ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๗ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๓ ทุกนิปาตวณฺณนา

                      ๘ กามนีตชาตกํ
     ตโย คิรินฺติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต กามนีตพฺราหฺมณํ
นาม อารพฺภ กเถสิ ฯ
     วตฺถุ ปจฺจุปฺปนฺนญฺจ อตีตญฺจ ทฺวาทสนิปาเต กามชาตเก
อาวิภวิสฺสติ ฯ
     เตสุ ปน ทฺวีสุ ราชปุตฺเตสุ เชฏฺฐโก อาคนฺตฺวา พาราณสิยํ
ราชา อโหสิ ฯ กนิฏฺโฐ อุปราชา ฯ เตสุ ราชา วตฺถุกามกิเลสกาเมสุ
อติตฺโต ธนโลโล ๑- อโหสิ ฯ ตทา โพธิสตฺโต สกฺโก เทวราชา
หุตฺวา ชมฺพุทีปํ โอโลเกนฺโต ตสฺส รญฺโญ ทฺวีสุปิ กาเมสุ อติตฺตภาวํ
ญตฺวา อิมํ ราชานํ นิคฺคเหตฺวา ลชฺชาเปสฺสามีติ พฺราหฺมณมาณวกวณฺเณน
อาคนฺตฺวา ราชานํ ปสฺสิ ฯ รญฺญา จ เกนตฺเถน
อาคโตสิ มาณวาติ วุตฺเต อหํ มหาราช ตีณิ นครานิ ปสฺสามิ
เขมานิ สุภิกฺขานิ ปหูตหตฺถิอสฺสรถปตฺติหิรญฺญสุวณฺณาลงฺการภริตานิ,
สกฺกา ปน ตานิ อปฺปเกเนว พเลน คณฺหิตุํ, อหนฺเต ตานิ คเหตฺวา
ทาตุํ อาคโตติ อาห ฯ กทา คจฺฉาม มาณวาติ วุตฺเต เสฺว
@เชิงอรรถ:  ธนโลโภติปิ ฯ
มหาราชาติ ฯ เตน หิ คจฺฉาม, ปาโตว อาคจฺเฉยฺยาสีติ ฯ สาธุ
มหาราช, เวเคน พลํ สชฺเชหีติ วตฺวา สกฺโก สกฏฺฐานเมว คโต ฯ
ราชา ปุนทิวเส เภริญฺจาราเปตฺวา พลสชฺชํ การาเปตฺวา อมจฺเจ
ปกฺโกสิตฺวา หิยฺโย เอโก พฺราหฺมณมาณโว อุตฺตรปญฺจาเล
อินฺทปตฺเต เกกเกติ อิเมสุ ตีสุ นคเรสุ รชฺชํ คเหตฺวา ทสฺสามีติ
อาห, อหํ ตํ มาณวํ อาทาย ตีสุ นคเรสุ รชฺชํ คณฺหิสฺสามิ,
เวเคน ตํ ปกฺโกสถาติ ฯ กตฺถสฺส เทว นิวาโส ทาปิโตติ ฯ น
เม ตสฺส นิวาสเคหํ ทาปิตนฺติ ฯ นิวาสปริพฺพโย ๑- ปน ทินฺโนติ ฯ
โสปิ น ทินฺโนติ ฯ อถ กหํ คมิสฺสามาติ ๒- ฯ นครวีถีสุ
โอโลเกถาติ ฯ เต โอโลเกนฺตา อทิสฺวา น ปสฺสาม มหาราชาติ
อาหํสุ ฯ รญฺโญ มาณวํ อปสฺสนฺตสฺส เอวํ มหนฺตา อิสฺสริยา
ปริหีโนมฺหีตี มหาโสโก อุทปาทิ, หทยวตฺถุ อุณฺหํ อโหสิ,
วตฺถุโลหิตํ กุปฺปิ, โลหิตปกฺขนฺทิกา อุทปาทิ ฯ เวชฺชาปิ ติกิจฺฉิตุํ
นาสกฺขึสุ ฯ ตโต ตีหจตูหจฺจเยน สกฺโก อาวชฺชมาโน ตสฺส ตํ
อาพาธํ ญตฺวา ติกิจฺฉิสฺสามิ นนฺติ พฺราหฺมณวณฺเณน อาคนฺตฺวา
ทฺวาเร ฐตฺวา เวชฺโช พฺราหฺมโณ ตุมฺหากํ ติกิจฺฉนตฺถาย อาคโตติ
อาโรจาเปสิ ฯ ราชา ตํ สุตฺวา มหนฺตมหนฺตา ราชเวชฺชา มํ
ติกิจฺฉิตุํ นาสกฺขึสุ, ปริพฺพยมสฺส ๓- ทาเปตฺวา อุยฺโยเชถาติ อาห ฯ
สกฺโก ตํ สุตฺวา มยฺหํ เนว นิวาสนปริพฺพเยน ๔- อตฺโถ, เวชฺชลาภมฺปิ
@เชิงอรรถ:  นิวาปปริจฺจโยติปิ ฯ   ตํ ปสฺสิสฺสามาตีติปิ ฯ   ปริจฺจยมสฺสาติปิ ฯ
@ นิวาเปน ปริจฺจเยนาติปิ ฯ
น คณฺหิสฺสามิ, ติกิจฺฉิสฺสามิ นํ, ๑- ราชา มํ ปสฺสตูติ อาห ฯ
ราชา ตํ สุตฺวา เตน หิ อาคจฺฉตูติ อาห ฯ สกฺโก ปวิสิตฺวา
ชยาเปตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺฐาสิ ฯ ราชา ตฺวํ มํ ติกิจฺฉิสฺสสีติ
อาห ฯ อาม เทวาติ ฯ เตน หิ ติกิจฺฉสฺสูติ อาห ฯ สาธุ
มหาราช, พฺยาธิโน เม ลกฺขณํ กเถถ, เกน การเณน อุปฺปนฺโน,
กึ ขาทิตํ วา ปีตํ วา นิสฺสาย อุทาหุ ทิฏฺฐํ วา สุตํ วาติ ฯ
ตาต มยฺหํ พฺยาธิ สุตํ นิสฺสาย อุปฺปนฺโนติ ฯ กินฺเต สุตนฺติ ฯ
ตาต เอโก มาณโว อาคนฺตฺวา มยฺหํ ตีสุ นคเรสุ รชฺชํ คณฺหิตฺวา
ทสฺสามีติ อาห, อหํ ตสฺส นิวาสนฏฺฐานํ วา นิวาสปริพฺพยํ วา
น ทาเปสึ, โส มยฺหํ กุชฺฌิตฺวา อญฺญสฺส รญฺโญ สนฺติกํ คโต
ภวิสฺสติ, อถ เม เอวํ มหนฺตา นาม อิสฺสริยา ปริหีโนมฺหีติ
จินฺเตนฺตสฺส อยํ พฺยาธิ อุปฺปนฺโน, สเจ สกฺโกสิ ตฺวํ, เม กามจิตฺตํ
นิสฺสาย อุปฺปนฺนํ พฺยาธึ ติกิจฺฉาหีติ เอตมตฺถํ ปกาเสนฺโต ปฐมํ
คาถมาห
                 ตโย คิรึ อนฺตรํ กามยามิ
                 ปญฺจาโล ๒- กุรุโย เกกเก จ,
                 ตตุตฺตรึ พฺราหฺมณ กามยามิ,
                 ติกิจฺฉ มํ พฺราหฺมณ กามนีตนฺติ ฯ
     ตตฺถ ตโย คิรินฺติ ตโย คิรี ฯ อยเมว วา ปาโฐ ฯ ยถา
จ สุทสฺสนคิริโน ทฺวารํ เหตํ ปกาสตีติ เอตฺถ สุทสฺสนเทวนครํ
@เชิงอรรถ:  ปนาติปิ ฯ   ปญฺจาลาติปิ ฯ
ยุชฺฌิตฺวา ทุคฺคณฺหตาย ทุจฺจลนตาย สุทสฺสนคิรีติ วุตฺตํ เอวมิธาปิ
ตีณิ นครานิ ตโย คิรินฺติ อธิปฺเปตานิ, ตสฺมา อยเมตฺถ อตฺโถ ฯ
ตีณิ ปน นครานิ เตสญฺจ อนฺตรํ ติวิธมฺปิ รฏฺฐํ กามยามิ ฯ
ปญฺจาโล กุรุโย เกกเก จาติ อิมานิ เตสํ รฏฺฐานํ นามานิ เตสุ
ปญฺจาโล อุตฺตรปญฺจาโล ฯ ตตฺถ กปิลํ นาม นครํ ฯ กุรุโยติ
กุรุรฏฺฐํ ฯ ตตฺถ อินฺทปตฺตํ นาม นครํ ฯ เกกเก จาติ ปจฺจตฺเต
อุปโยควจนํ ฯ เตน เกกกรฏฺฐํ ทสฺเสติ ฯ ตตฺถ เกกกราชธานี
เยว นครํ ฯ ตตุตฺตรินฺติ ตํ อหํ อิโต ปฏิลทฺธา พาราณสิรชฺชา
ตตุตฺตรึ ติวิธํ รชฺชํ กามยามิ ฯ ติกิจฺฉ มํ พฺราหฺมณ กามนีตนฺติ
อิเมหิ วตฺถุกาเมหิ จ กิเลสกาเมหิ จ นีตํ หตํ ปหตํ สเจ สกฺโกสิ
ติกิจฺฉ มํ พฺราหฺมณาติ ฯ
     อถ นํ สกฺโก มหาราช ตฺวํ มูโลสธาทีหิ อเตกิจฺโฉ
ญาโณสเธเนว ติกิจฺฉิตพฺโพติ วตฺวา ทุติยํ คาถมาห
              กณฺหาหิ ทฏฺฐสฺส กโรนฺติ เหเก
              อมนุสฺสวิฏฺฐสฺส ๑- กโรนฺติ ปณฺฑิตา,
              น กามนีตสฺส กโรติ โกจิ,
              โอกฺกนฺตสุกฺกสฺส หิ กา ติกิจฺฉาติ ฯ
     ตตฺถ กณฺหาหิ ทฏฺฐสฺส กโรนฺติ เหเกติ เอกจฺเจ หิ ติกิจฺฉกา
โฆรวิเสน กาฬสปฺเปน ทฏฺฐสฺส มนฺเตหิ เจว โอสเธหิ จ ติกิจฺฉํ
กโรนฺติ ฯ อมนุสฺสวิฏฺฐสฺส กโรนฺติ ปณฺฑิตาติ อปเร ปณฺฑิตา
@เชิงอรรถ:  อมนุสฺสวทฺธสฺสาติปิ ฯเปฯ
ภูตเวชฺชา ภูตยกฺขาทีหิ อมนุสฺเสหิ วิฏฺฐสฺส คหิตสฺส อภิภูตสฺส
พลิกมฺมปริตฺตกรณโอสธปริภาวิตาทีหิ ติกิจฺฉํ กโรนฺติ ฯ น
กามนีตสฺส กโรติ โกจีติ กาเมหิ ปน นีตสฺส กามวสิกสฺส ปุคฺคลสฺส
อญฺญตฺร ปณฺฑิเตหิ น อญฺโญ โกจิ ติกิจฺฉํ กโรติ, กโรนฺโตปิ
กาตุํ สมตฺโถ นาม นตฺถิ ฯ กึการณา ฯ โอกฺกนฺตสุกฺกสฺส หิ
กา ติกิจฺฉาติ โอกฺกนฺตสฺส อวกฺกนฺตสฺส สุกฺกสฺส กุสลธมฺมสฺส
มริยาทํ อติกฺกนฺตสฺส อกุสลธมฺเม ปติฏฺฐิตสฺส ปุคฺคลสฺส
มนฺโตสธาทีหิ กา นาม ติกิจฺฉา น สกฺกา เอเตหิ ติกิจฺฉิตุนฺติ ฯ
     อิติสฺส มหาสตฺโต อิมํ การณํ ทสฺเสตฺวา อุตฺตรึ เอวมาห
มหาราช สเจ ตฺวํ ตานิ ตีณิ รชฺชานิ ลจฺฉสิ, อปิ นุ โข อิเมสุ
จตูสุ นคเรสุ รชฺชํ กาเรนฺโต เอกปฺปหาเรเนว จตฺตาริ สาฏกยุคานิ
ปริทเหยฺยาสิ, จตูสุ สุวณฺณปาตีสุ ภุญฺเชยฺยาสิ จตูสุ สิริสยเนสุ
สเยยฺยาสิ, มหาราช ตณฺหาวสิเกน นาม ภวิตุํ น วฏฺฏติ,
ตณฺหา นาเมสา วิปตฺติมูลา, สา วฑฺฒมานา โย ตํ วฑฺเฒติ,
ตํ ปุคฺคลํ อฏฺฐสุ มหานิรเยสุ โสฬสสุ อุสฺสทนิรเยสุ นานปฺปการปฺปเภเทสุ
จ อวเสสอปาเยสุ ขิปตีติ ฯ เอวํ ราชานํ นิรยาทิภเยน
ตชฺเชตฺวา มหาสตฺโต ธมฺมํ เทเสสิ ฯ ราชาปิสฺส ธมฺมํ สุตฺวา
วิคตโสโก หุตฺวา ตาวเทว นิพฺยาธิตํ ปาปุณิ ฯ สกฺโกปิสฺส
โอวาทํ ทตฺวา สีเลสุ ปติฏฺฐาเปตฺวา เทวโลกเมว คโต ฯ โสปิ
ตโต ปฏฺฐาย ทานาทีนิ ปุญฺญานิ กตฺวา ยถา กมฺมํ คโต ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
ราชา กามนีตพฺราหฺมโณ อโหสิ, สกฺโก ปน อหเมวาติ ฯ
                   กามนีตชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ
                      ----------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๒๘๒-๒๘๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=5605&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=5605&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=305              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1742              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1734              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1734              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]