อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                      มิคโปตกชาตกํ
     อคารา ปจฺจุเปตสฺสาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ
มหลฺลกํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     โส กิร เอกํ ทารกํ ปพฺพาเชสิ ฯ สามเณโร ตํ สกฺกจฺจํ
อุปฏฺหิตฺวา อปรภาเค อผาสุเกน กาลมกาสิ ฯ ตสฺส กาลกิริยาย
มหลฺลโก โสกาภิภูโต มหนฺเตน สทฺเทน ปริเทวนฺโต วิจรติ ฯ
ภิกฺขู สญฺาเปตุํ อสกฺโกนฺตา ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺาเปสุํ อาวุโส
อสุโก นาม มหลฺลโก สามเณรสฺส กาลกิริยาย ปริเทวนฺโต
วิจรติ มรณสติภาวนาย ปริพาหิโร เอโส ภวิสฺสตีติ ฯ สตฺถา
อาคนฺตฺวา กายนุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ
ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว อิทาเนว ปุพฺเพเปส
เอตสฺมึ มเต ปริเทวนฺโต วิจรตีติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
สกฺกตฺตํ กาเรสิ ฯ ตทา เอโก กาสิกรฏฺวาสี หิมวนฺตํ ปวิสิตฺวา
อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา ผลาผเลน ยาเปสิ ฯ โส เอกทิวสํ อรญฺเ
เอกํ มตมาติกํ มิคโปตกํ ทิสฺวา อสฺสมปทํ อาเนตฺวา โคจรํ
ทตฺวา โปเสสิ ฯ มิคโปตโก วฑฺฒนฺโต อภิรูโป อโหสิ
โสภคฺคปฺปตฺโต ฯ ตาปโส ตํ อตฺตโน ปุตฺตกํ กตฺวา วิหรติ ฯ เอกทิวสํ
มิคโปตโก พหุํ ติณํ ขาทิตฺวา อชีรเกน กาลมกาสิ ฯ ตาปโส
ปุตฺโต เม มโตติ ปริเทวนฺโต วิจริ ฯ ตทา สกฺโก เทวราชา
โลกํ ปริคฺคณฺหนฺโต ตํ ตาปสํ ทิสฺวา สํเวเชสฺสามิ นนฺติ
อาคนฺตฺวา อากาเส ิโต ปมํ คาถมาห
        อคารา ปจฺจุเปตสฺส     อนาคารสฺส เต สโต
        สมณสฺส น ตํ สาธุ      ยํ เปตมนุโสจสีติ ฯ
     ตํ สุตฺวา ตาปโส ทุติยํ คาถมาห
        สํวาเสน หเว สกฺก     มนุสฺสสฺส มิคสฺส วา
        หทเย ชายเต เปมํ     น ตํ สกฺกา อโสจิตุนฺติ ฯ
     ตตฺถ น ตํ สกฺกาติ ตํ มนุสฺสํ วา ติรจฺฉานํ วา น สกฺกา
อโสจิตุํ โสจามหนฺติ ฯ
     ตโต สกฺโก เทฺว คาถา อภาสิ
        มตํ มริสฺสํ โรทนฺติ      เย รุทนฺติ ลปนฺติ จ
        ตสฺมา ตฺวํ อิสิ มา โรทิ  โรทิตํ โมฆมาหุ สนฺโต
        โรทิเตน หเว พฺรหฺเม   มโต เปโต สมุฏฺเห
        สพฺเพ สงฺคมฺม โรทาม   อญฺมญฺสฺส าตเกติ ฯ
     ตตฺถ มริสฺสนฺติ โย อิทานิ มริสฺสติ ตํ ฯ ลปนฺติ จาติ
วิลปนฺติ จ ฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ เย โลเก มตญฺจ มริสฺสนฺตญฺจ
โรทนฺติ เต รุทนฺติ เจว วิลปนฺติ จ เตสํ อสฺสุปจฺฉิชฺชทิวโส
นาม นตฺถิ กึการณา สทาปิ มตานญฺจ มริสฺสนฺตานญฺจ
อตฺถิตาย ฯ อิสิ มา โรทีติ ตสฺสา ตฺวํ อิสิ มา โรทิ ฯ กึการณา ฯ
โรทิตํ โมฆมาหุ สนฺโตติ พุทฺธาทโย โรทิตํ โมฆนฺติ วทนฺติ ฯ
มโต เปโตติ โย เอส มโต เปโตติ วุจฺจติ ยทิ โส โรทิเตน
สมุฏฺเหยฺย เอวํ สนฺเต กึ นิกฺกมฺมา อจฺฉาม สพฺเพว
สมาคมฺม อญฺมญฺสฺส าตเก โรทาม ยสฺมา ปน เต
โรทิตการณา น อุฏฺหนฺติ ตสฺมา โรทิตสฺส โมฆภาวํ สาเวติ ฯ
     เอวํ สกฺกสฺส กเถนฺตสฺส กเถนฺตสฺส ตาปโส นิรตฺถกํ
โรทิตนฺติ สลฺลกฺเขตฺวา สกฺกสฺส ถุตึ กโรนฺโต ติสฺโส คาถา อภาสิ
        อาทิตฺตํ วต มํ สนฺตํ    ฆตสิตฺตํว ปาวกํ
        วารินา วิย โอสิญฺจํ    สพฺพํ นิพฺพาปเย ทรํ
        อพฺพุฬฺหํ วต เม สลฺลํ   ยมาสิ หทยนิสฺสิตํ
        โย เม โสกปเรตสฺส   ปุตฺตโสกํ อปานุทิ
        โสหํ อพฺพุฬฺหสลฺโลสฺมิ   วีตโสโก อนาวิโล
        น โสจามิ น โรทามิ   ตว สุตฺวาน วาสวาติ ฯ
     ตตฺถ ยมาสีติ ยํ เม อาสิ ฯ หทยนิสฺสิตนฺติ หทเย นิสฺสิตํ ฯ
อปานุทีติ นีหริ ฯ
     สกฺโก ตาปสสฺส โอวาทํ ทตฺวา สกฏฺานเมว คโต ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
ตาปโส มหลฺลโก อโหสิ มิโค สามเณโร สกฺโก ปน อหเมวาติ ฯ
                    มิคโปตกชาตกํ ทุติยํ
                       --------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๔๙๘-๕๐๐.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=10339&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=10339&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=808
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=3739
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=3693
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=3693
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27