บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๗

๔ คิริทตฺตชาตกํ ทูสิโต คิริทตฺเตนาติ อิทํ สตฺถา เวฬุวเน วิหรนฺโต เอกํ วิปกฺขเสวึ อารพฺภ กเถสิ ฯ วตฺถุ เหฏฺฐา มหิลามุขชาตเก กถิตเมว ฯ สตฺถา ปน น ภิกฺขเว อยํ ภิกฺขุ อิทาเนว วิปกฺขํ เสวติ, ปุพฺเพเปส วิปกฺขํ เสวนฺโต เยวาติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ สามราชา นาม รชฺชํ กาเรสิ ฯ ตทา โพธิสตฺโต อมจฺจกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต ตสฺส อตฺถธมฺมานุสาสโก อโหสิ ฯ รญฺโญ ปน ปณฺฑโว นาม มงฺคลอสฺโส ฯ ตสฺส คิริทตฺโต นาม อสฺสพนฺโธ, โส ขญฺโช อโหสิ ฯ อสฺโส มุขรชฺชุกํ คเหตฺวา ตํ ปุรโต ปุรโต คจฺฉนฺตํ ทิสฺวา มํ เอส สิกฺขาเปตีติ สญฺญาย ตสฺส อนุสิกฺขนฺโต ขญฺโช อโหสิ ฯ ตสฺส ขญฺชภาวํ รญฺโญ อาโรเจสิ ฯ ราชา เวชฺเช เปเสสิ ฯ เต คนฺตฺวา อสฺสสรีเร โรคํ อปสฺสนฺตา โรคมสฺส น ปสฺสามาติ รญฺโญ กถยึสุ ฯ ราชา โพธิสตฺตํ เปเสสิ คจฺฉ วยสฺส เอตฺถ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๐.

การณํ ชานาหีติ ฯ โส คนฺตฺวา ขญฺชอสฺสพนฺธสํสคฺเคน ตสฺส ขญฺชภูตภาวํ ญตฺวา รญฺโญ ตมตฺถํ อาโรเจตฺวา สํสคฺคโทเสน นาม เอวํ โหตีติ ทสฺเสนฺโต ปฐมํ คาถมาห ทูสิโต คิริทตฺเตน หโย สามสฺส ปณฺฑโว โปราณปกตึ หิตฺวา ตสฺเสว อนุวิธิยฺยตีติ ฯ ตตฺถ หโย สามสฺสาติ สามสฺส รญฺโญ มงฺคลอสฺโส ฯ โปราณปกตึ หิตฺวาติ อตฺตโน ปุพฺพปกตึ สิงฺคารภาวํ ปหาย ฯ ตสฺเสว อนุวิธิยฺยตีติ อนุสิกฺขตีติ อตฺโถ ฯ อถ นํ ราชา อิทานิ วยสฺส กึ กตฺตพฺพนฺติ ปุจฺฉิ ฯ โพธิสตฺโต สุนฺทรํ อสฺสพนฺธํ ลภิตฺวา ยถาโปราโณ ภวิสฺสตีติ วตฺวา ทุติยํ คาถมาห สเจ ว ตนุโช โปโส สิงฺคาราการกปฺปิโต อานเน ตํ คเหตฺวาน มณฺฑเล ปริวตฺตเย, ขิปฺปเมว ปหนฺตฺวาน ตสฺเสว อนุวิธิยฺยตีติ ฯ ตตฺถ ตนุโชติ ตสฺส อนุโช อนุรูปชาโตติ อนุโช ตสฺส อนุโช ตนุโช ฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ สเจ หิ มหาราช ตสฺส สิงฺคารสฺส อาจารสมฺปนฺนสฺสสฺส อนุรูปชาโต สิงฺคาราจารสมฺปนฺโน โปโส ฯ สิงฺคาราการกปฺปิโตติ สิงฺคาเรน สุนฺทเรน อากาเรน กปฺปิตเกสมสฺสุ ตํ อสฺสํ อานเน คเหตฺวา อสฺสมณฺฑเล ปริวตฺเตยฺย, ขิปฺปเมเวส ตํ ขญฺชภาวํ ปหาย อยํ สิงฺคาโร อาจารสมฺปนฺโน อสฺสโคปโก มํ สิกฺขาเปตีติ สญฺญาย ขิปฺปเมว ตสฺส อนุวิธิยฺยติ อนุสิกฺขติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๑.

ปกติภาเว เยว ฐสฺสตีติ อตฺโถ ฯ ราชา ตถา กาเรสิ ฯ อสฺโส ปกติภาเว ปติฏฺฐาสิ ฯ ราชา ติรจฺฉานานมฺปิ นาม อาสยํ ชานาตีติ ตุฏฺฐจิตฺโต โพธิสตฺตสฺส มหนฺตํ ยสํ อทาสิ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ ตทา คิริทตฺโต เทวทตฺโต อโหสิ, อสฺโส วิปกฺขเสวโก ภิกฺขุ เยว, ราชา อานนฺโท อโหสิ, อมจฺจปณฺฑิโต ปน อหเมวาติ ฯ คิริทตฺตชาตกํ จตุตฺถํ ฯ ------------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๑๒๙-๑๓๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=2563&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=2563&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=217 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1334 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1318 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1318 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27