ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๒ ภาษาบาลีอักษรไทย จริยา.อ. (ปรมตฺถที.)

                   ๘. สจฺจสวฺหยปณฺฑิตจริยาวณฺณนา ๑-
            ปุนาปรํ ยทา โหมิ         ตาปโส สจฺจสวฺหโย
            สจฺเจน โลกํ ปาเลสึ       สมคฺคํ ชนมกาสหนฺติ.
     อฏฺฐเม ตาปโส สจฺจสวฺหโยติ สจฺจสทฺเทน อวฺหาตพฺโพ สจฺจนามโก ตาปโส
ยทา ยสฺมึ กาเล โหมิ, ตทา. สจฺเจน โลกํ ปาเลสินฺติ อตฺตโน อวิสํวาทิภาเวน ๒-
สตฺตโลกํ ชมฺพุทีเป ตตฺถ ตตฺถ สตฺตนิกายํ ปาปโต นานาวิธา อนตฺถโต จ รกฺขึ.
สมคฺคํ ชนมกาสหนฺติ ตตฺถ ตตฺถ กลหวิคฺคหวิวาทาปนฺนํ มหาชนํ กลเห อาทีนวํ
ทสฺเสตฺวา สามคฺคิยํ อานิสํสกถเนน สมคฺคํ อวิวทมานํ สมฺโมทมานํ อหมกาสึ.
     ตทา หิ มหาสตฺโต พาราณสิยํ อญฺญตรสฺมึ พฺราหฺมณมหาสาลกุเล นิพฺพตฺติ,
ตสฺส "สจฺโจ"ติ นามํ กรึสุ. โส วยปฺปตฺโต ตกฺกสิลํ คนฺตฺวา ทิสาปาโมกฺขสฺส
อาจริยสฺส สนฺติเก สิปฺปํ อุคฺคณฺหิตฺวา นจิรสฺเสว สพฺพสิปฺปานํ นิปฺผตฺตึ ปตฺโต
อาจริเยน อนุญฺญาโต พาราณสึ ปจฺจาคนฺตฺวา มาตาปิตโร วนฺทิตฺวา เตหิ
อภินนฺทิยมาโน เตสํ จิตฺตานุรกฺขณตฺถํ กติปาหํ เตสํ สนฺติเก วสิ. อถ นํ มาตาปิตโร
ปติรูเปน ทาเรน สํโยเชตุกามา สพฺพํ วิภวชาตํ อาจิกฺขิตฺวา ฆราวาเสน นิมนฺเตสุํ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. สจฺจตาปสจริยาวณฺณนา   สี. อวิสํวาทาทิภาเวน
     มหาสตฺโต เนกฺขมฺมชฺฌาสโย อตฺตโน เนกฺขมฺมปารมึ ปริพฺรูเหตุกาโม ฆราวาเส
อาทีนวํ ปพฺพชฺชาย อานิสํสญฺจ นานปฺปการโต กเถตฺวา มาตาปิตูนํ อสฺสุมุขานํ
โรทมานานํ อปริมาณํ โภคกฺขนฺธํ อนนฺตํ ยสํ มหนฺตญฺจ ญาติปริวฏฺฏํ ปหาย
มหานาโคว อยสงฺขลิกํ ฆรพนฺธนํ ฉินฺทนฺโต นิกฺขมิตฺวา หิมวนฺตปฺปเทสํ ปวิสิตฺวา
อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา วนมูลผลาผเลหิ ยาเปนฺโต นจิรสฺเสว อฏฺฐ สมาปตฺติโย
ปญฺจ จ อภิญฺญาโย นิพฺพตฺเตตฺวา ฌานกีฬํ กีฬยมาโน สมาปตฺติวิหาเรน วิหรติ.
     โส เอกทิวสํ ทิพฺพจกฺขุนา โลกํ โอโลเกนฺโต อทฺทส สกลชมฺพุทีเป มนุสฺเส
เยภุยฺเยน ปาณาติปาตาทิทสอกุสลกมฺมปถปสุเต กามนิทานํ กามาธิการณํ ๑- อญฺญมญฺญํ
วิวาทาปนฺเน. ทิสฺวา เอวํ จินฺเตสิ "น โข ปน เมตํ ปติรูปํ, ยทิทํ อิเม สตฺเต
เอวํ ปาปปสุเต วิวาทาปนฺเน จ ทิสฺวา อชฺฌุเปกฺขณํ. อหํ หิ `สตฺเต สํสารปงฺกโต
อุทฺธริตฺวา นิพฺพานถเล ปติฏฺฐเปสฺสามี'ติ มหาสมฺโพธิยานํ ปฏิปนฺโน, ตสฺมา ตํ
ปฏิญฺญํ อวิสํวาเทนฺโต ยนฺนูนาหํ มนุสฺสปถํ คนฺตฺวา เต เต สตฺเต ปาปโต
โอรมาเปยฺยํ, วิวาทญฺจ เนสํ วูปสเมยฺยนฺ"ติ.
     เอวํ ปน จินฺเตตฺวา มหาสตฺโต มหากรุณาย สมุสฺสาหิโต สนฺตํ สมาปตฺติสุขํ
ปหาย อิทฺธิยา ตตฺถ ตตฺถ คนฺตฺวา เตสํ จิตฺตานุกูลํ ธมฺมํ เทเสนฺโต
กลหวิคฺคหวิวาทาปนฺเน สตฺเต ทิฏฺฐธมฺมิกญฺจ สมฺปรายิกญฺจ วิโรเธ อาทีนวํ
ทสฺเสตฺวา อญฺญมญฺญํ สมคฺเค สหิเต อกาสิ. อเนกาการโวการญฺจ ปาเป อาทีนวํ
วิภาเวนฺโต ตโต สตฺเต วิเวเจตฺวา เอกจฺเจ ทสสุ กุสลกมฺมปถธมฺเมสุ ปติฏฺฐาเปสิ.
เอกจฺเจ ปพฺพาเชตฺวา สีลสํวเร อินฺทฺริยคุตฺติยํ สติสมฺปชญฺเญ ปวิเวกวาเส
ฌานาภิญฺญาสุ จ ยถารหํ ปติฏฺฐาเปสิ. เตน วุตฺตํ:-
       [๗๑] "ปุนาปรํ ยทา โหมิ        ตาปโส สจฺจสวฺหโย
            สจฺเจน โลกํ ปาเลสึ       สมคฺคํ ชนมกาสหนฺ"ติ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. กามาธิกรณํ
     อิธาปิ มหาปุริสสฺส เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว เสสปารมิโย นิทฺธาเรตพฺพา. ตถา
คุณานุภาวา จ วิภาเวตพฺพาติ.
                   สจฺจสวฺหยปณฺฑิตจริยาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                           ----------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๒ หน้า ๒๖๘-๒๗๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=52&A=5949&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=52&A=5949&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=236              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=9318              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=12089              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=12089              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_33

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]