ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ ภาษาบาลีอักษรไทย ปญฺจ.อ. (ปรมตฺถที.)

                  ๒. ทุติยนย สงฺคหิเตนอสงฺคหิตปทวณฺณนา
     [๑๗๑] อิทานิ สงฺคหิเตนอสงฺคหิตปทํ ภาเชตุํ จกฺขฺวายตเนนาติอาทิ
อารทฺธํ. ตตฺริทํ ลกฺขณํ:- อิมสฺมิญฺหิ วาเร ยํ ขนฺธปเทน สงฺคหิตํ หุตฺวา
อายตนธาตุปเทหิ อสงฺคหิตํ, ขนฺธายตนปเทหิ วา สงฺคหิตํ หุตฺวา ธาตุปเทน
อสงฺคหิตํ, ตสฺส ขนฺธาทีหิ อสงฺคหิตํ ๑- ปุจฺฉิตฺวา วิสฺสชฺชนํ กตํ. ตมฺปน
รูปกฺขนฺธาทีสุ น ยุชฺชติ. รูปกฺขนฺเธน หิ รูปกฺขนฺโธว สงฺคหิโต, โส จ
อฑฺเฒกาทสหิ อายตนธาตูหิ อสงฺคหิโต นาม นตฺถิ. เวทนากฺขนฺเธน จ
เวทนากฺขนฺโธว สงฺคหิโต, โสปิ ธมฺมายตนธมฺมธาตูหิ อสงฺคหิโต นาม นตฺถิ.
เอวํ อสงฺคหิตตาย อภาวโต เอตานิ อญฺญานิ จ เอวรูปานิ มนายตนธมฺมา-
ยตนาทีนิ ปทานิ อิมสฺมึ วาเร น คหิตานิ. ยานิ ปน ปทานิ รูเปกเทสํ
อรูเปน อสมฺมิสฺสํ วิญฺญาเณกเทสญฺจ อญฺเญน อสมฺมิสฺสํ ทีเปนฺติ, ตานิ อิธ
คหิตานิ. ปริโยสาเน จ:-
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อสงฺคหํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐.

"ทสายตนา สตฺตรส ธาตุโย สตฺตินฺทฺริยา อสญฺญาภโว เอกโวการภโว ปริเทโว สนิทสฺสนสปฺปฏิฆํ อนิทสฺสนํ ปุนเรว ๑- สปฺปฏิฆํ อุปาทา"ติ เอวํ อุทฺทานคาถาย ทสฺสิตาเนว. ตสฺมา เตสํ วเสเนว สงฺคหาสงฺคโห เวทิตพฺโพ. ปญฺหวเสน หิ อิมสฺมึ วาเร อายตนธาตุวเสเนว สทิสวิสฺสชฺชเน วีสติธมฺเม สโมธาเนตฺวา เอโก ปโญฺห กโต, สตฺต วิญฺญาณธาตุโย สโมธาเนตฺวา เอโก, สตฺตินฺทฺริยานิ สโมธาเนตฺวา เอโก, เทฺว ภเว สโมธาเนตฺวา เอโก, ปริเทเวน จ สนิทสฺสนสปฺปฏิเฆหิ จ เอโก, อนิทสฺสนสปฺปฏิเฆหิ เอโก, สนิทสฺสเนหิ เอโก, สปฺปฏิเฆหิ จ อุปาทาธมฺเมหิ จ เอโกติ อฏฺฐ ปญฺหา กตา. เตสุ ขนฺธาทิวิภาโค เอวํ เวทิตพฺโพ. เสยฺยถีทํ:- ปฐมปเญฺห ตาว จตูหิ ขนฺเธหีติ อรูปกฺขนฺเธหิ. ทฺวีหายตเนหีติ จกฺขฺวายตนาทีสุ เอเกเกน สทฺธึ มนายตเนน. อฏฺฐหิ ธาตูหีติ จกฺขุธาตุอาทีสุ เอเกกาย สทฺธึ สตฺตหิ วิญญาณธาตูหิ. ตตฺรายํ นโย:- จกฺขฺวายตเนน หิ ขนฺธสงฺคเหน รูปกฺขนฺโธ สงฺคหิโต. ตสฺมึ สงฺคหิเต รูปกฺขนฺเธ อายตนสงฺคเหน จกฺขฺวายตนเมเวกํ สงฺคหิตํ. เสสานิ ทสายตนานิ อสงฺคหิตานิ. ธาตุสงฺคเหนปิ เตน จกฺขุธาตุเยเวกา สงฺคหิตา. เสสา ทส ธาตุโย อสงฺคหิตา. อิติ ยานิ เตน อสงฺคหิตานิ ทสายตนานิ, ตานิ จกฺขฺวายตนมนายตเนหิ ทฺวีหิ อสงฺคหิตานิ. ยาปิ เตน อสงฺคหิตา ทส ธาตุโย, ตา จกฺขุธาตุยา เจว สตฺตหิ จ วิญฺญาณธาตูหิ อสงฺคหิตาติ. รูปายตนาทีสุปิ เอเสว นโย. [๑๗๒] ทุติยปเญฺห ยสฺมา ยาย กายจิ วิญฺญาณธาตุยา สงฺคหิโต วิญฺญาณกฺขนฺโธ มนายตเนน อสงฺคหิโต นาม นตฺถิ, ตสฺมา อายตนสงฺคเหน @เชิงอรรถ: ฉ.ม. ปุนเทว

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑.

สงฺคหิตาติ วุตฺตํ. เอตฺถ ปน จตูหิ ขนฺเธหีติ รูปาทีหิ จตูหิ. เอกาทสหายตเนหีติ มนายตนวชฺเชหิ. ทฺวาทสหิ ธาตูหีติ ยถานุรูปา ฉ วิญฺญาณธาตุโย อปเนตฺวา เสสาหิ ทฺวาทสหิ. จกฺขุวิญฺญาณธาตุยา หิ จกฺขุวิญฺญาณธาตุเยว สงฺคหิตา. อิตรา อสงฺคหิตา. โสตวิญฺญาณธาตุอาทีสุปิ เอเสว นโย. [๑๗๓] ตติยปเญฺห จกฺขุนฺทฺริยาทีนํ วิสฺสชฺชนํ จกฺขฺวายตนาทิสทิสเมว. อิตฺถินฺทฺริยปุริสินฺทฺริเยสุ ปน ธมฺมายตเนน สทฺธึ เทฺว อายตนานิ, ธมฺมธาตุยา จ สทฺธึ สตฺต วิญฺญาณธาตุโย ๑- อฏฺฐ ธาตุโย จ เวทิตพฺพา. [๑๗๔] จตุตฺถปเญฺห ตีหายตเนหีติ รูปายตนธมฺมายตนมนายตเนหิ. เตสุ หิ ภเวสุ รูปายตนธมฺมายตนวเสน เทฺวว อายตนานิ เตหิ อสงฺคหิตานิ. ๒- เสสานิ นว รูปายตนานิ เตเหว ทฺวีหิ, มนายตเนน จาติ ตีหิ อสงฺคหิตานิ นาม โหนฺติ. นวหิ ธาตูหีติ รูปธาตุธมฺมธาตูหิ สทฺธึ สตฺตหิ วิญฺญาณธาตูหิ. [๑๗๕] ปญฺจมปเญฺห ทฺวีหายตเนหีติ ปฐมปทํ สนฺธาย สทฺทายตนมนายตเนหิ. ทุติยปทํ สนฺธาย รูปายตนมนายตเนหิ. ธาตุโยปิ เตสํเยว เอเกเกน สทฺธึ สตฺต วิญฺญาณธาตุโย เวทิตพฺพา. [๑๗๖] ฉฏฺฐปเญฺห ทสหายตเนหีติ รูปายตนธมฺมายตนวชฺเชหิ. โสฬสหิ ธาตูหีติ รูปธาตุธมฺมธาตุวชฺเชเหว. กถํ? อนิทสฺสนสปฺปฏิฆา หิ ธมฺมา นาม นว โอฬาริกายตนานิ. เตหิ อิมสฺมึ ๓- ขนฺธสงฺคเหน สงฺคหิเต รูปกฺขนฺเธ อายตนสงฺคเหน ตาเนว นวายตนานิ สงฺคหิตานิ. รูปายตนธมฺมายตนานิ อสงฺคหิตานิ. ธาตุสงฺคเหนปิ ตาเยว นว โอฬาริกธาตุโย ๔- สงฺคหิตา. รูปธาตุธมฺมธาตุโย อสงฺคหิตา. อิติ ยานิ เตหิ อสงฺคหิตานิ เทฺว อายตนานิ, ตานิ รูปายตนธมฺมา- ยตนวชฺเชหิ ๕- นวหิ โอฬาริกายตเนหิ มนายตเนน จาติ ทสหิ อสงฺคหิตานิ. @เชิงอรรถ: ฉ.ม. "สตฺต วิญฺญาณธาตุโย"อิติ ปทานิ น ทิสฺสนฺติ ฉ.ม. สงฺคหิตานิ @ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฉ.ม. ธาตุโย ฉ.ม. รูปายตนวชฺเชหิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒.

ยาปิ เตหิ อสงฺคหิตา เทฺว ธาตุโย, ตา รูปธาตุธมฺมธาตุวชฺชาหิ ๑- นวหิ โอฬาริกธาตูหิ สตฺตหิ จ วิญฺญาณธาตูหีติ โสฬสหิ อสงฺคหิตาติ เวทิตพฺพา. [๑๗๗] สตฺตมปเญฺห ทฺวีหายตเนหีติ รูปายตนมนายตเนหิ. อฏฺฐหิ ธาตูหีติ รูปธาตุยา สทฺธึ สตฺตหิ วิญฺญาณธาตูหิ. [๑๗๘] อฏฺฐมปเญฺห เอกาทสหายตเนหีติ สปฺปฏิฆธมฺเม สนฺธาย ธมฺมายตนวชฺเชหิ, อุปาทาธมฺเม สนฺธาย โผฏฺฐพฺพายตนวชฺเชหิ. ธาตูสุปิ เอเสว นโย. อตฺถโยชนา ปเนตฺถ เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพาติ. สงฺคหิเตนอสงฺคหิตปทวณฺณนา นิฏฺฐิตา. --------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้า ๙-๑๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=170&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=170&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=36&i=167              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=36&A=657              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=36&A=650              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=36&A=650              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_36

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]