อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                     โกมาริยปุตฺตชาตกํ
     ปุเร ตุวนฺติ อิทํ สตฺถา ปุพฺพาราเม วิหรนฺโต เกฬิสีลเก
ภิกฺขู อารพฺภ กเถสิ ฯ
     เต กิร ภิกฺขู สตฺถริ อุปริปาสาเท วิหรนฺเต เหฏฺาปาสาเท
ทิฏฺสุตาทีนิ กเถนฺตา เกฬิญฺจ ปริหาสญฺจ กโรนฺตา นิสีทึสุ ฯ
สตฺถา มหาโมคฺคลฺลานํ อามนฺเตตฺวา เอเต ภิกฺขู สํเวเชหีติ
อาห ฯ เถโร อากาเส อุปฺปติตฺวา ปาทงฺคุฏฺเกน ปาสาทถูปิกํ
ปหริตฺวา ยาว อุทกปริยนฺตา ปาสาทํ กมฺเปสิ ฯ เต ภิกฺขู
มรณภยภีตา นิกฺขมิตฺวา พหิ อฏฺสุ ฯ เตสํ โส เกฬิสีลภาโว
ภิกฺขูสุ ปากโฏ ชาโต ฯ อเถกทิวสํ ภิกฺขู ธมฺมสภายํ กถํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๑๙.
สมุฏฺาเปสุํ อาวุโส เอกจฺเจ ภิกฺขู เอวรูเป นิยฺยานิกสาสเน
ปพฺพชิตฺวา เกฬิสีลา หุตฺวา วิจรนฺติ อนิจฺจํ ทุกฺขํ อนตฺตาติ
วิปสฺสนาย กมฺมํ น กโรนฺตีติ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กายนุตฺถ
ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ
วุตฺเต น ภิกฺขเว อิทาเนว ปุพฺเพเปเต เกฬิสีลกาเยวาติ วตฺวา
อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
เอกสฺมึ คามเก พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติ ฯ โกมาริยปุตฺโตติ ๑- นํ
สญฺชานึสุ ฯ โส อปรภาเค นิกฺขมิตฺวา อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา
หิมวนฺตปฺปเทเส วสิ ฯ อถญฺเ เกฬิสีลกา ตาปสา หิมวนฺตปฺปเทเส
อสฺสมํ มาเปตฺวา วสึสุ ฯ กสิณปริกมฺมมตฺตมฺปิ เตสํ นตฺถิ ฯ
อรญฺโต ผลาผลานิ อาหริตฺวา ขาทิตฺวา หสมานา นานปฺปการาย
เกฬิยา วีตินาเมสุํ ฯ เตสํ สนฺติเก เอโก มกฺกโฏ อตฺถิ ฯ โสปิ
เกฬิสีลโกว มุขวิการาทีนิ กโรนฺโต ตาปสานํ นานาวิธํ เกฬึ
ทสฺเสติ ฯ ตาปสา ตตฺถ จิรํ วสิตฺวา โลณมฺพิลเสวนตฺถาย
มนุสฺสปถํ อคมํสุ ฯ เตสํ คตกาลโต ปฏฺาย โพธิสตฺโต ตํ านํ
อาคนฺตฺวา วาสํ กปฺเปสิ ฯ มกฺกโฏ เตสํ วิย ตสฺสาปิ เกฬึ
ทสฺเสสิ ฯ โพธิสตฺโต อจฺฉรํ ปหริตฺวา สุสิกฺขิตปพฺพชิตานํ สนฺติเก
วสนฺเตน นาม อาจารสมฺปนฺเนน กายวาจาทีหิ สุสญฺเตน ฌาเน
สุยุตฺเตน ภวิตุํ วฏฺฏตีติ ตสฺส โอวาทํ อทาสิ ฯ โส ตโต
@เชิงอรรถ: ๑ โกมายปุตฺโตติ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๒๐.
ปฏฺาย สีลวา อาจารสมฺปนฺโน อโหสิ ฯ โพธิสตฺโต ตโตปิ
อญฺตฺถ อคมาสิ ฯ อถ เต ตาปสา โลณมฺพิลํ เสวิตฺวา ตํ
านํ อคมํสุ ฯ มกฺกโฏ ปุพฺเพ วิย เตสํ เกฬึ น ทสฺเสสิ ฯ
อถ นํ ตาปสา ปุพฺเพ ตฺวํ อาวุโส อมฺหากํ ปุรโต เกฬึ อกาสิ
อิทานิ น กโรสิ กึการณาติ ปุจฺฉนฺตา ปมํ คาถมาหํสุ
            ปุเร ตุวํ สีลวตํ สกาเส
            โอกฺกนฺทิกํ กีฬสิ อสฺสมมฺหิ
            กโรหเร มกฺกฏิยานิ มกฺกฏ
            น ตํ มยํ สีลวตํ รมามาติ ฯ
     ตตฺถ สีลวตํ สกาเสติ เกฬิสีลกานํ อมฺหากํ สนฺติเก ฯ
โอกฺกนฺทิกนฺติ มิโค วิย โอกฺกนฺทิตฺวา ๑- กีฬสิ ฯ กโรหเรติ กโรหิ ฯ
อเรติ อาลปนํ ฯ มกฺกฏิยานีติ มุขมกฺกฏิกกีฬสงฺขาตานิ มุขวิการาทีนิ ฯ
น ตํ มยํ สีลวตํ รมามาติ ยํ ปุพฺเพ ตว เกฬิสีลํ
เกฬิวตฺตํ ตํ มยํ เอตรหิ น รมาม นาภิรมาม ตฺวมฺปิ โน น
รมาเปสิ กินฺนุโข การณนฺติ ฯ ตํ สุตฺวา มกฺกโฏ ทุติยํ คาถมาห
             สุตา หิ มยฺหํ ปรมา วิสุทฺธิ
             โกมาริยปุตฺตสฺส พหุสฺสุตสฺส
             มาทานิ มํ มญฺิ ตุวํ ยถา ปุเร
             ฌานาภิยุตฺตา วิหราม อาวุโสติ ฯ
     ตตฺถ มยฺหนฺติ กรณฏฺเ สมฺปทานํ ฯ วิสุทฺธีติ ฌานวิสุทฺธิ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ โอกฺขนฺทิตฺวา ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๒๑.
พหุสฺสุตสฺสาติ พหูนํ กสิณปริกมฺมามํ อฏฺนฺนญฺจ สมาปตฺตีนํ
สุตตฺตา เจว ปฏิวิทฺธตฺตา จ พหุสฺสุตสฺส ฯ ตุวนฺติ เตสุ เอกํ
ตาปสํ อาลปนฺโต อิทานิ มํ มา ตฺวํ ปุเร วิย สญฺชานิ นาหํ
ปุริมสทิโส อาจริโย เม ลทฺโธติ ทีเปติ ฯ
     ตํ สุตฺวา ตาปโส ตติยํ คาถมาห
           สเจปิ เสลสฺมึ วปฺเปยฺย วีชํ
           เทโว จ วสฺเส เนว หิ ตํ วิรุฬฺเห
           สุตา หิ ตยา ปรมา วิสุทฺธิ
           อารา ตุวํ มกฺกฏ ฌานภูมิยาติ ฯ
     ตสฺสตฺโถ สเจปิ ปาสาณปิฏฺเ ปญฺจวิธํ วีชํ วปฺเปยฺย
เทโว จ สมฺมา วสฺเสยฺย อกฺเขตตฺตา ยํ ตํ น วิรุฬฺเหยฺย
เอวเมว ตยา ปรมชฺฌานวิสุทฺธิ สุตา ตฺวํ ปน ติรจฺฉานโยนิกตฺตา
อารา มกฺกฏ ฌานภูมิยา ทูเร ิโต น สกฺกา ตยา ฌานํ
นิพฺพตฺเตตุนฺติ มกฺกฏํ ครหึสุ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
เกฬิสีลตาปสา อิเม ภิกฺขู อเหสุํ โกมาริยปุตฺโต ปน อหเมวาติ ฯ
                   โกมาริยปุตฺตชาตกํ นวมํ
                       ---------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๒๑๘-๒๒๑.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=4546&modeTY=1&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=4546&modeTY=1&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=496
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2572
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2525
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2525
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗
http://84000.org/tipitaka/read/?index_27