ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                       อุทุมฺพรชาตกํ
     อุทุมฺพรา นิเจ ปกฺกาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต อญฺญตรํ
ภิกฺขุํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     โส กิร อญฺญตรสฺมึ ปจฺจนฺตคามเก วิหารํ กาเรตฺวา วสติ ฯ
รมณีโย วิหาโร ปิฏฺฐิปาสาเณ นิวิฏฺโฐ ฯ มณฺฑปสมฺมชฺชนฏฺฐานํ
อุทกผาสุกํ ฯ โคจรคาโม น ๑- ทูโร ฯ สมฺปิยายมานา มนุสฺสา
ภิกฺขํ เทนฺติ ฯ อเถโก ภิกฺขุ จาริกํ จรมาโน ตํ วิหารํ ปาปุณิ ฯ
เนวาสิกตฺเถโร ตสฺส อาคนฺตุกวตฺตํ กตฺวา ปุนทิวเส ตํ อาทาย
คามํ ปิณฺฑาย ปาวิสิ ฯ มนุสฺสา ตสฺส ปณีตํ ภิกฺขํ ทตฺวา
สฺวาตนาย นิมนฺตยึสุ ฯ อาคนฺตุโก กติปาหํ ภุญฺชิตฺวา จินฺเตสิ
เอเกนุปาเยน ตํ ภิกฺขุํ วญฺเจตฺวา นิกฺกฑฺฒิตฺวา อิมํ วิหารํ
@เชิงอรรถ:  นาติทูโร ฯ น ทูเร ฯ
คณฺหิสฺสามีติ ฯ อถ นํ เถรุปฏฺฐานํ อาคตํ ปุจฺฉิ กึ อาวุโส
พุทฺธุปฏฺฐานํ น ๑- อกาสีติ ฯ ภนฺเต อิมํ วิหารํ ปฏิชคฺคนฺโต นาม นตฺถิ
เตนมฺหิ น คตปุพฺโพติ ฯ ยาว ตฺวํ พุทฺธุปฏฺฐานํ คนฺตฺวา อาคจฺฉสิ
ตาวาหํ ปฏิชคฺคิสฺสามีติ ฯ สาธุ ภนฺเตติ เนวาสิโก ยาว มมาคมนา
เถเร มา ปมชฺชิตฺถาติ มนุสฺสานํ วตฺวา ปกฺกามิ ฯ ตโต
ปฏฺฐาย อาคนฺตุโก ตสฺส เนวาสิกสฺส อยญฺจ โทโส อยญฺจ
โทโสติ วตฺวา เต มนุสฺเส ปริภินฺทิ ฯ อิตโรปิ สตฺถารํ วนฺทิตฺวา
ปุน อาคโต ฯ อถสฺส โส ปเวสนํ ๒- น อทาสิ ฯ โส เอกสฺมึ
ฐาเน วสิตฺวา ปุนทิวเส คามํ ปิณฺฑาย ปาวิสิ ฯ มนุสฺสาปิ
สามีจิมตฺตมฺปิ น กรึสุ ฯ โส วิปฺปฏิสารี หุตฺวา ปุน เชตวนํ คนฺตฺวา
ตํ การณํ ภิกฺขูนํ อาโรเจสิ ฯ เต ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ
อาวุโส อสุโก กิร ภิกฺขุ อสุกํ ภิกฺขุํ วิหารา นิกฺกฑฺฒิตฺวา สยํ
ตตฺถ วสตีติ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กายนุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ
กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว
อิทาเนว ปุพฺเพปิ โส อิมํ วสนฏฺฐานา นิกฺกฑฺฒิเยวาติ วตฺวา อตีตํ
อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
อรญฺเญ รุกฺขเทวตา หุตฺวา นิพฺพตฺติ ฯ ตตฺถ วสฺสาเน สตฺตสตฺตาหํ
เทโว วสฺสิ ฯ อเถโก รตฺตมุขขุทฺทกมกฺกโฏ เอกิสฺสาว อโนวสฺสิกาย
ปาสาณทริยา วสมาโน เอกทิวสํ ทรีทฺวาเร อเตมนฏฺฐาเน
@เชิงอรรถ:  กตฺถจิ นตฺถิ ฯ   เสนาสนํ ฯ
สุเขน นิสีทิ ฯ ตตฺเถโก กาฬมุขมหามกฺกโฏ ตินฺโต สีเตน
ปีฬิยมาโน วิจรนฺโต ตํ ตถา นิสินฺนํ ทิสฺวา อุปาเยน ตํ นีหริตฺวา
เอตฺถ วสิสฺสามีติ จินฺเตตฺวา กุจฺฉึ โอลมฺพิตฺวา สุหิตาการํ ทสฺเสนฺโต
ตสฺส ปุรโต ฐตฺวา ปฐมํ คาถมาห
       อุทุมฺพรา นิเจ ๑- ปกฺกา    นิโคฺรธา จ กปิตฺถนา
       เอหิ นิกฺขมฺม ภุญฺชสฺสุ       กึ ชิฆจฺฉาย มิยฺยสีติ ฯ
     ตตฺถ กปิตฺถนาติ ปิลกฺขู ฯ เอหิ นิกฺขมฺมาติ เอเต
อุทุมฺพราทโย ผลภาเรน จิตฺตา อหมฺปิ ขาทิตฺวา สุหิโต อาคโต
ตฺวมฺปิ คจฺฉ ภุญฺชสฺสูติ ฯ
     โสปิ ตสฺส วจนํ สุตฺวา สทฺทหิตฺวา ผลาผลานิ ขาทิตุกาโม
หุตฺวา นิกฺขมิตฺวา ตตฺถ ตตฺถ วิจริตฺวา กิญฺจิ อลภนฺโต ปุน
อาคนฺตฺวา ตํ อตฺตโน ทริยํ ปวิสิตฺวา นิสินฺนํ ทิสฺวา วญฺจิสฺสามิ
นนฺติ ตสฺส ปุรโต ฐตฺวา ทุติยํ คาถมาห
       เอวํ โส สุหิโต โหติ       โย วุฑฺฒมปจายติ
       ยถาหมชฺช สุหิโต          ทุมปกฺกานิ มาสิโตติ ฯ
     ตตฺถ ทุมปกฺกานิ มาสิโตติ อุทุมฺพราทีนิ รุกฺขผลานิ ขาทิตฺวา
อาสิโต ๒- สุหิโต ชาโต ฯ
     ตํ สุตฺวา มหามกฺกโฏ ตติยํ คาถมาห
       ยํ วเนโช วเนชสฺส        วญฺเจยฺย กปิโน กปิ
       ทหโรปิ น สทฺเธยฺย        น หิ ขิณฺโณ ชรากปีติ ฯ
@เชิงอรรถ:  นีเจ ฯ จิเม ฯ   อสิโต ฯ
     ตสฺสตฺโถ ยํ วเน ชาโต กปิ วเน ชาตสฺส กปิโน วญฺจนํ
กเรยฺย ตํ ตยา สทิโส ทหโรปิ วานโร น สทฺทเหยฺย มาทิโสปิ
ชิณฺโณ ชรากปิ มหลฺลกมกฺกโฏ น หิ สทฺทเหยฺย สตฺตกฺขตฺตุมฺปิ
ภณนฺตสฺส ตุมฺหาทิสสฺส น สทฺทหิ หิมวนฺตปฺปเทเส สพฺพผลาผลํ
วสฺเสน กิลินฺนํ ปติตํ ปุน ตว อิทํ ฐานํ นตฺถิ คจฺฉาติ ฯ
     โส ตโตว ปกฺกามิ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
ขุทฺทกมกฺกโฏ เนวาสิโก อโหสิ กาฬมหามกฺกโฏ อาคนฺตุกภิกฺขุ
รุกฺขเทวตา ปน อหเมวาติ ฯ
                    อุทุมฺพรชาตกํ อฏฺฐมํ
                      ----------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๒๑๕-๒๑๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=4481&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=4481&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=493              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2561              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2516              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2516              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]