ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๔๐ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๖ เอกาทสก-ปกิณฺณก

                      ๙ รุรุชาตกํ ฯ
     ตสฺส คามวรํ ทมฺมีติ อิทํ สตฺถา เวฬุวเน วิหรนฺโต เทวทตฺตํ
อารพฺภ กเถสิ ฯ
     โส กิร ภิกฺขูหิ พหุปฺปกาโร เต อาวุโส เทวทตฺต สตฺถา ตฺวญฺจ
ตถาคตํ นิสฺสาย ปพฺพชฺชํ ลภิ ตีณิ ปิฏกานิ อุคฺคณฺหิ ลาภสกฺการํ
สมฺปาปุณีติ วุตฺเต อาวุโส สตฺถารา มม ติณคฺคมตฺโตปิ
อุปกาโร น กโต อหํ สยเมว ปพฺพชฺชึ สยํปิ ตีณิ ปิฏกานิ
อุคฺคณฺหึ สยํ ลาภสกฺการํ ปาปุณินฺติ กเถสิ ฯ ภิกฺขู
ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํ อกตญฺญู อาวุโส เทวทตฺโต อกตเวทีติ
ตสฺเสว อคุณกถํ กเถสุํ ฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา กายนุตฺถ ภิกฺขเว
เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนาติ ปุจฺฉิตฺวา อิมายนามาติ วุตฺเต น
ภิกฺขเว เทวทตฺโต อิทาเนว อกตญฺญู ปุพฺเพปิ อกตญฺญูเยวาติ
วตฺวา ปุพฺเพเปส มยา ชีวิเต ทินฺเนปิ มม คุณมตฺตมฺปิ น ชานาตีติ
วตฺวา อตีตํ อาหริ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต เอโก
อสีติโกฏิวิภโว เสฏฺฐี ปุตฺตํ ลภิตฺวา มหาธนโกติสฺส นามํ กตฺวา
สิปฺปํ อุคฺคณฺหนฺโต เม ปุตฺโต กิลมิสฺสตีติ น กิญฺจิ สิปฺปํ
อุคฺคณฺหาเปสิ ฯ โส คีตนจฺจวาทิตขาทนโภชนโต อุทฺธํ น กิญฺจิ
อญฺญาสิ ฯ ตํ วยปฺปตฺตํ ปฏิรูเปน ทาเรน สํโยเชตฺวา มาตาปิตโร
กาลมกํสุ ฯ โส เตสํ อจฺจเยน อิตฺถีธุตฺตอกฺขธุตฺตาทีหิ ปริวุโต
นานาพฺยสนมุเขหิ สพฺพํ ธนํ วิทฺธํเสตฺวา อิณํ อาทาย ตมฺปิ ทาตุํ
อสกฺโกนฺโต อิณายิเกหิ โจทิยมาโน จินฺเตสิ กึ มยฺหํ ชีวิเตน
เอเกนมฺหิ อตฺตภาเวน อญฺโญวิย ชาโต มตเมว เสยฺโยติ ฯ
โส อิณายิเก อาห ตุมฺหากํ อิณปณฺณานิ คเหตฺวา อาคจฺฉถ
คงฺคาตีเร เม นิหิตํ กุลสนฺตกํ ธนํ อตฺถิ ตํ โว ทสฺสามีติ ฯ เต
เตน สทฺธึ อคมํสุ ฯ โส อิธ ธนนฺติ นิธิฏฺฐานํ อาจิกฺขนฺโตวิย
คงฺคาย ปติตฺวา มริสฺสามีติ ปลายิตฺวา คงฺคาย ปติ ฯ
โส จณฺฑโสเตน วุยฺหนฺโต การุญฺญรวํ รวิ ฯ ตทา มหาสตฺโต
รุรุมิคโยนิยํ นิพฺพตฺติตฺวา ปริวารํ ฉฑฺเฑตฺวา เอกโกว คงฺคานิวตฺตเน
รมณีเย สาลมิสฺสเก สุปุปฺผิตอมฺพวเน วสติ อุโปสถอุปวาสกรณตฺถาย ฯ
ตสฺส สรีรจฺฉวิ สุมชฺชิตกาญฺจนผลกวณฺณา อโหสิ ตสฺส ปาทา
ลาขารสปริกมฺมกตาวิย นงฺคุฏฺฐํ จามรินงฺคุฏฺฐํวิย สิงฺคานิ
รชฏทามสทิสานิ อกฺขีนิ สุมชฺชิตมณิคุลิกาวิย มุขํ โอทหิตฺวา
ฐปิตรตฺตกมฺพลเคณฺฑุกํวิย เอวรูปํ ตสฺส รูปํ อโหสิ ฯ โส
อฑฺฒรตฺติกสมเย ตสฺส การุญฺญสทฺทํ สุตฺวา มนุสฺสสทฺโท สุยฺยติ
มา มยิ ธรนฺเต มรตุ ชีวิตมสฺส ทสฺสามีติ จินฺเตตฺวา สยนโต
อุฏฺฐาย นทีตีเร คนฺตฺวา อมฺโภ ปุริส มา ภายิ ชีวิตนฺเต
ทสฺสามีติ อสฺสาเสตฺวา โสตํ ฉินฺทนฺโต คนฺตฺวา ตํ ปิฏฺฐิยํ
อาโรเปตฺวา ตีรํ ปาเปตฺวา อตฺตโน วสนฏฺฐานํ เนตฺวา
อสฺสาเสตฺวา ผลาผลานิ ทตฺวา ทฺวีหติหจฺจเยน โภ ปุริส อหนฺตํ
อิโต อรญฺญา นีหริตฺวา พาราณสีมคฺเค ฐเปสฺสามิ ตฺวํ โสตฺถินา
คมิสฺสสิ อปิจ โข ปน อสุกฏฺฐาเน นาม กาญฺจนมิโค วสตีติ
ธนการณา มํ รญฺโญ วา ราชมหามตฺตสฺส วา มา อาจิกฺขาหีติ
อาห ฯ โส สาธูติ สมฺปฏิจฺฉิ ฯ มหาสตฺโต ตสฺส ปฏิญฺญํ คเหตฺวา
ตํ อตฺตโน ปิฏฺฐิยํ อาโรเปตฺวา พาราณสีมคฺเค โอตาเรตฺวา นิวตฺติ ฯ
ตสฺส พาราณสีปวิสนทิวเสเยว เขมานาม เทวี รญฺโญ อคฺคมเหสี
ปจฺจูสกาเล สุปินนฺตเร สุวณฺณวณฺณํ มิคํ อตฺตโน ธมฺมํ เทเสนฺตํ
ทิสฺวา จินฺเตสิ สเจ เอวรูโป มิโค น ภเวยฺย น ตํ สุปิเนน
ปสฺเสยฺยํ อทฺธา ภวิสฺสติ รญฺโญ อาโรเจสฺสามีติ ฯ สา ราชานํ
อุปสงฺกมิตฺวา มหาราช อหํ สุวณฺณวณฺณํ มิคํ ปสฺสิตุํ อิจฺฉามิ
สุวณฺณวณฺณมิคสฺส ธมฺมํ โสตุกามา ลภิสฺสามิ เจ ชีวิสฺสามิ
โน เจ นตฺถิ เม ชีวิตนฺติ อาห ฯ ราชา ตํ อสฺสาเสตฺวา สเจ
มนุสฺสโลเก อตฺถิ ลภิสฺสสีติ วตฺวา พฺราหฺมเณ ปกฺโกสาเปตฺวา
สุวณฺณวณฺโณ มิโคนาม โหตีติ ปุจฺฉิตฺวา อาม เทว โหตีติ
สุตฺวา อลงฺกตหตฺถิขนฺเธ สุวณฺณจงฺโกฏเก สหสฺสถวิกํ ฐเปตฺวา
โย สุวณฺณมิคํ อาจิกฺขิสฺสติ ตสฺส สทฺธึ สหสฺสถวิกสุวณฺณจงฺโกฏเกน
ตญฺจ หตฺถึ ตโต จ อุตฺตรึ ทาตุกาโม หุตฺวา สุวณฺณปฏฺเฏ คาถํ
ลิขาเปตฺวา เอกํ อมจฺจํ ปกฺโกสาเปตฺวา เอหิ ตฺวํ ตาต มม
วจเนน อิมํ คาถํ นครวาสีนํ กเถหีติ อิมสฺมึ ชาตเก ปฐมํ คาถมาห
        ตสฺส คามวรํ ทมฺมิ        นาริโย จ อลงฺกตา
        โก เม ตํ มิคมกฺขาสิ      มิคานํ มิคมุตฺตมนฺติ ฯ
     อมจฺโจ สุวณฺณปฏฺฏํ คเหตฺวา สกลนคเร จาราเปสิ ฯ อถ
โข เสฏฺฐิปุตฺโต พาราณสึ ปวิสนฺโต ตํ กถํ สุตฺวา อมจฺจสฺส
สนฺติกํ คนฺตฺวา อหํ รญฺโญ เอวรูปํ มิคํ อาจิกฺขิสฺสามิ มํ
รญฺโญ ทสฺเสหีติ อาห ฯ อมจฺโจ หตฺถิโต โอตริตฺวา ตํ รญฺโญ
สนฺติกํ เนตฺวา อยํ กิร เทว ตํ อาจิกฺขิสฺสามีติ วเทตีติ
ทสฺเสสิ ฯ ราชา สจฺจํ อมฺโภ ปุริสาติ ปุจฺฉิ ฯ โส สจฺจํ
มหาราช ตฺวํ เอตํ ยสํ มยฺหํ เทหีติ วทนฺโต ทุติยํ คาถมาห
        มยฺหํ คามวรํ เทหิ        นาริโย จ อลงฺกตา
        โส เต ตํ มิคมกฺขามิ      อหนฺเต มิคมุตฺตมนฺติ ฯ
     ตํ สุตฺวา ราชา ตสฺส มิตฺตทุพฺภิสฺส ตุสิตฺวา อมฺโภ กุหึ
มิโค วสตีติ ปุจฺฉิตฺวา อสุกฏฺฐาเนนาม เทวาติ วุตฺเต ตเมว
มคฺคุทฺเทสํ กตฺวา มหนฺเตน ปริวาเรน ตํ ฐานํ อคมาสิ ฯ อถ
นํ โส มิตฺตทุพฺภิ เสนํ เทว สนฺนิสีทาเปหีติ สนฺนิสินฺนาย เสนาย
เอหีติ วตฺวา เอโส เทว สุวณฺณมิโค เอตสฺมึ ฐาเน วสตีติ หตฺถํ
ปสาเรตฺวา อาจิกฺขนฺโต ตติยํ คาถมาห
        เอตสฺมึ วนสณฺฑสฺมึ        อมฺพา สาลา จ ปุปฺผิตา
        อินฺทโคปกสญฺฉนฺนา        เอตฺเถโส ติฏฺฐติ มิโคติ ฯ
     ตตฺถ อินฺทโคปกสญฺฉนฺนาติ เอตสฺส วนสณฺฑสฺส ภูมิ
อินฺทโคปกวณฺณาย รตฺตาย สุขสมฺผสฺสาย ติณชาติยา สญฺฉนฺนา
สสฺสกุจฺฉิวิย มุทุกา เอตฺถ เอตสฺมึ รมณีเย วนสณฺเฑ โส
ติฏฺฐตีติ ทสฺเสสิ ฯ
     ราชา ตสฺส วจนํ สุตฺวา อมจฺเจ อาณาเปสิ ตสฺส มิคสฺส
ปลายิตุํ อเทนฺตา ขิปฺปํ อาวุธหตฺเถหิ ปุริเสหิ สทฺธึ วนสณฺฑํ
ปริวาเรถาติ ฯ เต ตถา กตฺวา อุนฺนทึสุ ฯ ราชา กติปเยหิ
ชเนหิ สทฺธึ เอกมนฺตํ อฏฺฐาสิ ฯ โส ปุริโส อวิทูเร อฏฺฐาสิ ฯ
มหาสตฺโต ตํ สทฺทํ สุตฺวา จินฺเตสิ มหโต พลกายสฺส สทฺโท ตมฺหา
เม ปุริสา ภเยน อุปฺปนฺเนน ภวิตพฺพนฺติ ฯ โส อุฏฺฐาย สกลปริสํ
โอโลเกตฺวา รญฺโญ ฐิตฏฺฐานํเยว ทิสฺวา เม โสตฺถิ ภวิสฺสติ
เอตฺเถว มยา คนฺตุํ วฏฺฏตีติ จินฺเตตฺวา ราชาภิมุโข ปายาสิ ฯ
ราชา ตํ อาคจฺฉนฺตํ ทิสฺวา นาคพโล มิโค อวตฺถรนฺโต อาคจฺเฉยฺย
สรํ สนฺนยฺหิตฺวา อิมํ มิคํ สนฺตาเสตฺวา สเจ ปลายติ วิชฺฌิตฺวา
ทุพฺพลํ กตฺวา คณฺหิสฺสามีติ ธนุํ อาโรเปตฺวา โพธิสตฺตาภิมุโข
อโหสิ ฯ
     ตมตฺถํ ปกาเสนฺโต สตฺถา คาถทฺวยมาห
        ธนุํ อทชฺฌํ กตฺวาน        อุสุํ สนฺนยฺหุปาคมิ
        มิโค จ ทิสฺวา ราชานํ     ทูรโตวชฺฌภาสถ
        อาคเมหิ มหาราช        มา มํ วิชฺฌ รเถสภ
        โก นุ เต อิทมกฺขาสิ      เอตฺเถโส ติฏฺฐติ มิโคติ ฯ
     ตตฺถ อทชฺฌนฺติ ชิยาย สเรน จ สทฺธึ เอกเมว กตฺวา ฯ
สนฺนยฺหาติ สนฺนยฺหิตฺวา ฯ อาคเมหีติ ติฏฺฐ มหาราช มา มํ
วิชฺฌ ชีวคาหเมว คณฺหาติ มธุราย วาจาย อภาสิ ฯ
     ราชา ตสฺส มธุรกถาย พชฺฌิตฺวา ธนุํ โอตาเรตฺวา คารเวน
อฏฺฐาสิ ฯ มหาสตฺโตปิ ราชานํ อุปสงฺกมิตฺวา มธุรปฏิสนฺถารํ
กตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺฐาสิ ฯ มหาชโนปิ สพฺพาวุธานิ ฉฑฺเฑตฺวา
อาคนฺตฺวา ราชานํ ปริวาเรสิ ฯ ตสฺมึ ขเณ มหาสตฺโต
สุวณฺณกิงฺกิณิกํ จาเลนฺโตวิย มธุรสเรน ราชานํ ปุจฺฉิ
        อาคเมหิ มหาราช        มา มํ วิชฺฌ รเถสภ
        โก นุ เต อิทมกฺขาสิ      เอตฺเถโส ติฏฺฐติ มิโคติ ฯ
     ตสฺมึ ขเณ ปาปปุริโส โถกํ ปฏิกฺกมิตฺวา ตตฺเถว อฏฺฐาสิ ฯ
ราชา อิมินา เม ตฺวํ ทสฺสิโตติ กเถนฺโต ฉฏฺฐํ คาถมาห
        เอส ปาปจโร โป โส     สมฺม ติฏฺฐติ อารกา
        โส หิ เม อิทมกฺขาสิ      เอตฺเถโส ติฏฺฐติ มิโคติ ฯ
     ตตฺถ ปาปจโรติ วิสฏฺฐาจาโร ฯ
     ตํ สุตฺวา มหาสตฺโต ตํ มิตฺตทุพฺภึ ครหิตฺวา รญฺญา สทฺธึ
สลฺลปนฺโต สตฺตมํ คาถมาห
        สจฺจํ กิเรวมาหํสุ         นรา เอกจฺจิยา อิธ
        กฏฺฐํ นิปาวตํ เสยฺโย      น เตฺวเวกจฺจิโย นโรติ ฯ
     ตตฺถ นิปาวตนฺติ อุตฺตาริตํ ฯ เอกจฺจิโยติ เอกจฺโจ ปน
มิตฺตทุพฺภิ ปาปปุคฺคโล อุทเก มรนฺโตปิ อุตฺตาริโต น เตฺวว
เสยฺโย กฏฺฐญฺหิ นานปฺปกาเรน อุปการํ สํวตฺตติ มิตฺตทุพฺภิ
ปน วินาสาย ตสฺมา ตโต กฏฺฐเมว วรตรนฺติ โปราณกปณฺฑิตา
กถยึสุ มยา ปน เตสํ วจนํ น กตนฺติ ฯ
     ตํ สุตฺวา ราชา อิตรํ คาถมาห
                กึนุ รุรู ครหสิ มิคานํ
                กึ ปกฺขินํ กึ ปน มนุสฺสานํ
                ภยํ หิ มํ วินฺทติ อนปฺปรูปํ
                สุตฺวาน ตํ มานุสึ ภาสมานนฺติ ฯ
     ตตฺถ มิคานนฺติ มิคานํ อญฺญตรํ ครหสิ อุทาหุ ปกฺขีนํ
มนุสฺสานนฺติ ปุจฺฉิ ฯ ภยํ หิ มํ วินฺทตีติ ภยํ มํ ปฏิลภติ อหํ
อตฺตโน อนิสฺสโร ภยสนฺตโก วิย โหมิ ฯ อนปฺปรูปนฺติ มหนฺตํ ฯ
     ตโต มหาสตฺโต มหาราช น มิคาทีนํ มนุสฺสานํ ปน
ครหามีติ ทสฺเสนฺโต นวมํ คาถมาห
                ยมุทฺธริ วหเน วุยฺหมานํ
                มโหทเก สลิเล สีฆโสเต
                ตโตนิทานํ ภยมาคตํ มม
                ทุกฺโข หเว ราช อสพฺภิ สงฺคโมติ ฯ
     ตตฺถ วหเนติ ปติตปติเต วหิตุํ สมตฺเถ คงฺคาวเห ฯ มโหทเก
สลิเลติ มหาอุทเก มหาสลิเลติ อตฺโถ ฯ อุภเยนาปิ คงฺคาวหสฺเสว
พหูทกํ ตํ ทสฺเสติ ฯ ตโตนิทานนฺติ มหาราช โย มยฺหํ ตยา ทสฺสิโต
ปุริโส เอโส คงฺคาย วุยฺหมาโน อฑฺฒรตฺติกสมเย การุญฺญวรํ
วิรวนฺโต อุตฺตาริโต ตโตนิทานํ เม อิทมชฺช ภยํ อาคตํ อสปฺปุริเสหิ
สมาคโมนาม ทุกฺโข มหาราชาติ ฯ
     ตํ สุตฺวา ราชา ตสฺส กุชฺฌิตฺวา เอวํ พหุปการสฺสนาม คุณํ
น ชานาติ วิชฺฌิตฺวา นํ ชีวิตกฺขยํ ปาเปสฺสามีติ ทสมํ คาถมาห
                โสหํ จตุปตฺตมิมํ วิหงฺคมํ
                ตนุจฺฉิทํ หทเย โอสชฺชามิ
                หนามิ ตํ มิตฺตทุพฺภึ อกิจฺจการึ
                โย ตาทิสํ กมฺมกตํ น ชานีติ ฯ
     ตตฺถ จตุปตฺตนฺติ จตูหิ วาชปตฺเตหิ สมนฺนาคตํ ฯ วิหงฺคมนฺติ
อากาสงฺคมํ ฯ ตนุจฺฉิทนฺติ สรีรจฺฉินฺทนํ ฯ โอสชฺชามีติ เอตสฺส
หทเย วิสชฺเชมีติ ฯ
     ตโต มหาสตฺโต มา เอส มํ นิสฺสาย นสฺสตูติ จินฺเตตฺวา
เอกาทสมํ คาถมาห
                ธีรสฺส พาลสฺส หเว ชนินฺท
                สนฺโต วธํ นปฺปสํสนฺติ ชาตุ
                กามา ฆรํ คจฺฉตุ ปาปธมฺโม
                ยญฺจสฺส ภตฺตํ ตเทตสฺส เทหิ
                อหญฺจ เต กามกโร ภวามีติ ฯ
     ตตฺถ กามาติ กาเมน ยถารุจิยา อตฺตโน ฆรํ คจฺฉตุ ฯ
ยญฺจสฺส ภตฺตํ ตเทตสฺส เทหีติ ยญฺจสฺส อิทํนาม เต ทสฺสามีติ
ตยา กถิตํ ตํ ตสฺส เทหิ ฯ กามกโรติ อิจฺฉากโร ยํ อิจฺฉสิ
ตํ กโรหิ มํสํ วา เม ขาท กีฬามิคํ วา กโรหิ สพฺพตฺถ เต
อนุกูลวตฺติ ภวิสฺสามีติ ฯ
     ตํ สุตฺวา ราชา ตุฏฺฐมานโส มหาสตฺตสฺส ถุตึ กโรนฺโต
อนนฺตรํ คาถมาห
                อทฺธา รุรู อญฺญตโร สตํ โส
                โย ทุพฺภิโน มานุสสฺส น ทุพฺภิ
                กามา ฆรํ คจฺฉตุ ปาปธมฺโม
                ยญฺจสฺส ภตฺตํ ตเทตสฺส ทมฺมิ
                อหญฺจ เต คามวรํ ททามีติ ฯ
     ตตฺถ สตํ โสติ อทฺธา ตฺวํ สตํ ปณฺฑิตานํ อญฺญตโร ฯ
คามวรนฺติ อหํ ตว ธมฺมกถาย ปสีทิตฺวา ตุมฺหากํ คามวรํ อภยํ
ททามิ อิโต ปฏฺฐาย ตุมฺเห นิพฺภยา ยถารุจิยา วิจรถาติ
มหาสตฺตสฺส วรํ อทาสิ ฯ
     อถ นํ มหาสตฺโต มหาราช มนุสฺสานาม อญฺญํ มุเขน
ภณนฺติ อญฺญํ กโรนฺตีติ ปริคฺคณฺหนฺโต เทฺว คาถา อภาสิ
        สุวิชานํ สิงฺคาลานํ        สกุนฺตานญฺจ วสฺสิตํ
        มนุสฺสวสฺสิตํ ราช         ทุพฺภิชานตรํ ตโต
        อปิ เม มญฺญตี โปโส      ญาติมิตฺโต สขาติ วา
        โย ปุพฺเพ สุมโน หุตฺวา    ปจฺฉา สมฺปชฺชเต ทิโสติ ฯ
     ตํ สุตฺวา ราชา มิคราชา มา มํ เอวํ อมญฺญิ อหํ หิ รชฺชํ
ชหนฺโตปิ ตุยฺหํ ทินฺนํ วรํ น ชหิสฺสํ สทฺทหถ มยฺหํ วรํ คณฺหาติ ฯ
มหาสตฺโต ตสฺส สนฺติกา วรํ คณฺหนฺโต อตฺตานํ อาทึ กตฺวา
สพฺพสตฺตานํ อภยทานํ วรํ คณฺหิ ฯ ราชาปิ วรํ ทตฺวา โพธิสตฺตํ
นครํ เนตฺวา นครญฺจ มหาสตฺตญฺจ อลงฺการาเปตฺวา เทวิยา
ธมฺมํ เทสาเปสิ ฯ มหาสตฺโต เทวึ อาทึ กตฺวา รญฺโญ จ
ราชปริสาย จ มธุราย มนุสฺสภาสาย ธมฺมํ เทเสตฺวา ราชานํ
ทสหิ ราชธมฺเมหิ โอวทิตฺวา มหาชนํ อนุสาเสตฺวา อรญฺญํ
ปวิสิตฺวา มิคคณปริวุโต วาสํ กปฺเปสิ ฯ ราชา สพฺพสตฺตานํ
อภยํ ทมฺมีติ นคเร เภริญฺจาราเปสิ ฯ ตโต ปฏฺฐาย มิคปกฺขีนํ
โกจิ หตฺถํ ปสาเรตุํ สมตฺโถนาม นาโหสิ ฯ มิคคโณ มนุสฺสานํ
สสฺสานิ ขาทติ ฯ โกจิ วาเรตุํ น สกฺโกติ ฯ มหาชโน ราชงฺคณํ
คนฺตฺวา อุปกฺโกสิ ฯ
     ตมตฺถํ ปกาเสนฺโต สตฺถา อิมํ คาถมาห
        สมาคตา ชานปทา        เนคมา จ สมาคตา
        มิคา ธญฺญานิ ขาทนฺติ      ตํ เทโว ปฏิเสธตูติ ฯ
     ตตฺถ เทโวติ ตํ มิคคณํ เทโว ปฏิเสธตูติ ฯ
     ตํ สุตฺวา ราชา คาถทฺวยมาห
        กามํ ชนปโท มาสิ        รฏฺฐญฺจาปิ วินสฺสตุ
        น เตฺววาหํ รุรุํ ทุพฺเภ    ทตฺวา อภย ปกฺขินํ ฯ
        มา เม ชนปโท อาสิ      มา มํ ชนปโท อหุ
        น เตฺววาหํ มิคราชสฺส     วรํ ทตฺวา มุสา ภเณติ ฯ
     ตตฺถ มาสีติ กามํ มยฺหํ ชนปโท มา โหตุ ฯ รุรุนฺติ น เตฺวว
อหํ สุวณฺณวณฺณสฺส รุรุมิคราชสฺส อภยํ ปกฺขีนํ ทตฺวา ทุพฺภิสฺสามีติ ฯ
     มหาชโน รญฺโญ วจนํ สุตฺวา กิญฺจิ วตฺตุํ อวิสหนฺโต
ปฏิกฺกมิ ฯ สา กถา วิตฺถาริตา อโหสิ ฯ ตํ สุตฺวา มหาสตฺโต
มิคคณํ สนฺนิปาตาเปตฺวา อิโต ปฏฺฐาย มนุสฺสานํ สสฺสํ มา
ขาทถาติ โอวทิตฺวา อตฺตโน อตฺตโน เขตฺเตสุ ปณฺณสญฺญํ
พนฺธาเปนฺตูติ มนุสฺสานํ เปเสสิ ฯ เต ตถา กรึสุ ฯ ตาย สญฺญาย
มิคา ยาวชฺชกาลา สสฺสานิ น ขาทนฺติ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา น ภิกฺขเว อิทาเนว ปุพฺเพปิ
เทวทตฺโต อกตญฺญูเยวาติ วตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ ตทา เสฏฺฐิปุตฺโต
เทวทตฺโต อโหสิ ราชา อานนฺโท รุรุมิโค ปน อหเมวาติ ฯ
                     รุรุชาตกํ นวมํ ฯ
                      ----------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๔๐ หน้า ๒๒๐-๒๓๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=40&A=4502&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=40&A=4502&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1839              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=7108              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=7364              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=7364              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]