ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                      กาฬพาหุชาตกํ
     ยํ อนฺนปานสฺสาติ อิทํ สตฺถา เวฬุวเน วิหรนฺโต หตลาภสกฺการํ
เทวทตฺตํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     เทวทตฺเตน หิ ตถาคเต อฏฺฐานโกปํ พนฺธิตฺวา ธนุคฺคเหสุ
ปโยชิเตสุ นาฬาคิริวิสชฺชเนน ตสฺส โทโส ปากโฏ ชาโต ฯ
อถสฺส ปฏฺฐปิตานิ ธุวภตฺตาทีนิ มนุสฺสา หรึสุ ฯ ราชาปิ นํ น
โอโลเกสิ ฯ โส หตลาภสกฺกาโร กุเลสุ วิญฺญาเปตฺวา ภุญฺชนฺโต
วิจริ ฯ ภิกฺขู ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ อาวุโส เทวทตฺโต
ลาภสกฺการํ อุปฺปาเทสฺสามีติ อุปฺปนฺนมฺปิ ถิรํ กาตุํ นาสกฺขีติ ฯ
สตฺถา อาคนฺตฺวา กายนุตฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ
ปุจฺฉิตฺวา อิมาย นามาติ วุตฺเต น ภิกฺขเว อิทาเนว
ปุพฺเพเปส หตลาภสกฺกาโร อโหสีติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ ธนญฺชเย รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
ราโธ นาม สุกฺโก ๑- อโหสิ มหาปริวาโร ปริปุณฺณคตฺโต ฯ กนิฏฺโฐ
ปนสฺส โปฏฺฐปาโท นาม ฯ เอโก ลุทฺทโก เต เทฺวปิ ชเน
พนฺธิตฺวา เนตฺวา พาราณสีรญฺโญ อทาสิ ฯ ราชา อุโภปิ เต
สุวณฺณปญฺชเร ปกฺขิปิตฺวา สุวณฺณตฏฺฏเกน มธุลาเช ขาทาเปนฺโต
สกฺขโรทกํ ปาเยนฺโต ปฏิชคฺคิ ฯ สกฺกาโร มหา อโหสิ ฯ
ลาภคฺคยสคฺคปฺปตฺตา อเหสุํ ฯ อเถโก วนจรโก กาฬพาหุํ นาเมกํ
มหากาฬมกฺกฏํ อาเนตฺวา รญฺโญ อทาสิ ฯ ตสฺส ปจฺฉา
อาคตตฺตา มหนฺตตโร ลาภสกฺกาโร อโหสิ ฯ สุกฺกานํ ปริหายติ ฯ
โพธิสตฺโต ตาทิลกฺขณโยคตฺตา น กิญฺจิ อาห ฯ กนิฏฺโฐ ปนสฺส
ตาทิลกฺขณาภาวา ตํ มกฺกฏสฺส สกฺการํ อสหนฺโต ภาติก ปุพฺเพ
อิมสฺมึ ราชกุเล สาธุรสขาทนียาทีนิ อมฺหากเมว เทนฺติ อิทานิ
ปน มยํ น ลภาม กาฬพาหุมกฺกฏสฺเสวาหรนฺติ มยํ ธนญฺชยรญฺโญ
สนฺติกา ลาภสกฺการํ อลภนฺตา อิมสฺมึ ฐาเน กึ กริสฺสาม
เอหิ อรญฺญเมว คนฺตฺวา วสิสฺสามาติ เตน สทฺธึ สลฺลปนฺโต
ปฐมํ คาถมาห
                ยํ อนฺนปานสฺส ปุเร ลภาม
                ตนฺทานิ สาขมิคเมว คจฺฉติ
                คจฺฉามทานิ วนเมว ราธ
                อสกฺกตาวมฺห ธนญฺชยายาติ ฯ
     ตตฺถ ยํ อนฺนปานสฺสาติ ยํ อนฺนปานํ อสฺส รญฺโญ สนฺติกา ฯ
@เชิงอรรถ:  สุโก ฯ
อุปโยคฏฺเฐ วา สามิวจนํ ฯ ธนญฺชยายาติ กรณฏฺเฐ สมฺปทานวจนํ ฯ
ธนญฺชเยน อสกฺกตาวมฺหา อนฺนปานญฺจ น ลภาม อิมินาว น
สกฺกตมฺหาติ อตฺโถ ฯ
     ตํ สุตฺวา ราโธ ทุติยํ คาถมาห
               ลาโภ อลาโภ อยโส ยโส จ
               นินฺทา ปสํสา จ สุขํ ทุกฺขญฺจ
               เอเต อนิจฺจา มนุเชสุ ธมฺมา
               มา โสจิ กึ โสจสิ โปฏฺฐปาทาติ ฯ
     ตตฺถ ยโสติ อิสฺสริยปริวาโร ฯ อยโสติ ตสฺสาภาโว ฯ
เอเตติ เอเต อฏฺฐ โลกธมฺมา มนุเชสุ อนิจฺจา ลาภคฺคยสคฺคปฺปตฺตาปิ
หุตฺวา อปเรน สมเยน อปฺปลาภา อปฺปสกฺการา โหนฺติ
นิจฺจลาภิโน นาม นตฺถิ ฯ ยสาทีสุปิ เอเสว นโย ฯ
     ตํ สุตฺวา โปฏฺฐปาโท มกฺกเฏ อุสฺสูยํ อปเนตุํ อสกฺโกนฺโต
ตติยํ คาถมาห
              อทฺธา ตุวํ ปณฺฑิตโกสิ ราธ
              ชานาสิ อตฺถานิ อนาคตานิ
              กถํ นุโข สาขมิคํ ทกฺขาม
              นิทฺธาปิตํ ๑- ราชกุลโตว ชมฺมนฺติ ฯ
     ตตฺถ กถํ นุโขติ เกน นุโข อุปาเยน ฯ ทกฺขามาติ ทกฺขิสฺสาม ฯ
นิทฺธาปิตนฺติ นิจฺฉุฑฺฑํ นิกฺกฑฺฒิตํ ฯ ชมฺมนฺติ ลามกํ ฯ
@เชิงอรรถ:  นิพฺพาปิตํ ฯ
     ตํ สุตฺวา ราโธ จตุตฺถํ คาถมาห
              จาเลติ กณฺณํ ภกุฏึ กโรติ
              มหุํ มหุํ ภายเต กุมาเร
              สยเมว ตํ กาหติ กาฬพาหุ
              เยนารกา ฐสฺสติ อนฺนปานาติ ฯ
     ตตฺถ ภายเต กุมาเรติ  ราชกุมาเร อุตฺราเสติ ฯ เยนารกา
ฐสฺสตีติ เยน การเณน อิมมฺหา อนฺนปานา ทูเร ฐสฺสติ สยเมว
ตํ การณํ กริสฺสติ มา ตฺวํ เอตสฺส จินฺตยีติ อตฺโถ ฯ
     กาฬพาหุปิ กติปาเหเนว ราชกุมารานํ ปุรโต กณฺณจาลนาทีนิ
กโรนฺโต กุมาเร ภายาเปสิ ฯ เต ภีตภีตา วิรวมกํสุ ฯ
ราชา กึ เอตนฺติ ปุจฺฉิตฺวา ตมตฺถํ สุตฺวา นิกฺกฑฺฒถ นนฺติ มกฺกฏํ
นิกฺกฑฺฒาเปสิ ฯ สุกฺกานํ ลาภสกฺกาโร ปุน ปากติโกว อโหสิ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
กาฬพาหุ เทวทตฺโต อโหสิ โปฏฺฐปาโท อานนฺโท ราโธ ปน
อหเมวาติ ฯ
                    กาฬพาหุชาตกํ  นวมํ
                     ------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๓๔๘-๓๕๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=7239&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=7239&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=614              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=3003              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2964              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2964              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]