ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านเล่มก่อนหน้าไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๔๘ ภาษาบาลีอักษรไทย ปฏิสํ.อ.๒ (สทฺธมฺม.๒)

หน้าที่ ๑.

ขุทฺทกนิกาย ปฏิสมฺภิทามคฺคฏฺฐกถา (ทุติโย ภาโค) -------------- นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส. ๖๘. อินฺทฺริยปโรปริยตฺตญาณนิทฺเทสวณฺณนา [๑๑๑] อินฺทฺริยปโรปริยตฺตญาณนิทฺเทเส ตถาคตสฺสาติ วจเน อุทฺเทเส สรูปโต อวิชฺชมาเนปิ "ฉ ญาณานิ อสาธารณานิ สาวเกหี"ติ ๑- วุตฺตตฺตา "ตถาคตสฺสา"ติ วุตฺตเมว โหติ. ตสฺมา อุทฺเทเส อตฺถโต สิทฺธสฺส ตถาคตวจนสฺส นิทฺเทเส คหณํ กตํ. สตฺเต ปสฺสตีติ รูปาทีสุ ฉนฺทราเคน สตฺตตาย ลคฺคตาย สตฺตา, เต สตฺเต อินฺทฺริยปโรปริยตฺตญาเณน จกฺขุนา ปสฺสติ โอโลเกติ. อปฺปรชกฺเขติ ปญฺญามเย อกฺขิมฺหิ อปฺปํ ราคาทิรโช เอเตสนฺติ อปฺปรชกฺขา. อปฺปํ ราคาทิรโช เอเตสนฺติ อปฺปรชกฺขา, เต อปฺปรชกฺเข. มหารชกฺเขติ ปญฺญามเย มหนฺตํ ราคาทิรโช เอเตสนฺติ วา มหารชกฺขา มหนฺตํ ราคาทิรโช เอเตสนฺติ วา มหารชกฺขา. ติกฺขินฺทฺริเย มุทินฺทฺริเยติ ติกฺขานิ สทฺธาทีนิ เอเตสนฺติ ติกฺขินฺทฺริยา, มุทูนิ สทฺธาทีนิ อินฺทฺริยานิ เอเตสนฺติ มุทินฺทฺริยา. สฺวากาเร ทฺวากาเรติ สุนฺทรา สทฺธาทโย อาการา โกฏฺฐาสา เอเตสนฺติ สฺวาการา, กุจฺฉิตา ครหิตา สทฺธาทโย อาการา โกฏฺฐาสา เอเตสนฺติ ทฺวาการา. สุวิญฺญาปเย ทุวิญฺญาปเยติ เย กถิตํ การณํ สลฺลกฺเขนฺติ สุเขน สกฺกา โหนฺติ วิญฺญาเปตุํ, เต สุวิญฺญาปยา, ตพฺพิปรีตา ทุวิญฺญาปยา. อปฺเปกจฺเจ ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวิโนติ อปิ เอเก @เชิงอรรถ: ขุ.ปฏิ. ๓๑/๕

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒.

ปรโลกญฺเจว ราคาทิวชฺชญฺจ ภยโต ปสฺสนฺเต, อิมสฺส ปน ปทสฺส นิทฺเทเส ปรโลกสฺเสว น วุตฺตตฺตา ขนฺธาทิโลเก จ ราคาทิวชฺเช จ ปรํ พาฬฺหํ ยํ ปสฺสนสีลาติ ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวิโน. เต ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวิเนติ ๑- เอวมตฺโถ คเหตพฺโพ. อปฺเปกจฺเจ น ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวิโนติ ตพฺพิปรีเต. โลโกติ ลุชฺชนปลุชฺชนฏฺเฐน. วชฺชนฺติ วชฺชนียฏฺเฐน. เอตฺตาวตา อุทฺเทสสฺส นิทฺเทโส จ กโต โหติ. ปุน นิทฺเทสสฺส ปฏินิทฺเทสํ กโรนฺโต อปฺปรชกฺเข มหารชกฺเขติอาทิมาห. ตตฺถ ตีสุ รตเนสุ โอกปฺปนสงฺขาตา สทฺธา อสฺส อตฺถีติ สทฺโธ. โส สทฺธาสมฺปนฺโน ปุคฺคโล อสฺสทฺธิยรชสฺส เจว อสฺสสทฺธิยมูลกสฺส เสสากุสลรชสฺส จ อปฺปกตฺตา อปฺปรชกฺโข. นตฺถิ เอตสฺส สทฺธาติ อสฺสทฺโธ. โส วุตฺตปฺปการสฺส รชสฺส มหนฺตตฺตา มหารชกฺโข. อารทฺธํ วีริยมเนนาติ อารทฺธวีริโย. โส โกสชฺชรชสฺส เจว โกสชฺชมูลกสฺส เสสากุสลรชสฺส จ อปฺปกตฺตา อปฺปรชกฺโข. หีนวีริยตฺตา กุจฺฉิเตน อากาเรน สีทตีติ กุสีโท, กุสีโท เอว กุสีโต. โส วุตฺตปฺปการสฺส รชสฺส มหนฺตตฺตา มหารชกฺโข. อารมฺมณํ อุเปจฺจ ฐิตา สติ อสฺสาติ อุปฏฺฐิตสฺสติ. โส มุฏฺฐสฺสจฺจรชสฺส เจว มุฏฺฐสฺสจฺจมูลกสฺส จ อปฺปกตฺตา อปฺปรชกฺโข. มุฏฺฐา นฏฺฐา สติ อสฺสาติ มุฏฺฐสฺสติ. โส วุตฺตปฺปการสฺส รชสฺส มหนฺตตฺตา มหารชกฺโข. อปฺปนาสมาธินา อุปจารสมาธินา วา อารมฺมเณ สมํ สมฺมา วา อาหิโต ฐิโตติ สมาหิโต. สมาหิตจิตฺโตติ วา สมาหิโต. โส อุทฺธจฺจรชสฺส เจว อุทฺธจฺจมูลกสฺส เสสากุสลรชสฺส จ อปฺปกตฺตา อปฺปรชกฺโข. น สมาหิโต อสมาหิโต. โส วุตฺตปฺปการสฺส รชสฺส มหนฺตตฺตา มหารชกฺโข. อุทยตฺถคามินี ปญฺญา อสฺส อตฺถีติ ปญฺญวา. โส โมหรชสฺส เจว โมหมูลกสฺส เสสากุสลรชสฺส จ อปฺปกตฺตา อปฺปรชกฺโข. โมหมูฬฺหตฺตา ทุฏฺฐา ปญฺญา อสฺสาติ ทุปฺปญฺโญ. โส วุตฺตปฺปการสฺส @เชิงอรรถ: สี....ทสฺสาวิโนติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓.

รชสฺส มหนฺตตฺตา มหาราชกฺโข. สทฺโธ ปุคฺคโล ติกฺขินฺทฺริโยติ พหุลํ อุปฺปชฺชมานาย พลวติยา สทฺธาย สทฺโธ, เตเนว สทฺธินฺทฺริเยน ติกฺขินฺทฺริโย. อสฺสทฺโธ ปุคฺคโล มุทินฺทฺริโยติ พหุลํ อุปฺปชฺชมาเนน อสฺสทฺธิเยน อสฺสทฺโธ, อนฺตรนฺตรา อุปฺปชฺชมาเนน ทุพฺพเลน สทฺธินฺทฺริเยน มุทินฺทฺริโย. เอส นโย เสเสสุปิ. สทฺโธ ปุคฺคโล สฺวากาโรติ ตาย เอว สทฺธาย โสภนากาโร. อสฺสทฺโธ ปุคฺคโล ทฺวากาโรติ เตเนว อสฺสทฺธิเยน วิรูปากาโร. เอส นโย เสเสสุปิ. สุวิญฺญาปโยติ สุเขน วิญฺญาเปตุํ สกฺกุเณยฺโย. ทุวิญฺญาปโยติ ทุกฺเขน วิญฺญาเปตุํ สกฺกุเณยฺโย. ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวีติ เอตฺถ ยสฺมา ปญฺญาสมฺปนฺนสฺเสว สทฺธาทีนิ สุปริสุทฺธานิ โหนฺติ, ตสฺมา สุปริสุทฺธสทฺธาทิสมฺปนฺโน ตํสมฺปยุตฺตาย, สุปริสุทฺธสทฺธาทิสมฺปนฺโนปิ วา ตปฺปจฺจยาย ปญฺญาย ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวี โหติ. ตสฺมา เอว หิ สทฺธาทโยปิ จตฺตาโร "ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวี"ติ วุตฺตา. [๑๑๒] อิทานิ "ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวี"ติ เอตฺถ วุตฺตํ โลกญฺจ วชฺชญฺจ ทสฺเสตุํ โลโกติอาทิมาห. ตตฺถ ขนฺธา เอว ลุชฺชนปลุชฺชนฏฺเฐน โลโกติ ขนฺธโลโก. เสสทฺวเยปิ เอเสว นโย. วิปตฺติภวโลโกติ อปายโลโก. โส หิ อนิฏฺฐผลตฺตา วิรูโป ลาโภติ วิปตฺติ, ภวตีติ ภโว, วิปตฺติ เอว ภโว วิปตฺติภโว, วิปตฺติภโว เอว โลโก วิปตฺติภวโลโก. วิปตฺติสมฺภวโลโกติ อปายูปคํ กมฺมํ. ตํ หิ สมฺภวติ เอตสฺมา ผลนฺติ สมฺภโว, วิปตฺติยา สมฺภโว วิปตฺติสมฺภโว, วิปตฺติสมฺภโว เอว โลโก วิปตฺติสมฺภวโลโก. สมฺปตฺติภวโลโกติ สุคติโลโก. โส หิ อิฏฺฐผลตฺตา สุนฺทโร ลาโภติ สมฺปตฺติ, ภวตีติ ภโว, สมฺปตฺติ เอว ภโว สมฺปตฺติภโว, สมฺปตฺติภโว เอว โลโก สมฺปตฺติภวโลโก. สมฺปตฺติสมฺภวโลโกติ สุคตูปคํ กมฺมํ. ตํ หิ สมฺภวติ เอตสฺมา ผลนฺติ สมฺภโว, สมฺปตฺติยา สมฺภโว สมฺปตฺติสมฺภโว. สมฺปตฺติสมฺภโว เอว โลโก สมฺปตฺติสมฺภวโลโก. เอโก โลโกติอาทีนิ เหฏฺฐา วุตฺตตฺถาเนว.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔.

วชฺชนฺติ นปุํสกวจนํ. อสุโกติ อนิทฺทิฏฺฐตฺตา กตํ. กิเลสาติ ราคาทโย. ทุจฺจริตาติ ปาณาติปาตาทโย. อภิสงฺขาราติ ปุญฺญาภิสงฺขาราทโย. ภวคามิกมฺมาติ อตฺตโน วิปากทานวเสน ภวํ คจฺฉนฺตีติ ภวคามิโน, อภิสงฺขาเรสุปิ วิปากชนกาเนว กมฺมานิ วุตฺตานิ. อิตีติ วุตฺตปฺปการนิทสฺสนํ. อิมสฺมิญฺจ โลเก อิมสฺมิญฺจ วชฺเชติ วุตฺตปฺปกาเร โลเก จ วชฺเช จ. ติพฺพา ภยสญฺญาติ พลวตี ภยสญฺญา. ติพฺพาติ ปรสทฺทสฺส อตฺโถ วุตฺโต, ภยสญฺญาติ ภยสทฺทสฺส. โลกวชฺชทฺวยมฺปิ หิ ภยวตฺถุตฺตา สยญฺจ สภยตฺตา ๑- ภยํ, ภยมิติ สญฺญา ภยสญฺญา. ปจฺจุปฏฺฐิตา โหตีติ ตํ ตํ ปฏิจฺจ อุเปจฺจ ฐิตา โหติ. เสยฺยถาปิ อุกฺขิตฺตาสิเก วธเกติ ยถา นาม ปหริตุํ อุจฺจาริตขคฺเค ปจฺจามิตฺเต ติพฺพา ภยสญฺญา ปจฺจุปฏฺฐิตา โหติ, เอวเมว โลเก จ วชฺเช จ ติพฺพา ภยสญฺญา ปจฺจุปฏฺฐิตา โหติ. อิเมหิ ปญฺญาสาย อากาเรหีติ อปฺปรชกฺขปญฺจกาทีสุ ทสสุ ปญฺจเกสุ เอเกกสฺมึ ปญฺจนฺนํ ปญฺจนฺนํ อาการานํ วเสน ปญฺญาสาย อากาเรหิ. อิมานิ ปญฺจินฺทฺริยานีติ สทฺธินฺทฺริยาทีนิ ปญฺจินฺทฺริยานิ. ชานาตีติ ตถาคโต ปญฺญาย ปชานาติ. ปสฺสตีติ ทิพฺพจกฺขุนา ทิฏฺฐํ วิย กโรติ. อญฺญาตีติ สพฺพาการมริยาทาหิ ชานาติ. ปฏิวิชฺฌตีติ เอกเทสํ อเสเสตฺวา นิรวเสสทสฺสนวเสน ปญฺญาย ปทาเลตีติ. อินฺทฺริยปโรปริยตฺตญาณนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๔๘ หน้า ๑-. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=48&A=1&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=48&A=1&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=269              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=31&A=3035              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=31&A=3526              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=31&A=3526              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_31

อ่านเล่มก่อนหน้าไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]