ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                   ปญฺจกนิปาตชาตกฏฺฐกถา
                    มณิกุณฺฑลวคฺควณฺณนา
                       --------
                      มณิกุณฺฑลชาตกํ
     ชินฺโน รฏฺฐสฺสมณิกุณฺฑเล จาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต
โกสลรญฺโญ อนฺเตปุเร สพฺพตฺถสาธกํ ปทุฏฺฐามจฺจํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     วตฺถุ เหฏฺฐา วิตฺถาริตเมว ฯ อิธ ปน โพธิสตฺโต
พาราณสีราชา อโหสิ ฯ ปทุฏฺฐามจฺโจ โกสลราชานํ อาเนตฺวา กาสิกรฏฺฐํ
คาหาเปตฺวา พาราณสีราชานํ พนฺธาเปตฺวา พนฺธนาคาเร ขิปาเปสิ ฯ
ราชา ฌานํ อุปฺปาเทตฺวา อากาเส ปลฺลงฺเกน นิสีทิ ฯ โจรรญฺโญ
สรีเร ทาโห อุปฺปชฺชิ ฯ โส พาราณสีราชานํ อุปสงฺกมิตฺวา ปฐมํ
คาถมาห
             ชินฺโน ๑- รฏฺฐสฺสมณิกุณฺฑเล ๒- จ
             ปุตฺเต จ ทาเร จ ตเถว ชินฺโน
             สพฺเพสุ โภเคสุ อเสสเกสุ
             กสฺมา น สนฺตปฺปสิ โสกกาเลติ ฯ
     ตตฺถ ชินฺโน รฏฺฐสฺสมณิกุณฺฑเล จาติ ตฺวํ มหาราช รฏฺฐญฺจ
อสฺเส จ มณิกุณฺฑลานิ จ ชินฺโน ฯ รถมณิกุณฺฑเล จาติปิ
ปาโฐ ฯ อเสสเกสูติ นิสฺเสสเกสุ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑. ชีโน ฯ ๒. รถสฺสมณิกุณฺฑลา ฯ
     ตํ สุตฺวา โพธิสตฺโต อิมา เทฺว คาถา อภาสิ
             ปุพฺเพว มจฺจํ วิชหนฺติ โภคา
             มจฺโจ วา เต ปุพฺพตรํ ชหาติ
             อสสฺสตา โภคิโน กามกามิ
             ตสฺมา น โสจามิหํ โสกกาเล
             อุเทติ ปูเรติ ๑- ขียติ จนฺโท
             อตฺถงฺคเมตฺวาน ๒- ปเลติ สูริโย
             วิชิตา ๓- มยา สตฺตุก โลกธมฺมา
             ตสฺมา น โสจามิหํ โสกกาเลติ ฯ
     ตตฺถ ปุพฺเพว มจฺจนฺติ มจฺจํ วา โภคา ปุพฺเพว ปฐมญฺเญว
วิชหนฺติ มจฺโจ วา เต โภเค ปุพฺพตรํ ชหาติ ฯ กามกามีติ
โจรราชานํ อาลปติ ฯ อมฺโภ กาเม กามยมาน กามกามิ โภคิโน
นาม โลเก อสสฺสตา โภเคสุ วา นฏฺเฐสุ ชีวมานาว อโภคิโน
โหนฺติ โภเค วา ปหาย สยํ นสฺสนฺติ ตสฺมา อหํ มหาชนสฺส
โสกกาเลปิ น โสจามีติ อตฺโถ ฯ วิชิตา มยา สตฺตุก โลกธมฺมาติ
โจรราชานํ อาลปติ ฯ อมฺโภ สตฺตุก มยา ลาโภ อลาโภ
ยโส อยโสติ อาทโย โลกธมฺมา วิชิตา ยเถว หิ จนฺโท
อุเทติ จ ปูรติ จ ปุน จ ขียติ ยถา จ สูริโย อนฺธการํ
วิธมนฺโต มหนฺตํ โลกปฺปเทสํ ตปฺเปตฺวาน ปุน สายํ อตฺถํ ปเลติ
อตฺถํ คจฺฉติ น ทิสฺสติ เอวเมว โภคา อุปฺปชฺชนฺติ วินสฺสนฺติ จ
@เชิงอรรถ: ๑. อาปุรติ เวติ ฯ ๒. อตฺถํ ตเปตฺวาน ฯ ๓. วิทิตา ฯ
ตตฺถ กึ โสเกน ตสฺมา น โสจามีติ อตฺโถ ฯ
     เอวํ มหาสตฺโต โจรรญฺโญ ธมฺมํ เทเสตฺวา อิทานิ ตญฺเญว
โจรํ ครหนฺโต ๑- อาห
                   อลโส คิหี กามโภคี น สาธุ
                   อสญฺญโต ปพฺพชิโต น สาธุ
                   ราชา น สาธุ อนิสมฺมการี
                   โย ปณฺฑิโต โกธโน ตํ น สาธุ
               นิสมฺม ขตฺติโย กยิรา    นานิสมฺม ทิสมฺปติ
               นิสมฺมการิโน รญฺโญ     ยโส กิตฺตี จ วฑฺฒตีติ ฯ
     อิมา ปน เทฺว คาถา เหฏฺฐา วิตฺถาริตาเยว ฯ
     โจรราชา โพธิสตฺตํ ขมาเปตฺวา รชฺชํ ปฏิจฺฉาเปตฺวา อตฺตโน
ชนปทเมว คโต ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา
โกสลราชา อานนฺโท อโหสิ พาราณสีราชา ปน อหเมวาติ ฯ
                    มณิกุณฺฑลชาตกํ ปฐมํ
                      ----------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๔๑๙-๔๒๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=8689&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=8689&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=702              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=3340              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=3304              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=3304              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]