อรรถกถาเล่มที่ ๓๗ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๓ ทุกนิปาตวณฺณนา

                       ๔ วีรกชาตกํ
     อปิ วีรก ปสฺเสสีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต สุคตาลยํ
อารพฺภ กเถสิ ฯ
     เทวทตฺตสฺส ปริสํ คเหตฺวา อาคเตสุ หิ เถเรสุ สตฺถา สาริปุตฺต
เทวทตฺโต ตุมฺเหปิ ทิสฺวา กึ อกาสีติ ปุจฺฉิตฺวา สุคตาลยํ ทสฺเสสีติ
วุตฺเต น โข สาริปุตฺต อิทาเนว เทวทตฺโต มม อนุกิริยํ กโรนฺโต
วินาสํ ปตฺโต, ปุพฺเพปิ ปาปุณีติ วตฺวา เถเรน ยาจิโต อตีตํ
อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
หิมวนฺตปฺปเทเส อุทกกากโยนิยํ นิพฺพตฺติตฺวา เอกํ สรํ อุปนิสฺสาย
วสิ ฯ วีรโกติสฺส นามํ อโหสิ ฯ ตทา กาสิกรฏฺเ ทุพฺภิกฺขํ
อโหสิ ฯ มนุสฺสา กากภตฺตํ วา ทาตุํ ยกฺขนาคพลิกมฺมํ วา
กาตุํ นาสกฺขึสุ ฯ ฉาตกรฏฺโต กากา เยภุยฺเยน อรญฺ ปวิสึสุ ฯ
ตตฺเรโก พาราณสีวาสี สวิฏฺโก นาม กาโก กากึ อาทาย
วีรกสฺส วสนฏฺานํ คนฺตฺวา ตํ สรํ นิสฺสาย เอกมนฺเต วาสํ
กปฺเปสิ ฯ โส เอกทิวสํ ตสฺมึ สเร โคจรํ คณฺหนฺโต วีรกํ สรํ
โอตริตฺวา มจฺเฉ ขาทิตฺวา ปจฺจุตฺตริตฺวา สรีรํ สุกฺขาเปนฺตํ ทิสฺวา
อิมํ กากํ นิสฺสาย สกฺกา พหู มจฺเฉ ลทฺธุํ. อิมํ อุปฏฺหิสฺสามีติ
ตํ อุปสงฺกมิตฺวา กึ สมฺมาติ วุตฺเต อิจฺฉามิ ตํ สามิ
อุปฏฺาตุนฺติ วตฺวา สาธูติ เตน สมฺปฏิจฺฉิโต ตโต ปฏฺาย อุปฏฺาสิ ฯ
วีรโกปิ ตโต ปฏฺาย อตฺตโน ยาปนมตฺตํ ขาทิตฺวา มจฺเฉ
อุทฺธริตฺวา สวิฏฺกสฺส เทติ ฯ โสปิ อตฺตโน ยาปนมตฺตํ ขาทิตฺวา
เสสํ กากิยา เทติ ฯ ตสฺส อปรภาเค มาโน อุปฺปชฺชิ อยมฺปิ
อุทกกาโก กาฬโก, อหมฺปิ กาฬโก, อกฺขิตุณฺฑปาเทหิปิ ตสฺส จ
มยฺหญฺจ นานาการณํ นตฺถิ, อิโต ปฏฺาย อิมินา คหิตมจฺเฉหิ
มยฺหํ กมฺมํ นตฺถิ, อหเมว คณฺหิสฺสามีติ ฯ โส ตํ วีรกํ
อุปสงฺกมิตฺวา สมฺม อิโต ปฏฺาย อหเมว สรํ โอตริตฺวา มจฺเฉ
คณฺหามีติ วตฺวา น ตฺวํ สมฺม อุทกํ โอตริตฺวา มจฺฉคหณกากกุเล
นิพฺพตฺโต มา นสฺสีติ เตน วาริยมาโนปิ วจนํ อนาทยิตฺวา
สรํ โอรุยฺห อุทกํ ปวิสิตฺวา อุมฺมุชฺชนฺโต เสวาลํ ฉินฺทิตฺวา
นิกฺขมิตุํ นาสกฺขิ, เสวาลนฺตเร ลคฺคิ, อคฺคตุณฺฑเมว ปญฺายิ ฯ
โส นิรสฺสาโส อนฺโตอุทเก เยว ชีวิตกฺขยํ ปาปุณิ ฯ อถสฺส
ภริยา อาคมนํ อปสฺสมานา ตํ ปวตฺตึ ชานนตฺถํ วีรกสฺส สนฺติกํ
คนฺตฺวา สามิ สวิฏฺโก น ปญฺายติ, กหํ นุ โข โสติ ปุจฺฉมานา
ปมํ คาถมาห
           อปิ วีรก ปสฺเสสิ   สกุณํ มญฺชุภาณกํ
           มยุรคีวสงฺกาสํ     ปตึ มยฺหํ สวิฏฺกนฺติ ฯ
     ตตฺถ อปิ วีรก ปสฺเสสีติ สามิ วีรก อปิ ปสฺเสสิ ฯ มญฺชุภาณกนฺติ
มญฺชุภาณินํ ฯ สา หิ ราควเสน มธุรสฺสโร เม ปตีติ
มญฺติ, ตสฺมา เอวมาห ฯ มยุรคีวสงฺกาสนฺติ โมรคีวสมานวณฺณํ ฯ
     ตํ สุตฺวา วีรโก อาม ชานามิ เต สามิกสฺส คตฏฺานนฺติ
วตฺวา ทุติยํ คาถมาห
                อุทก ถลจรสฺส ปกฺขิโน
                นิจฺจํ อามกมจฺฉโภชิโน
                ตสฺสานุกรํ สวิฏฺโก
                เสวาเลหิ ปลิคุณฺิโต มโตติ ฯ
     ตตฺถ อุทกถลจรสฺสาติ อุทเก จ ถเล จ จริตุํ สมตฺถสฺส ฯ
ปกฺขิโนติ อตฺตานํ สนฺธาย วทติ ฯ ตสฺสานุกรนฺติ ตสฺส อนุกโรนฺโต ฯ
ปลิคุณฺิโต มโตติ อุทกํ ปวิสิตฺวา เสวาเล ฉินฺทิตฺวา
นิกฺขมิตุํ อสกฺโกนฺโต เสวาลปริโยนทฺโธ อนฺโตอุทเก เยว มโต,
ปสฺส, เอตสฺส ตุณฺฑํ ทิสฺสตีติ ฯ
     ตํ สุตฺวา กากี ปริเทวิตฺวา พาราณสิเมว อคมาสิ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ ตทา
สวิฏฺโก เทวทตฺโต อโหสิ, วีรโก ปน อหเมวาติ ฯ
                    วีรกชาตกํ จตุตฺถํ ฯ
                       --------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๑๙๘-๒๐๐.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=3909&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=3909&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=257
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1529
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1510
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1510
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27