ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ ภาษาบาลีอักษรไทย ปญฺจ.อ. (ปรมตฺถที.)

                 ๕. ปญฺจมนย อสงฺคหิเตนอสงฺคหิตปทวณฺณนา
     [๑๙๓] อิทานิ อสงฺคหิเตนอสงฺคหิตปทํ ภาเชตุํ รูปกฺขนฺเธนาติอาทิ
อารทฺธํ. ตตฺถ ยํ ขนฺธาทีหิ อสงฺคหิเตน ขนฺธาทิวเสน อสงฺคหิตํ, ปุน ตสฺเสว
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ     ฉ.ม. สทฺเทกเทสํ   ฉ.ม. อุทฺธํ ปุน
@ โคจฺฉกปทา เอตฺถาติ ปทจฺเฉโทติ โยชนา    ฉ.ม. สทฺทธาตุ    ฉ.ม...... วเสเนว
ขนฺธาทีหิ อสงฺคหํ ปุจฺฉิตฺวา วิสฺสชฺชนํ กตํ, ตํ ปญฺจกฺขนฺธคฺคาหเกสุ
ทุกฺขสจฺจาทีสุ วิญฺญาเณน สทฺธึ สุขุมรูปคฺคาหเกสุ อนิทสฺสนาปฺปฏิฆาทีสุ จ ปเทสุ
น ยุชฺชติ. ตาทิเสน หิ ปเทน นิพฺพานํ ขนฺธสงฺคหมตฺตํ น คจฺเฉยฺย. เสสา
ขนฺธาทีหิ อสงฺคหิตธมฺมา นาม นตฺถิ, ตสฺมา ตถารูปานิ ปทานิ อิมสฺมึ วาเร
น คหิตานิ. ยานิ ปน ปญฺจกฺขนฺเธ วิญฺญาณญฺจ สุขุมรูเปน สทฺธึ เอกโต
น ทีเปนฺติ, ตานิ อิธ คหิตานิ. เตสํ อิทมุทฺทานํ:-
          "สพฺเพ ขนฺธา ตถายตน-     ธาตุโย สจฺจโต ตโย
           อินฺทฺริยานิปิ สพฺพานิ        เตวีสติ ปฏิจฺจโต.
           ปรโต โสฬส ปทา         เตจตฺตาฬีสกตฺติเก ๑-
           โคจฺฉเก สตฺตติ เทฺว จ     สตฺต จูฬนฺตเร ปทา.
           มหนฺตเร ปทา วุตฺตา       อฏฺฐารส ตโต ปรํ
           อฏฺฐารเสว ญาตพฺพา       เสสา อิธ น ภาสิตา"ติ.
     ปญฺหา ปเนตฺถ สทิสวิสฺสชฺชนานํ วเสน สโมธาเนตฺวา กเตหิ สทฺธึ
สพฺเพปิ จตุตฺตึส โหนฺติ. ตตฺถ ยํ ปุจฺฉาย อุทฺธฏํ ปทํ, ตเทว เยหิ ขนฺธาทีหิ
อสงฺคหิตํ, เต ธมฺเม สนฺธาย เอเกน ขนฺเธนาติอาทิ วุตฺตํ.
     ตตฺรายํ นโย:- รูปกฺขนฺเธน หิ จตฺตาโร ขนฺธา นิพฺพานญฺจ
ขนฺธสงฺคเหน อสงฺคหิตา. อายตนธาตุสงฺคเหน ปน ฐเปตฺวา วิญฺญาณํ อวเสสา
สงฺคหิตาติ  วิญฺญาณเมว ตีหิปิ ขนฺธสงฺคหาทีหิ อสงฺคหิตํ นาม. ปุน เตน
วิญฺญาเณน สทฺธึ นิพฺพาเนน จตฺตาโร ขนฺธา ขนฺธาทิสงฺคเหน อสงฺคหิตา.
เต สพฺเพปิ ปุน วิญฺญาเณเนว ขนฺธาทิสงฺคเหน อสงฺคหิตาติ เอเกน ขนฺเธน
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. เตจตฺตาลีสกํ ติเก
เอเกนายตเนน สตฺตหิ ธาตูหิ อสงฺคหิตา นาม โหนฺติ. อถวา ยเทตํ รูปกฺขนฺเธน
วิญฺญาณเมว ตีหิ ขนฺธาทิสงฺคเหหิ อสงฺคหิตํ, เตหิปิ วิญฺญาณธมฺเมหิ เต
รูปธมฺมาว ตีหิ  สงฺคเหหิ อสงฺคหิตา. ปุน เต รูปธมฺมา วิญฺญาเณเนว ตีหิ
สงฺคเหหิ อสงฺคหิตา. วิญฺญาณญฺจ ขนฺธโต เอโก วิญฺญาณกฺขนฺโธ โหติ,
อายตนโต เอกํ มนายตนํ, ธาตุโต สตฺต วิญฺญาณธาตุโย, ตสฺมา "เอเกน
ขนฺเธนา"ติอาทิ วุตฺตํ. อิมินา อุปาเยน สพฺพตฺถ ยํ ปุจฺฉาย อุทฺธฏํ ปทํ,
ตเทว เยหิ ธมฺเมหิ ขนฺธาทิวเสน อสงฺคหิตํ, เตสํ ธมฺมานํ วเสน ขนฺธาทโย
เวทิตพฺพา. ตตฺถ ๑- ทุติยปโญฺห ตาว รูปวิญฺญาณานํ วเสน เวทิตพฺโพ. ๑-
เวทนาทโย หิ รูปวิญฺญาเณเหว ขนฺธาทิสงฺคเหน อสงฺคหิตา, เต จ เทฺว ขนฺธา,
เอกาทสายตนานิ, สตฺตรส ธาตุโย โหนฺติ.
     [๑๙๕] ตติยปเญฺห วิญฺญาณํ รูปาทีหิ จตูหิ อสงฺคหิตนฺติ เตสํ วเสน
ขนฺธาทโย เวทิตพฺพา.
     [๑๙๖] จตุตฺถปเญฺห จกฺขฺวายตนํ เวทนาทีหิ จตูหีติ อิมินา นเยน
สพฺพตฺถ ขนฺธาทโย เวทิตพฺพา. ปริโยสาเน "รูปญฺจ ธมฺมายตนนฺ"ติ
อุทฺทานคาถาย ทสฺสิตธมฺมาเยว อญฺเญนากาเรน สงฺขิปิตฺวา ทสฺสิตาติ.
                  อสงฺคหิเตนอสงฺคหิตปทวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         --------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้า ๑๕-๑๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=317&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=317&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=36&i=189              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=36&A=771              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=36&A=814              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=36&A=814              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_36

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]