ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๖ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๒ เอกนิปาต(๒)

                     ๘. เวทพฺพชาตกํ
     อนุปาเยน โย อตฺถนฺติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
ทุพฺพจภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     ตญฺหิ ภิกฺขุํ สตฺถา น ตฺวํ ภิกฺขุ อิทาเนว ทุพฺพโจ ปุพฺเพปิ
ทุพฺพโจเยว เตเนว การเณน ปณฺฑิตานํ วจนํ อกตฺวา ติณฺเหน
อสินา ทฺวิธา กตฺวา ฉินฺโน หุตฺวา มคฺเค นิปติตฺถ ตญฺจ เอกกํ
นิสฺสาย ปุริสสหสฺสํ ชีวิตกฺขยํ ปตฺตนฺติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต เอกสฺมึ คามเก
อญฺญตโร พฺราหฺมโณ เวทพฺพํ นาม มนฺตํ ชานาติ ฯ โส กิร
มนฺโต อนคฺโฆ มหารโห นกฺขตฺตโยเค ลทฺเธ ตํ มนฺตํ ปริวตฺเตตฺวา
อากาเส โอโลกิเต อากาสโต สตฺตรตนวสฺสํ วสฺสิ ฯ ตทา
โพธิสตฺโต ตสฺส พฺราหฺมณสฺส สนฺติเก สิปฺปํ อุคฺคณฺหาติ ฯ
อเถกทิวสํ พฺราหฺมโณ โพธิสตฺตํ อาทาย เกนจิเทว กรณีเยน อตฺตโน
คามา นิกฺขมิตฺวา เจติรฏฺฐํ อคมาสิ ฯ อนฺตรามคฺเค จ เอกสฺมึ
อรญฺญฏฺฐาเน ปญฺจสตา เปสนกโจรา นาม ปนฺถฆาตํ กโรนฺติ ฯ เต
โพธิสตฺตญฺจ เวทพฺพพฺราหฺมณญฺจ คณฺหึสุ ฯ กสฺมา ปเนเต เปสนกโจราติ
วุจฺจนฺติ ฯ เต กิร เทฺว ชเน คเหตฺวา เอกํ ธนาหรณตฺถาย
เปเสนฺติ ตสฺมา เปสนกโจราเตฺวว วุจฺจนฺติ ฯ เตปิ จ เอกสฺมึ
อรญฺญฏฺฐาเน ฐิตา ปิตาปุตฺเต คเหตฺวา ปิตรํ ตฺวํ อมฺหากํ ธนํ
อาหริตฺวา ปุตฺตํ คเหตฺวา ยาหีติ วทนฺติ ฯ เอเตนุปาเยน มาตาธีตโร
คเหตฺวา มาตรํ วิสฺสชฺเชนฺติ เชฏฺฐกกนิฏฺเฐ คเหตฺวา เชฏฺฐกภาติกํ
วิสฺสชฺเชนฺติ  อาจริยนฺเตวาสิเก คเหตฺวา อนฺเตวาสิกํ วิสฺสชฺเชนฺติ ฯ
     เต ตสฺมึปิ กาเล เวทพฺพพฺราหฺมณํ คเหตฺวา โพธิสตฺตํ
วิสฺสชฺเชสุํ ฯ โพธิสตฺโต อาจริยํ วนฺทิตฺวา อหเมกาหทฺวีหจฺจเยน
อาคมิสฺสามิ ตุมฺเห มา ภายิตฺถ อปิจ โข ปน มม วจนํ
กโรถ อชฺช ธนวสฺสาปนกนกฺขตฺตโยโค ภวิสฺสติ มา โข ตุมฺเห
ทุกฺขํ อสหนฺตา มนฺตํ ปริวตฺเตตฺวา ธนํ วสฺสาปยิตฺถ สเจ
วสฺสาเปสฺสถ ตุมฺเห จ วินาสํ ปาปุณิสฺสถ อิเม ปญฺจสตา โจรา
ฆาเตสฺสนฺตีติ เอวํ อาจริยํ โอวทิตฺวา ธนตฺถาย อคมาสิ ฯ โจราปิ
สุริเย อฏฺฐงฺคเต พฺราหฺมณํ พนฺธิตฺวา นิปชฺชาเปสุํ ฯ ตํ ขณญฺเญว
ปาจีนโลกธาตุโต ปริปุณฺณจนฺทมณฺฑลํ อุฏฺฐหิ ฯ พฺราหฺมโณ
นกฺขตฺตํ โอโลเกนฺโต ธนวสฺสาปนกนกฺขตฺตโยโค ลทฺโธ กึ เม
ทุกฺเขน อนุภูเตน มนฺตํ ปริวตฺเตตฺวา รตนวสฺสํ วสฺสาเปตฺวา โจรานํ
ธนํ ทตฺวา ยถาสุขํ คมิสฺสามีติ จินฺเตตฺวา โจเร อามนฺเตสิ โภนฺโต
โจรา ตุมฺเห มํ กิมตฺถาย คณฺหถาติ ฯ ธนตฺถาย อาจริยาติ ฯ
สเจ โภ ธเนน อตฺโถ ขิปฺปํ มํ พนฺธนา โมเจตฺวา สีสํ นฺหาเปตฺวา
อหตวตฺถานิ อจฺฉาทาเปตฺวา คนฺเธหิ วิลิมฺปาเปตฺวา ปุปฺผานิ
ปิลนฺธาเปตฺวา ฐเปถาติ ฯ โจรา ตสฺส กถํ สุตฺวา ตถา อกํสุ ฯ พฺราหฺมโณ
นกฺขตฺตโยคํ ญตฺวา มนฺตํ ปริวตฺเตตฺวา อากาสํ โอโลเกสิ ฯ
ตาวเทว อากาสา รตนานิ ปตึสุ ฯ โจรา ธนํ สงฺกฑฺฒิตฺวา
อุตฺตราสงฺเคสุ ภณฺฑิกํ กตฺวา ปายึสุ ฯ พฺราหฺมโณปิ เตสํ ปจฺฉโตว
อคมาสิ ฯ อถ เต โจเร อญฺเญ ปญฺจสตา โจรา คณฺหึสุ ฯ
กิมตฺถํ อมฺเห คณฺหถาติ จ วุตฺเต ธนตฺถายาติ อาหํสุ ฯ ยทิ
โว ธเนนตฺโถ เอตํ พฺราหฺมณํ คณฺหถ เอโส อากาสํ
โอโลเกตฺวา ธนํ วสฺสาเปติ อมฺหากํ เจตํ เอเตเนว ทินฺนนฺติ ฯ โจรา
โจเร วิสฺสชฺเชตฺวา อมฺหากมฺปิ ธนํ เทหีติ พฺราหฺมณํ คณฺหึสุ ฯ
พฺราหฺมโณ อหํ ตุมฺหากํ ธนํ ทเทยฺยํ ธนวสฺสาปนกนกฺขตฺตโยโค
ปน อิโต สํวจฺฉรมตฺถเก ภวิสฺสติ ยทิ โว ธเนน อตฺโถ อธิวาเสถ
ตทา ธนวสฺสํ วสฺสาเปสฺสามีติ อาห ฯ โจรา กุชฺฌิตฺวา อมฺโภ
ทุฏฺฐพฺราหฺมณ อญฺเญสํ อิทาเนว ธนํ วสฺสาเปตฺวา อมฺเห อญฺญํ
สํวจฺฉรํ อธิวาสาเปสีติ ติณฺเหน อสินา พฺราหฺมณํ ทฺวิธา ฉินฺทิตฺวา
มคฺเค ฉฑฺเฑตฺวา เวเคน อนุพนฺธิตฺวา เตหิ โจเรหิ สทฺธึ ยุชฺฌิตฺวา
เต สพฺเพปิ มาเรตฺวา ธนํ อาทาย ปุน เทฺว โกฏฺฐาสา หุตฺวา
อญฺญมญฺญํ ยุชฺฌิตฺวา อฑฺฒเตยฺยานิ ปุริสสตานิ ฆาเตตฺวา
เอเตนุปาเยน ยาว เทฺว ชนา อวสิฏฺฐา อเหสุํ ตาว อญฺญมญฺญํ
ฆาตยึสุ ฯ เอวนฺตํ ปุริสสหสฺสํ วินาสํ ปตฺตํ ฯ
     เต ปน เทฺว ชนา อุปาเยน ตํ ธนํ อาหริตฺวา เอกสฺมึ คามสมีเป
คหนฏฺฐาเน ธนํ ปฏิจฺฉาเทตฺวา เอโก ขคฺคํ คเหตฺวา รกฺขนฺโต
นิสีทิ เอโก ตณฺฑุเล คเหตฺวา ภตฺตํ ปจาเปตุํ คามํ ปาวิสิ ฯ
โลโภ จ นาเมโส วินาสมูลเมวาติ ฯ ธนสนฺติเก นิสินฺโน จินฺเตสิ
ตสฺมึ อาคเต อิทํ ธนํ เทฺวโกฏฺฐาสํ ภวิสฺสติ ยนฺนูนาหํ ตํ อาคตมตฺตเมว
ขคฺเคน ปหริตฺวา ฆาเตยฺยนฺติ ฯ โส ขคฺคํ สนฺนยฺหิตฺวา ตสฺส
อาคมนํ โอโลเกนฺโต นิสีทิ ฯ อิตโรปิ จินฺเตสิ ตํ ธนํ เทฺวโกฏฺฐาสํ
ภวิสฺสติ ยนฺนูนาหํ ภตฺเต วิสํ ปกฺขิปิตฺวา ตํ ปุริสํ โภเชตฺวา
ชีวิตกฺขยํ ปาเปตฺวา เอกโกว ธนํ คณฺเหยฺยนฺติ ฯ โส นิฏฺฐิเต ภตฺเต
สยํ ภุญฺชิตฺวา เสสเก วิสํ ปกฺขิปิตฺวา ตํ อาทาย ตตฺถ อคมาสิ ฯ
ตํ ภตฺตํ โอตาเรตฺวา ฐิตมตฺตเมว อิตโร ขคฺเคน ทฺวิธา ฉินฺทิตฺวา
ปฏิจฺฉนฺนฏฺฐาเน ฉฑฺเฑตฺวา ตํ ภตฺตํ ภุญฺชิตฺวา สยมฺปิ ตตฺเถว
ชีวิตกฺขยํ ปาปุณิ ฯ เอวํ ตํ ธนํ นิสฺสาย สพฺเพ วินาสํ ปาปุณึสุ ฯ
     โพธิสตฺโตปิ โข เอกาหทฺวีหจฺจเยนปิ ธนํ อาทาย อาคโต
ตสฺมึ ฐาเน อาจริยํ อทิสฺวา วิปฺปกิณฺณํ ปน ธนํ ทิสฺวา อาจริเยน
มม วจนํ อกตฺวา ธนํ วสฺสาปิตํ ภวิสฺสติ สพฺเพหิ วินาสํ ปตฺเตหิ
ภวิตพฺพนฺติ มหามคฺเค ปายาสิ ฯ คจฺฉนฺโต อาจริยํ มหามคฺเค
ทฺวิธา ฉินฺนํ  ทิสฺวา มม วจนํ อกตฺวา มโตติ ทารูนิ อุทฺธริตฺวา
จิตกํ กตฺวา อาจริยํ ฌาเปตฺวา วนปุปฺเผหิ ปูเชตฺวา ปุรโต คจฺฉนฺโต
ชีวิตกฺขยํ ปตฺเต ปญฺจสเต ปุรโต อฑฺฒเตยฺยสเตติ อนุกฺกเมน
อวสาเน เทฺว ชเน ชีวิตกฺขยํ ปตฺเต ทิสฺวา จินฺเตสิ อิมํ ทฺวีหิ
โอนํ ปุริสสหสฺสํ วินาสํ ปตฺตํ อญฺเญหิ ทฺวีเหว โจเรหิ ภวิตพฺพํ
เตปิ สนฺถมฺภิตุํ น สกฺขิสฺสนฺติ กหํ นุ โข เต คตาติ คจฺฉนฺโต
เตสมฺปิ ตํ ธนํ อาทาย คหนฏฺฐานํ ปวิฏฺฐมคฺคํ ทิสฺวา คจฺฉนฺโต
ภณฺฑิกพนฺธสฺส ธนสฺส ราสึ ทิสฺวา เอกํ ภตฺตปาฏึ อวตฺถริตฺวา
มตํ อทฺทส ฯ ตโต อิทํ นาม เตหิ กตํ ภวิสฺสตีติ สพฺพํ ญตฺวา
กหํ นุ โข โส ปุริโสติ วิจินนฺโต ตมฺปิ ปฏิจฺฉนฺนฏฺฐาเน อปวิฏฺฐํ
ทิสฺวา อมฺหากํ อาจริโย มม วจนํ อกตฺวา อตฺตโน ทุพฺพจภาเวน
อตฺตนาปิ วินาสํ ปตฺโต อปรํปิ เตน ปุริสสหสฺสํ วินาสิตํ อนุปาเยน
วต อการเณน อตฺตโน วุฑฺฒึ ปฏฺฐยมานา อมฺหากํ อาจริโย
วิย มหาวินาสเมว ปาปุณิสฺสนฺตีติ จินฺเตตฺวา อิมํ คาถมาห
         อนุปาเยน โย อตฺถํ    อิจฺฉติ โส วิหญฺญติ
         เจตา หนึสุ เวทพฺพํ    สพฺเพ เต พฺยสนมชฺฌคุนฺติ ฯ
     ตตฺถ โส วิหญฺญตีติ โส อนุปาเยน อตฺตโน อตฺถํ วุฑฺฒึ
สุขํ อิจฺฉามีติ อกาเล วายามํ กโรนฺโต ปุคฺคโล วิหญฺญติ กิลมติ
มหาวินาสํ ปาปุณาติ ฯ เจตาติ เจติรฏฺฐวาสิโน โจรา ฯ หนึสุ
เวทพฺพนฺติ เวทพฺพมนฺตวเสน เวทพฺโพติ ลทฺธนามํ พฺราหฺมณํ
หนึสุ ฯ สพฺเพ เต พฺยสนมชฺฌคุนฺติ เตปิ จ สพฺเพ อนวเสสา
อญฺญมญฺญํ ฆาตยมานา พฺยสนํ อธิคจฺฉึสุ ปฏิลภึสุ ฯ
     เอวํ โพธิสตฺโต ยถา อมฺหากํ อาจริโย อนุปาเยน อฏฺฐาเน
ปรกฺกมํ กโรนฺโต ธนํ วสฺสาเปตฺวา อตฺตนาปิ ชีวิตกฺขยํ ปตฺโต
อญฺเญสญฺจ ปญฺจนฺนมฺปิ ชนสตานํ วินาสปจฺจโย ชาโต เอวเมว
โย อญฺโญปิ อนุปาเยน อตฺตโน อตฺถํ อิจฺฉนฺโต วายามํ กริสฺสติ
สพฺโพ โส อตฺตนาว วินสฺสิสฺสติ ปเรสญฺจ วินาสปจฺจโย ภวิสฺสตีติ
วนํ อุนฺนาเทตฺวา เทวตาสุ สาธุการํ ททมานาสุ อิมาย คาถาย
ธมฺมํ เทเสตฺวา ตํ ธนํ อุปาเยน อตฺตโน เคหํ อาหริตฺวา ทานาทีนิ
ปุญฺญานิ กตฺวา ยาวตายุกํ ฐตฺวา ชีวิตปริโยสาเน สคฺคปถํ
ปูรยมาโน อคมาสิ ฯ
     สตฺถาปิ น ตฺวํ ภิกฺขุ อิทาเนว ทุพฺพโจ ปุพฺเพปิ ทุพฺพโจว
ทุพฺพจตฺตา ปน มหาวินาสํ ปตฺโตสีติ อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา
ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา เวทพฺพพฺราหฺมโณ ทุพฺพจภิกฺขุ อโหสิ
อนฺเตวาสิโก ปน อหเมวาติ ฯ
                   เวทพฺพชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ
                     ------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๖ หน้า ๒๘-๓๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=36&A=550&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=36&A=550&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=48              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=317              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=312              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=312              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]