บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๗

๙ สาลกชาตกํ เอกปุตฺตโก ภวิสฺสสีติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต อญฺญตรํ มหาเถรํ อารพฺภ กเถสิ ฯ โส กิเรกํ กุมารกํ ปพฺพาเชตฺวา ปีเฬนฺโต ตตฺถ วิหรติ ฯ โส สามเณโร ปีฬํ สหิตุํ อสกฺโกนฺโต อุปฺปพฺพชิ ฯ เถโร คนฺตฺวา ตํ อุปลาเปติ กุมารก ตว จีวรํ ตเวว ภวิสฺสติ, ปตฺโตปิ ตว สนฺตโก, ปตฺตจีวรมฺปิ ตเวว ภวิสฺสติ, เอหิ, ปพฺพชาหีติ ฯ โส นาหํ ปพฺพชิสฺสามีติ วตฺวาปิ ปุนปฺปุนํ วุจฺจมาโน ปพฺพชิ ฯ อถ นํ ปพฺพชิตทิวสโต ปฏฺฐาย ปุน เถโร วิเหเฐสิ ฯ โส ปีฬํ อสหนฺโต ปุน อุปฺปพฺพชิตฺวา อเนกวารํ ยาจนฺเตปิ ตสฺมึ ตฺวํ เนว มํ สหสิ, น มํ วินาวตฺติตุํ สกฺโกสิ, คจฺฉ, น ปพฺพชิสฺสามีติ น ปพฺพชิ ฯ ภิกฺขู ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ อาวุโส สุหทโย วต โส ทารโก

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๖.

มหาเถรสฺส อาสยํ ญตฺวา น ปพฺพชีติ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กายนุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย มามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว อิทาเนเวส สุหทโยว, ปุพฺเพปิ สุหทโย เอกวารํ เอตสฺส โทสํ ทิสฺวา ปุน น อุปคจฺฉีติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต กุฏุมฺพิกกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต ธญฺญวิกฺกเยน ชีวิตํ กปฺเปสิ ฯ อญฺญตโรปิ อหิคุณฺฑิโก ^๑- เอกํ มกฺกฏํ สิกฺขาเปตฺวา โอสธํ คาหาเปตฺวา เตน สปฺปํ กีฬาเปนฺโต ชีวิตํ กปฺเปสิ ฯ โส พาราณสิยํ อุสฺสเว สงฺฆุฏฺเฐ อุสฺสวํ กีฬิตุกาโม อิมํ มา ปมชฺชีติ ตํ มกฺกฏํ ตสฺส ธญฺญวาณิชกสฺส หตฺเถ ฐเปตฺวา อุสฺสวํ กีฬิตฺวา สตฺตเม ทิวเส ตสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา กหํ มกฺกโฏติ ปุจฺฉิ ฯ มกฺกโฏ สามิกสฺส สทฺทํ สุตฺวา ว ธญฺญาปณโต เวเคน นิกฺขมิ ฯ อถ นํ โส เวฬุเปสิกาย ปิฏฺฐิยํ โปเถตฺวา อาทาย อุยฺยานํ คนฺตฺวา เอกมนฺเต พนฺธิตฺวา นิทฺทํ โอกฺกมิ ฯ มกฺกโฏ ตสฺส นิทฺทายนภาวํ ญตฺวา อตฺตโน พนฺธนํ โมเจตฺวา ปลายิตฺวา อมฺพรุกฺขํ อารุยฺห อมฺพปกฺกํ ขาทิตฺวา อฏฺฐึ อหิคุณฺฑิกสฺส สรีเร ปาเตสิ ฯ โส ปพุชฺฌิตฺวา โอโลเกนฺโต ตํ ทิสฺวา มธุรวาจาย นํ วญฺเจตฺวา รุกฺขา โอตาเรตฺวา คณฺหิสฺสามีติ ตํ อุปลาเปนฺโต ปฐมํ คาถมาห เอกปุตฺตโก ภวิสฺสสิ ตฺวญฺจ โน เหสฺสสิ อิสฺสโร กุเล, @เชิงอรรถ: ^๑ อหิคุณฺฐิโกติปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕๗.

โอโรหิ ทุมสฺมา สาลก เอหิ, ทานิ ฆรกํ วเชมเสติ ฯ ตสฺสตฺโถ ตฺวํ มยฺหํ เอกปุตฺตโก ภวิสฺสสิ กุเล จ เม โภคานํ อิสฺสโร, เอตมฺหา รุกฺขา โอตร เอหิ, อมฺหากํ ฆรํ คมิสฺสาม ฯ สาลกาติ นาเมน อาลปนฺโต อาห ฯ ตํ สุตฺวา มกฺกโฏ ทุติยํ คาถมาห นนุ มํ สุหทโยติ มญฺญสิ ยญฺจ มํ หนสิ เวฬุยฏฺฐิยา, ปกฺกมฺพวเน รมามเส, คจฺฉ ตฺวํ ฆรกํ ยถาสุขนฺติ ฯ ตตฺถ นนุ มํ สุหทโยติ มญฺญสีติ นนุ ตฺวํ มํ สุหทโยติ มญฺญสิ สุหทโย อยนฺติ มญฺญสีติ อตฺโถ ฯ ยญฺจ มํ หนสิ เวฬุยฏฺฐิยาติ ยํ มํ เอวํ อติมญฺญสิ ยญฺจ เวฬุเปสิกาย หนสิ, เตนาหํ น คจฺฉามีติ ทีเปติ ฯ อถ นํ มยํ อิมสฺมึ ปกฺกมฺพวเน รมามฺหเส, คจฺฉ ตฺวํ ฆรกํ ยถาสุขนฺติ วตฺวา อุปฺปติตฺวา วนํ ปาวิสิ ฯ อหิคุณฺฑิโกปิ อนตฺตมโน เคหํ อคมาสิ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ ตทา มกฺกโฏ สามเณโร อโหสิ, อหิคุณฺฑิโก มหาเถโร, ธญฺญวาณิโช ปน อหเมวาติ ฯ สาลกชาตกํ นวมํ ฯ --------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๓๕๕-๓๕๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=7031&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=7031&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=348 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1952 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1936 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1936 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27