ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๓ ภาษาบาลีอักษรไทย สงฺคณี.อ. (อฏฺฐสาลินี)

                            วิโมกฺขกถา
     [๒๔๘] อิทานิ ยสฺมา อิทํ รูปาวจรกุสลํ นาม น เกวลํ
อารมฺมณสงฺขาตานํ อายตนานํ อภิภวนโต อภิภายตนวเสเนว อุปฺปชฺชติ, อถโข
วิโมกฺขวเสนปิ อุปฺปชฺชติ, ตสฺมา ตมฺปิ นยํ ทสฺเสตุํ ปุน "กตเม ธมฺมา
กุสลา"ติ อาทิ อารทฺธํ.
     เกนฏฺเฐน ปน วิโมกฺโข เวทิตพฺโพติ? อธิมุจฺจนฏฺเฐน. โก  อยํ
อธิมุจฺจนฏฺโฐ นาม? ปจฺจนีกธมฺเมหิ จ สุฏฺฐุ วิมุจฺจนฏฺโฐ อารมฺมเณ จ
อภิรติวเสน สุฏฺฐุ วิมุจฺจนฏฺโฐ ๒- ปิตุองฺเก วิสฺสฏฺฐงฺคปจฺจงฺคสฺส ทารกสฺส สยนํ
วิย อนิคฺคหิตภาเวน นิราสงฺกตาย อารมฺมเณ ปวตฺตีติ วุตฺตํ โหติ. เอวํลกฺขณญฺหิ
วิโมกฺขภาวปฺปตฺตํ รูปาวจรกุสลํ ทสฺเสตุํ อยํ นโย อารทฺโธ.
@เชิงอรรถ:  วิสุทฺธิ. ๑/๒๒๐ เสสกสิณนิทฺเทส      สี. อธิมุจฺจนฏฺโฐ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๕.

ตตฺถ รูปีติ อชฺฌตฺตํ เกสาทีสุ อุปฺปาทิตํ รูปชฺฌานํ รูปํ, ตทสฺส อตฺถีติ รูปี. อชฺฌตฺตํ หิ นีลปริกมฺมํ กโรนฺโต เกเส วา ปิตฺเต วา อกฺขิตารกาย วา กโรติ. ปีตปริกมฺมํ กโรนฺโต เมเท วา ฉวิยํ วา อกฺขีนํ ปีตฏฺฐาเน วา กโรติ. โลหิตปริกมฺมํ กโรนฺโต มํเส วา โลหิเต วา ชิวฺหาย วา หตฺถตลปาทตเลสุ วา อกฺขีนํ รตฺตฏฺฐาเน วา กโรติ. โอทาตปริกมฺมํ กโรนฺโต อฏฺฐิมฺหิ วา ทนฺเต วา นเข วา อกฺขีนํ เสตฏฺฐาเน วา กโรติ. เอวํ ปริกมฺมํ กตฺวา อุปฺปนฺนชฺฌานสมงฺคินํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ. พหิทฺธานิ ๑- รูปานิ ปสฺสตีติ พหิทฺธาปิ นีลกสิณาทิรูปานิ ฌานจกฺขุนา ปสฺสติ. อิมินา อชฺฌตฺตพหิทฺธาวตฺถุเกสุ กสิเณสุ ฌานปฏิลาโภ ทสฺสิโต. อชฺฌตฺตํ อรูปสญฺญีติ อชฺฌตฺตํ น รูปสญฺญี, อตฺตโน เกสาทีสุ อนุปฺปาทิตรูปาวจรชฺฌาโนติ อตฺโถ. อิมินา พหิทฺธา ปริกมฺมํ กตฺวา พหิทฺธาว ปฏิลทฺธชฺฌานตา ทสฺสิตา. "สุภนฺ"ติ อิมินา สุวิสุทฺเธสุ นีลาทีสุ วณฺณกสิเณสุ ฌานานิ ทสฺสิตานิ. ตตฺถ กิญฺจาปิ อนฺโตอปฺปนาย `สุภนฺ'ติ อาโภโค นตฺถิ, โย ปน สุวิสุทฺธํ สุภกสิณํ อารมฺมณํ กตฺวา วิหรติ, โส ยสฺมา สุภนฺติ ฯเปฯ ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ. ตถา ทุติยาทีนิ. ตสฺมา เอวํ เทสนา กตา. ปฏิสมฺภิทามคฺเค ปน "กถํ `สุภนฺ'เตฺวว อธิมุตฺโต โหตีติ วิโมกฺโข? อิธ ภิกฺขุ เมตฺตาสหคเตน เจตสา เอกํ ทิสํ ฯเปฯ วิหรติ, เมตฺตาย ภาวิตตฺตา สตฺตา อปฺปฏิกูลา โหนฺติ. กรุณามุทิตาอุเปกฺขาสหคเตน เจตสา เอกํ ทิสํ ฯเปฯ วิหรติ, อุเปกฺขาย ภาวิตตฺตา สตฺตา อปฺปฏิกูลา โหนฺติ. เอวํ `สุภนฺ'เตฺวว อธิมุตฺโต โหตีติ วิโมกฺโข"ติ ๒- วุตฺตํ. อิธ ปน อุปริ ปาลิยํเยว พฺรหฺมวิหารานํ อาคตตฺตา ตํ นยํ ปฏิกฺขิปิตฺวา สุนีลกสุปีตกสุโลหิตกสุโอทาตกปริสุทฺธนีลกปริสุทฺธปีตก- ปริสุทฺธโลหิตกปริสุทฺธโอทาตกวเสเนว สุภวิโมกฺโข อนุญฺญาโต. อิติ "กสิณนฺ"ติ @เชิงอรรถ: ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ขุ. ปฏิ. ๓๑/๒๑๒/๒๕๔-๒๕๕

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๖.

วา "อภิภายตนนฺ"ติ วา "วิโมกฺโข"ติ วา รูปาวจรชฺฌานเมว. ตญฺหิ อารมฺมณสฺส สกลฏฺเฐน กสิณํ นาม, อารมฺมณํ อภิภวนฏฺเฐน อภิภายตนํ นาม, อารมฺมเณ อธิมุจฺจนฏฺเฐน ปจฺจนีกธมฺเมหิ จ วิมุจฺจนฏฺเฐน วิโมกฺโข นามาติ วุตฺตํ. ตตฺถ กสิณเทสนา อภิธมฺมวเสน, อิตรา ปน สุตฺตนฺตเทสนาวเสน วุตฺตาติ เวทิตพฺพา. อยเมตฺถ อปุพฺพปทวณฺณนา. เอเกกสฺมึ ปน วิโมกฺเข ปฐวีกสิเณ วิย ปญฺจวีสติ ปญฺจวีสตีติ กตฺวา ปญฺจสตฺตติ นวกา เวทิตพฺพา. วิโมกฺขกถา นิฏฺฐิตา. -----------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๓ หน้า ๒๔๔-๒๔๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=53&A=6121&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=53&A=6121&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=34&i=189              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=34&A=1903              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=34&A=1484              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=34&A=1484              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_34

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]