน ปริวาเรน อุยฺยานํ คนฺตฺวา ตาปสํ วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ
นิสินฺโน ปุจฺฉิ ตุมฺเห กิร ภนฺเต มยา ทิฏฺสุปินานํ นิปฺผตฺตึ
ชานาถาติ ฯ อาม มหาราชาติ ฯ เตนหิ กเถถาติ ฯ กเถมิ มหาราช
ยถาทิฏฺเ ตาว สุปิเน มํ สาเวหีติ ฯ สาธุ ภนฺเตติ ราชา
                 อุสภา รุกฺขา คาวิโย ควา จ
                 อสฺโส กํโส สิคาลี จ กุมฺโภ
                 โปกฺขรณี จ อปากจนฺทนํ
                 ลาวูนิ สีทนฺติ สิลา ปฺลวนฺติ
                 มณฺฑูกิโย กณฺหสปฺเป คิลนฺติ
                 กากํ สุวณฺณา ปริวารยนฺติ
                 ตสา วกา เอฬกานํ ภยา หีติ
วตฺวา ปเสนทิโกสลรญฺา กถิตนิยาเมเนว สุปิเน กเถสิ ฯ
โพธิสตฺโตปิ เตสํ อิทานิ สตฺถารา กถิตนิยาเมเนว วิตฺถารโต นิปฺผตฺตึ
กเถตฺวา ปริโยสาเน สยํ อิทํ กเถสิ วิปริยาโส วตฺตติ
นยิธมตฺถีติ ฯ ตตฺรายมตฺโถ อยํ มหาราช อิเมสํ สุปินานํ นิปฺผตฺติ ยํ
ปเนตํ เตสํ ปฏิฆาตตฺถาย ยญฺกมฺมํ วตฺตติ ตํ วิปริยาโส วตฺตติ
วิปรีตโต วิปลฺลาเสน วตฺตตีติ วุตฺตํ โหติ ฯ กึการณา ฯ อิเมสญฺหิ
นิปฺผตฺติ นาม โลกสฺส วิปริวตฺตกาเล อการณสฺส การณนฺติ
คหณกาเล การณสฺส อการณนฺติ ฉฑฺฑนกาเล อภูตสฺส ภูตนฺติ
คณฺหนกาเล ภูตสฺส อภูตนฺติ ชหนกาเล อลชฺชีนํ อุสฺสนฺนกาเล
ลชฺชีนญฺจ ปริหีนกาเล ภวิสฺสติ นยิธมตฺถิ อิทานิ ปน ตว วา มม
วา กาเล อิธ อิมสฺมึ ปุริสยุเค วตฺตมาเน เอเตสํ นิปฺผตฺติ
นตฺถิ ตสฺมา เอเตสํ ปฏิฆาตาย วตฺตมานํ ยญฺกมฺมํ วิปลฺลาเสน
วตฺตติ อลนฺเตน นตฺถิ เต อิโตนิทานํ ภยํ วา ฉมฺภิตตฺตํ วาติ ฯ
มหาปุริโส ราชานํ สมสฺสาเสตฺวา มหาชนํ พนฺธนา โมเจตฺวา
ปุนากาเส ตฺวา รญฺโ โอวาทํ ทตฺวา ปญฺจสุ สีเลสุ
ปติฏฺาเปตฺวา อิโต ปฏฺาย มหาราช พฺราหฺมเณหิ สทฺธึ เอกโต
หุตฺวา ปสุฆาตยญฺนฺนาม มา ยชีติ ธมฺมํ เทเสตฺวา อากาเสเนว
อตฺตโน วสนฏฺานเมว อคมาสิ ฯ ราชาปิ ตสฺส โอวาเท ิโต
ทานาทีนิ ปุญฺานิ กตฺวา ยถากมฺมํ คโต ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สุปินปจฺจยา เต ภยํ
นตฺถิ หาเรถ ยญฺนฺติ ยญฺ หาเรตฺวา มหาชนสฺส ชีวิตทานํ
ทตฺวา อนุสนฺธึ ฆเฏตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา ราชา อานนฺโท
อโหสิ มาณโว สารีปุตฺโต ตาปโส ปน อหเมวาติ ฯ
     ปรินิพฺพุเต ปน ภควติ สงฺคีติการกา อุสภาติ อาทินี ตีณิ
ปทานิ อฏฺกถํ อาโรเปตฺวา ลาวูนีติ อาทีนิ ปญฺจ ปทานิ เอกํ
คาถํ วตฺวา เอกนิปาตปาลึ อาโรเปสุนฺติ ฯ
                   มหาสุปินชาตกํ สตฺตมํ ฯ
                      -----------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๖ หน้า ๑๔๖-๑๖๓.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=2935&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=2935&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=77
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=502
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=490
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=490
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27