อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                     สุปตฺตวคฺควณฺณนา
                       --------
                     ภทฺรฆฏเภทกชาตกํ
     สพฺพกามททํ กุมฺภนฺติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
อนาถปิณฺฑิกสฺส ภาคิเนยฺยํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     โส กิร มาตาปิตูนํ สนฺตกา จตฺตาลีสหิรญฺญโกฏิโย
ปานพฺยสเนน นาเสตฺวา เสฏฺฐิสฺส สนฺติกํ อคมาสิ ฯ โสปิสฺส โวหารํ
กโรหีติ สหสฺสํ อทาสิ ฯ ตมฺปิ นาเสตฺวา ปุน อคมาสิ ฯ ปุนสฺส
ปญฺจสตานิ ทาเปสิ ฯ ตานิ นาเสตฺวา ปุน อาคตสฺส เทฺว
ถูลสาฏเก ทาเปสิ ฯ เตปิ นาเสตฺวา อาคตํ คีวายํ คาหาเปตฺวา
นีหราเปสิ ฯ โส อนาโถ หุตฺวา ปรกุฑฺฑํ นิสฺสาย กาลมกาสิ ฯ
ตเมตํ กฑฺฒิตฺวา พหิ ฉฑฺเฑสุํ ฯ อนาถปิณฺฑิโก วิหารํ คนฺตฺวา
สพฺพนฺตํ ภาคิเนยฺยสฺส ปวุตฺตึ ตถาคตสฺส อาโรเจสิ ฯ สตฺถา กึ
ตฺวํ เอตํ สนฺตปฺเปสฺสสิ ยมหํ ปุพฺเพ สพฺพกามททํ กุมฺภํ ทตฺวาปิ
สนฺตปฺเปตุํ นาสกฺขินฺติ วตฺวา เตน ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
เสฏฺฐิกุเล นิพฺพตฺติตฺวา ปิตุ อจฺจเยน เสฏฺฐิฏฺฐานํ ลภิ ฯ ตสฺส
เคเห ภูมิคตเมว จตฺตาลีสโกฏิธนํ อโหสิ ฯ ปุตฺโต ปนสฺส เอโกเยว ฯ
โพธิสตฺโต ทานาทีนิ ปุญฺญานิ กตฺวา กาลกโต สกฺโก
เทวราชา หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ อถสฺส ปุตฺโต กิญฺจิ ทานวตฺตํ
อวิจาเรตฺวา มณฺฑปํ กาเรตฺวา มหาชนปริวุโต นิสีทิตฺวา สุรํ ปาตุํ
อารภิ ฯ โส ลงฺฆนธาวนนจฺจคีตาทีนิ กโรนฺตานํ สหสฺสํ สหสฺสํ
ททมาโน อิตฺถีโสณฺฑสุราโสณฺฑมํสโสณฺฑาทิภาวํ อาปชฺชิตฺวา ตฺวํ
คีตํ ตฺวํ นจฺจํ ตฺวํ วาทิตนฺติ สมชฺชตฺถิโกว ปมตฺโต หุตฺวา
อาหิณฺฑนฺโต นจิรสฺเสว จตฺตาลีสโกฏิธนํ อุปโภคปริโภคุปกรณานิ จ
นาเสตฺวา ทุคฺคโต กปโณ ปิโลติกํ นิวาเสตฺวา วิจรติ ฯ สกฺโก
อาวชฺเชนฺโต ตสฺส ทุคฺคตภาวํ ญตฺวา ปุตฺตเปเมนาคนฺตฺวา
สพฺพกามททํ กุมฺภํ ทตฺวา ตาต ยถา อยํ กุมฺโภ น ภิชฺชติ ตถา
นํ รกฺข อิมสฺมิญฺจ เต สติ ธนสฺเสว ปริจฺเฉโท นาม น
ภวิสฺสติ อปฺปมตฺโต โหหีติ โอวทิตฺวา เทวโลกเมว คโต ฯ
โส ตโต ปฏฺฐาย สุรํ ปิวนฺโต วิจรติ ฯ อเถกทิวสํ อติมตฺโต
ตํ กุมฺภํ อากาเส ขิปิตฺวา สมฺปฏิจฺฉนฺโต เอกวารํ วิรชฺฌิ ฯ
กุมฺโภ ภูมิยํ ปติตฺวา ภิชฺชิ ฯ ตโต ปฏฺฐาย ปุน ทลิทฺโท หุตฺวา
ปิโลติกํ นิวาเสตฺวา กปาลหตฺโถ ภิกฺขํ จรนฺโต ปรกุฑฺฑํ นิสฺสาย
กาลมกาสิ ฯ สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา
       สพฺพกามททํ กุมฺภํ         กูฏํ ลทฺธาน ธุตฺตโก
       ยาว นํ อนุปาเลติ        ตาว โส สุขเมธติ
       ยทา มตฺโต จ ทิตฺโต จ    ปมาทา กุมฺภมพฺภิทา
       ตโต นคฺโค จ โปตฺโถ จ   ปจฺฉา พาโล วิหญฺญติ
       เอวเมว ธนํ ลทฺธา       ปมตฺโต ๑- ปริภุญฺชติ
       ปจฺฉา ตปฺปติ ทุมฺเมโธ     กูฏํ ภิตฺวาว ธุตฺตโกติ
@เชิงอรรถ: ๑ อมตฺโต ฯ
อิมา อภิสมฺพุทฺธคาถา วตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ฯ
     ตตฺถ สพฺพกามททนฺติ สพฺเพ วตฺถุกาเม ทาตุํ สมตฺถํ กุมฺภํ ฯ
กูฏนฺติ กุมฺภเววจนํ ฯ ยาวาติ ยตฺตกํ กาลํ ฯ อนุปาเลตีติ
โยโกจิ เอวรูปํ ลภิตฺวา ยาว รกฺขติ ตาว โส สุขเมธตีติ อตฺโถ ฯ
มตฺโต จ ทิตฺโต จาติ สุรามเทน มตฺโต ทปฺเปน ทิตฺโต จ ฯ
ปมาทา กุมฺภมพฺภิทาติ ปมาเทน กุมฺภํ ภินฺทิ ฯ นคฺโค จ
โปตฺโถ จาติ กทาจิ นคฺโค กทาจิ โปตฺถกปิโลติกาย นิวตฺถตฺตา
โปตฺโถ ฯ เอวเมวาติ เอวเมว ฯ ปมตฺโตติ ปมาเทน ๑- ฯ ตปฺปตีติ
โสจติ ฯ
     ตทา ภทฺรฆฏเภทโก ธุตฺโต เสฏฺฐิภาคิเนยฺโย อโหสิ สกฺโก
ปน อหเมวาติ ฯ
                   ภทฺรฆฏเภทกชาตกํ ปฐมํ
                       --------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๑๙๗-๑๙๙.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=4096&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=4096&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=472
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2482
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2443
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2443
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27